အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစု ေမးေလ့ရွိတဲ့ ေရအိတ္ (Cyst) အေၾကာင္းပါ။ အခုေရးမွာက သားဥအိမ္မွာတည္တဲ့ေရအိတ္ (Ovarian Cyst) အေၾကာင္းပါ။ အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုတြင္ သားဥအိမ္ ေရအိတ္ရွိေနတာကို ဘာလကၡဏာမွ မခံစားရဘဲ အမွတ္မထင္ ေတြ႕တတ္ပါတယ္။
ဘာလို႔ေရအိတ္တည္ရတာလဲ ဟုေမးၾကပါတယ္။ သားဥအိမ္ဆိုတာက ေမြးလမ္းေၾကာင္းရဲ႕တစ္စိတ္တစ္ေဒသပါ။ သားအိမ္ရဲ႕ တစ္ဘက္စီမွာ ဘယ္ညာ ၂ ခုရွိပါတယ္။ ၎သည္ မမ်ိဳးဥႏွင့္ေဟာ္မုန္း ထုတ္ေပးပါတယ္။ တစ္ခါတရံမွာ ေရအိတ္က မမ်ိဳးဥအိမ္မွာ ေပၚလာပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း ဘဝမွာအနည္းဆုံး ေရအိတ္တစ္ခါ ျဖစ္ဖူးတတ္ၾကေပမယ့္ မနာမက်င္ ႏွင့္ လကၡဏာမျပလို႔ သတိမထားမိၾကပါ။ သားဥအိမ္ အိတ္တည္ျခင္းသည္ အမ်ိဳးအစား မ်ားစြာကြဲ ျပားပါေသးတယ္။ Dermoid Cyst ႏွင့္ Endometrioma Cyst စသည္ျဖင့္ ကြဲ ျပားပါတယ္။ အျဖစ္အမ်ားဆုံးကေတာ့ Follicle cyst ႏွင့္ Corpus Luteum Cyst ပါ။
Follicle Cyst
အမ်ိဳးသမီးမ်ား ရာသီစက္ဝန္းအတြင္း မမ်ိဳးဥသည္ အိတ္ (Follicle) အျဖစ္ ႀကီးထြားလာပါတယ္။ ၎သည္ သားဥအိမ္ အတြင္းရွိပါတယ္။ အကယ္၍ အိတ္ေပါက္ၿပီး ပြင့္ခဲ့ရင္ မမ်ိဳးဥ ထြက္လာပါတယ္။သို႔ေသာ္ မေပါက္ပဲ အရည္မ်ားစုလာခဲ့သာ္ သားဥအိမ္ေရအိတ္ ျဖစ္လာပါတယ္။
Corpus Luteum Cysts
Follicle အိတ္သည္ ေပါက္ၿပီး မမ်ိဳးဥ ထြက္ေသာ္ ေပ်ာ္ဝင္ ေပ်ာက္ကြယ္တတ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ မေပ်ာက္ခဲ့လွ်င္ အိတ္အတြင္း တျခားေသာ အရည္မ်ား ထပ္ဝင္လာကာ Corpu Luteum Cyst ျဖစ္ေစပါတယ္။
အခ်ိဳ႕ထူးျခားေသာ အိတ္ (Cyst) မ်ား ရွိပါတယ္။ အခ်ိဳ႕အိတ္ထဲတြင္ ဆံပင္၊ သြား၊ အဆီမ်ား၊ အသားမ်ားရွိေနတတ္ပါတယ္။ Dermoid Cyst လို႔ ေခၚပါတယ္။
သားအိမ္အတြင္းရွိ အသားစသည္ အတြင္းတြင္ မရွိဘဲ သားအိမ္အျပင္ မမ်ိဳးဥအိမ္တြင္ တြယ္ကပ္ကာ အိတ္ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ Endometriomas လို႔ ေခၚပါတယ္။ မမ်ိဳးဥအိမ္ထဲတြင္ ေသးငယ္ေသာအိတ္မ်ားစြာ တည္ရွိေနတတ္ပါတယ္။ ထို႔ေၾကာင့္ မမ်ိဳးဥအိမ္သည္ ပိုမိုႀကီးထြားေနတတ္ပါတယ္။ Polycystic Ovary Syndrome ဟု ေခၚပါတယ္။ ထိုအခါ မကုသပါက ကေလးမရႏိုင္သည္အထိ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
အမ်ားအားျဖင့္ မမ်ိဳးဥအိမ္ ေရအိတ္မ်ားသည္ လကၡာဏာ မျပတတ္ပါ။ ေရအိတ္ႀကီးထြားလွ်င္ လကၡာဏာ ေပၚေပါက္လာပါတယ္။ လကၡာဏာမ်ားကေတာ့ ေလပြျခင္း၊ အူလႈပ္ရွားတိုင္းနာျခင္း၊ရာသီလာစဥ္ႏွင့္ မလာခင္ကိုက္ခဲျခင္း၊ လိင္ဆက္ဆံစဥ္ နာက်င္ျခင္း၊ ေက်ာေအာင့္ျခင္း၊ ရင္သားနာျခင္းႏွင့္ ေပ်ာ့အန္ျခင္း စသည္တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္၍ ကိုယ္ေအာက္ပိုင္းနာက်င္ျခင္း၊ ဖ်ားျခင္း၊သတိလစ္ျခင္းႏွင့္ အသက္ရွဴျမန္ျခင္းစေသာ ျပင္းထန္ေသာ လကၡာဏာမ်ား ေပၚေပါက္လာပါက အေရးေပၚေဆးကုသမႈ လုပ္သင့္ပါတယ္။ ထိုလကၡာဏာေပၚေပါက္လာျခင္းသည္ သားဥအိမ္အိတ္ေပါက္ျခင္းႏွင့္ သားဥအိမ္ လိမ္သြားျခင္းျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အျမန္ဆုံး ေသခ်ာကုသမႈ ခံယူမႈမျပဳလွ်င္ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ား ခံစားရပါမယ္။
ေရအိတ္ရွိရင္ ဘာေတြဆက္ျဖစ္ႏိုင္မလဲ…?
သားဥအိမ္ေရအိတ္အမ်ားစုကေတာ့ ကုသမႈ ခံယူမရွိဘဲ သဘာဝအေလ်ာက္ ေပ်ာက္တတ္ပါတယ္။ ပုံမွနိစစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။ အ႐ြယ္အစားႀကီးမားေသာ သားဥအိမ္ေရအိတ္မ်ားကေတာ့ လိမ္ျခင္း၊ ေနရာေ႐ြ႕ျခင္းေၾကာင့္ ေသြးလည္ပတ္မႈ မရရွိျခင္းေၾကာင့္ သားဥအိမ္ပ်က္ဆီးတတ္ပါတယ္။ ေရအိတ္ေပါက္ခဲ့လွ်င္ ျပင္းထန္စြာ နာက်င္ျခင္းႏွင့္ေသြးထြက္ျခင္းေၾကာင့္ အျမန္ဆုံးမကုသပါက ပိုးဝင္ျခင္းႏွင့္ အသက္အႏၲရာယ္ ထိခိုက္မႈ ျဖစ္သည္အထိ ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။
သားဥအိမ္ေရအိတ္ကို အတ္ထရာေဆာင္း႐ိုက္ျခင္းျဖင့္ အ႐ြယ္အစား၊ တည္ေနရာႏွင့္ မည္သည့္အမ်ိဳးအစားေရအိတ္ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း သိရွိႏိုင္ပါတယ္။ အ႐ြယ္အစား၊ အမ်ိဳးအစားေပၚမူတည္၍ ကုသရပါတယ္။ လိုအပ္မွသာ ခြဲထုတ္ရပါတယ္။ သားဆက္ျခားေဆး သုံးစြဲျခင္းျဖင့္ မ်ိဳးဥေႂကြျခင္းကို တားၿပီး ေရအိတ္အသစ္ျဖစ္ျခင္း ကာကြယ္ပါတယ္။
ေရအိတ္မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္လို႔မရပါ။ သို႔ေပမယ့္ ေစာစီးစြာ သိျခင္းက မိမိအတြက္ပိုေကာင္းပါတယ္။ ေရအိတ္ကုသဖယ္ရွားၿပီး ေနာက္ထပ္ ေရအိတ္ထပ္ျဖစ္ျခင္းသည္ ေသြးဆုံးခါနီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင္ ေဟာ္မုန္းမညီမွ်ေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕ေရအိတ္မ်ားက မကုသလွ်င္ ကေလးမရျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေသြးဆုံးၿပီးေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ ေရအိတ္ရွိပါက သားဥအိမ္ကင္ဆာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ရွိပါတယ္။ ထို႔ေၾကာင့္ေရအိတ္ရွိပါက ေသခ်ာနားလည္တတ္ကြၽမ္းေသာဆရာဝန္ႏွင့္ ေသခ်ာေဆြးေႏြး ကုသပါ။
Author : Dr. ျပည့္ရွင္း