Free Radicals ဆိုတာဘာလဲ။
Free Radicalဖရီးရယ္ဒီကယ္ဆိုတာကေတာ့ အီလက္ထ႐ြန္တလုံး လြတ္ေနတဲ့ အက္တမ္ပါ။ျမန္မာလိုဘာသာျပန္ရင္ေတာ့ ဓါတ္လြတ္စု လို႔လည္းေခၚပါတယ္။ လူေတြ ဟာ ဘာေၾကာင့္ အိုလာရသလဲဆိုတာကို ဆရာဝန္ေတြ သုေတသန လုပ္ရွာေဖြလာခဲ့ၾကတာ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ေဒါက္တာDenham Harman က အေၾကာင္းရင္း ကို ရွာေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။ အိုမင္း ရင့္ေရာ္ျခင္းရဲ႕ တရားခံ ကေတာ့ free radical (ဖရီးရယ္ဒီကယ္) ျဖစ္ပါတယ္။
ဖရီးရက္ဒီကယ္ေတြက ဘယ္ကေနျဖစ္လာတာလဲ။
သူတို႔က ဇီဝျဖစ္ပ်က္မႈျဖစ္စဥ္ (Metabolism)ရဲ႕ေဘးထြက္ပစၥည္း အေနနဲ႔ျဖစ္လာၾကတယ္။ဥပမာ ဆဲလ္ေတြအသက္ရႈျခင္းျဖစ္စဥ္၊ အစာေခ်ဖ်က္ျခင္းျဖစ္စဥ္၊အသည္းကစားသမွ်အစားေသာက္ေတြကိုအဆိပ္ဖယ္ရွားေပးတဲ့ျဖစ္စဥ္ စတဲ့ဇီဝျဖစ္ပ်က္မႈျဖစ္စဥ္ေတြရဲ႕ေဘးထြက္ပစၥည္းအေနနဲ႔ျဖစ္ေပၚလာၾကတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ထဲပိုးဝင္တာ ခႏၶာကိုယ္တေနရာရာမွာေရာင္ရမ္းေနတာ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတာ စတဲ့အေျခအေနေတြမွာလည္း ဖရီးရက္ဒီကယ္ေတြျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။
ေလထုညစ္ညမ္းတာ ေဆးလိပ္ေသာက္တာ အရက္ေသာက္တာ အလြန္အကြၽံပင္ပန္းမႈေတြမ်ားတာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္နဲ႔အထိမ်ားတာ ဓါတ္ေရာင္ျခည္တခုခုနဲ႔အထိမ်ားတာ ကင္ဆာေဆးေတြေသာက္ေနရတာ ဓါတုပစၥည္းေတြပါတဲ့အစားေသာက္ေတြအစားမ်ားတာ စတဲ့အေျခအေနမ်ားကလည္း ခႏၶာကိုယ္ထဲတြင္ ဖရီးရက္ဒီကယ္မ်ားကိုျဖစ္ေပၚလာေစပါတယ္။
ဖရီးရက္ဒီကယ္ေတြကို ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ခုခံအားစနစ္အတြက္ အတိုင္းအတာပမာဏ တခုထိလိုအပ္ၿပီး ခႏၶာကိုယ္ ထဲတအားမ်ားလာရင္က် က်န္းမာေရးကိုထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဖရီးရက္ဒီကယ္ေတြတအားမ်ားလာတဲ့အခါမွာ ခႏၶာကိုယ္မွာရွိတဲ့ ဆဲလ္ေတြပ်က္စီးလာပါတယ္။ အဲ့အခါမွာ အ႐ြယ္မတိုင္ခင္အိုမင္းလာႏိုင္တဲ့အျပင္ ကင္ဆာေရာဂါ၊ေသြးတိုးေရာဂါ၊ႏွလုံးေရာဂါ၊အယ္လဇိုင္းမားေရာဂါ (ဦးေႏွာက္ ပုံမွန္အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ မွတ္ဉာဏ္ခြၽတ္ယြင္းျခင္း၊ ပီသစြာ စကားမေျပာႏိုင္ေတာ့ျခင္းစသည္ျဖစ္ပြားေစေသာ ေရာဂါတမ်ိဳး) ပါကင္ဆန္ေရာဂါစတဲ့ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ဖို႔အတြက္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခေတြမ်ားလာပါတယ္။
ဖရီးရယ္ဒီကယ္ေၾကာင့္ ဆဲလ္ေတြဘယ္လိုပ်က္စီးရသလဲဆိုေတာ့
အစမွာေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္း Free Radicalဖရီးရယ္ဒီကယ္ဆိုတာကေတာ့ အီလက္ထ႐ြန္တလုံးလြတ္ေနတဲ့ အက္တမ္(Atom)ပါ။ သူ႔ဆီမွာ လြတ္ေနတဲ့အီလက္ထ႐ြန္တလုံးကို ျဖည့္ဖို႔အတြက္ သူ႔ေဘးမွာရွိတဲ့ အက္တမ္တခုခုဆီက အီလက္ထ႐ြန္တလုံးကို ဆြဲယူပါတယ္။ အဆြဲယူခံရတဲ့အက္တမ္ကလည္း အီလက္ထ႐ြန္ေလ်ာ့သြားၿပီး ဖရီးရယ္ဒီကယ္ ျဖစ္သြားပါတယ္။ အဲ့အခါမွာDNA ေတြ ပုံစံေျပာင္းၿပီး ကင္ဆာ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ Fat cell အဆီဆဲလ္ေတြမွာလည္း ဒီလို အီလက္ထ႐ြန္ကိုဆြဲယူၿပီး ပုံစံေျပာင္းတာေတြျဖစ္ရင္ အသားအေရတြန႔္ျခင္းေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။
Antioxidants
အန္တီေအာက္ဆီးဒန႔္ (Antioxidant) ဆိုသည္မွာ ခႏၶာကိုယ္ကို တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးၿပီး ေရာဂါမ်ားျဖစ္ေစသည့္ ဖရီးရယ္ဒီကယ္ (free radicals) မ်ားကို တြန္းလွန္ေျခဖ်က္ေပးႏိုင္ေသာ သဘာဝပစၥည္းမ်ားျဖစ္သည္။ ဓါတ္တိုးဆန႔္က်င္ပစၥည္းမ်ားဟုလည္း ေခၚဆိုၾကသည္။ အ႐ြယ္တင္ႏုပ်ိဴေစပါတယ္။ ဖရီးရက္ဒီကယ္နဲ႔ေျပာင္းျပန္ပါ။ အန္တီေအာက္ဆီးဒန႔္က ခႏၶာကိုယ္ကို အက်ိဳးျပဳပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဖရီးရက္ဒီကယ္ေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ဆဲလ္ေတြပ်က္စီးျခင္းကိုပါေလွ်ာ့ခ်ေပးပါတယ္။
ဘယ္လိုေလွ်ာ့ခ်ေပးလဲဆိုေတာ့ သူ႔ကိုယ္ပိုင္ အီလက္ထ႐ြန္ထဲက ဖရီးရက္ဒီကယ္ေတြလိုအပ္တဲ့ အီလက္ထ႐ြန္ကို မွ်ေဝေပးပါ တယ္။ အီလက္ထ႐ြန္ ဆြဲယူမႈျဖစ္စဥ္ႀကီးကို အဆုံးသတ္ေပးပါတယ္။ အန္တီေအာက္ဆီးဒန႔္ေတြဟာ သူ႔ကိုယ္ပိုင္အီလက္ထ႐ြန္ကို မွ်ေပးလိုက္ရေပမဲ့ သူကိုယ္တိုင္က ဖရီးရက္ဒီကယ္မျဖစ္ပဲ တည္ၿငိမ္စြာဆက္လက္တည္ရွိေနႏိုင္ပါတယ္။
ဗီတာမင္စီ (vitamin c) ဗီတာမင္အီး (Vitamin E) စီလီနီယမ္ (Selenium) နဲ႔ ကိုအင္ဇိုင္း ၾကဴတင္း(Co-enzyme Q10)တို႔ဟာ အေတြ႕ရမ်ားတဲ့ အန္တီေအာက္ဆီးဒန႔္ေတြပါ။ သူတို႔ဟာ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္နဲ႔ သစ္သီးဝလံေတြမွာ အမ်ားႀကီးပါပါတယ္။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ေျပာရရင္ ဖရီးရယ္ဒီကယ္ေတြကို ျပန္လည္ေခ်ဖ်က္ႏိုင္ဖို႔ အန္တီေအာက္ဆီးဒန႔္ေတြ လိုအပ္ပါတယ္။ အန္တီေအာက္ဆီးဒန႔္ဓါတ္ေတြ ရရွိေစဖို႔ လတ္ဆတ္တဲ့ သစ္သီးဝလံနဲ႔ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ေတြကို မ်ားမ်ားမွီဝဲၾကပါလို႔ အႀကံေပးခ်င္ပါတယ္။
Author : Dr .528