ဝမ္းကိုက္တယ္ဆိုတာ ဝမ္းလဲေလွ်ာတယ္။ ဗိုက္ထဲကလည္းရစ္ၿပီး နာတာကိုဆိုလိုတာပါ။ အဓိကကမ သန႔္ရွင္းတဲ့အစားအေသာက္ေတြ စားမိတဲ့အခါအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ လမ္းေဘးအစားအစာေတြကပို အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ လမ္းေဘးတြင္ေရာင္းခ်ေသာ ေဈးသည္ကသန႔္သန႔္ရွင္းရွင္း ျပင္ဆင္ေရာင္းခ်ေပမယ့္လည္း အျပင္ေလာကျဖစ္တဲ့အတြက္ ဖုန္ေပါင္းေသာင္းေျခာက္ေထာင္ပိုးမႊားေတြဟာ ေလထဲလြင့္ပ်ံ႕ေနၾကပါတယ္။ ကိုယ္ကေတာ့မသိ စားေကာင္းေကာင္းနဲ႔စားေနတာပါ။ ေလထုထဲက ပိုးေတြက်ေရာက္ေနတာေတာ့မသိပါ။ ဒီ ၾကားထဲေဘးက ဆိုင္ကယ္၊ ကားျဖတ္ေမာင္သြားရင္ ပိုဆိုးပါတယ္။
ဝမ္းကိုက္ပိုးဟာ လူတစ္ဦးကေနတစ္ဦးကိုသူ႔ရဲ႕ ဥေတြကတစ္ဆင့္ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဝမ္းကိုက္ပိုးဟာ အပူပိုင္းေဒသေတြမွာ ေသဆုံးမႈနဲ႔နာမက်န္းျဖစ္မႈကို ျဖစ္ေစေသာကပ္ပါးပိုးတစ္ခုပါပဲ။ ဝမ္းကိုက္ပိုးဟာဝမ္းေလွ်ာ ၿပီးဝမ္းကိုက္မႈ ျဖစ္ေစတတ္သလိုအသည္းတြင္လည္း ျပည္တည္တတ္ပါတယ္။ ဝမ္းကိုက္ပိုးဟာ ဥကတစ္ဆင့္ ကူးစက္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဥေတြဟာေရ၊ ေသခ်ာခ်က္ျပဳတ္မထားေသာ အစားအေသာက္တြင္ရွိေနတတ္ပါ တယ္။ ထိုေရ၊ အစားအေသာက္ကိုစားသုံးမိတဲ့အခါ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲေရာက္ကာ ဝမ္းကိုက္ျခင္းျဖစ္လို႔ဒုကၡေပးပါ တယ္။ ထို႔အျပင္ ထိုပိုးရွိသူလူ၏ မစင္ထဲတြင္လည္းဥေတြပါလာတတ္ပါသည္။ ထိုမစင္မွတစ္ဆင့္ အျခားသူကို ကူးစက္သြားႏိုင္ပါသည္။ ေရာဂါပိုးဟာ ေရ၊ အစားအေသာက္မွအျပင္ ပါးစပ္၊ စအိုျဖင့္ ကာမဆက္ယွက္ရင္ ေတာင္ကူးစက္ႏိုင္ပါသည္။ ဥေတြဟာ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕အူလမ္းေၾကာင္းထဲ ေရာက္တဲ့အခါအူမႀကီးနံရံမွာ တြယ္ကပ္ ကာအေကာင္ေပါက္ၾကပါတယ္။ ၿပီးလွ်င္အူနံရံတြင္ အနာျဖစ္ေစပါတယ္။ ထို႔အျပင္ အူမႀကီးတြင္အလုံးျဖစ္ေစပါ တယ္။ ထိုအခါအူမႀကီး ကင္ဆာနဲ႔မွားတတ္ပါတယ္။
ဝမ္းကိုက္ပိုးေၾကာင့္ အူတြင္အနာျဖစ္ေသာအခါ ေသြးထြက္ေစတတ္ပါတယ္။ အူနံရံေပါက္တာေတာ့ရွား ပါတယ္။ ဝမ္းကိုက္ပိုးဟာအူတြင္းဒုကၡေပး႐ုံမက ေသြးျပန္ေၾကာမွတစ္ဆင့္ အသည္းထဲေရာက္တတ္ပါတယ္။ ပိုး သည္ပႊားမ်ားမႈလွ်င္ျမန္ကာ အသည္းကိုဖ်က္ဆီးတတ္ပါတယ္။ ထိုအခါ ျပည္တည္ျခင္းျဖစ္လာပါတယ္။ ထိုအ သည္းတြင္ျဖစ္လာေသာ ျပည္အေရာင္သည္အစပိုင္းမွာ ပန္းေရာင္ရွိၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ အညိဳေရာင္၊ ေခ်ာက လက္ေရာင္ျဖစ္သြားပါသည္။ ပိုးအေရျပားတြင္ ဒုကၡေပးမႈကေတာ့ ရွားပါတယ္။
ဝမ္းကိုက္ပိုးအေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ လကၡဏာသိပ္မျပတတ္ပါဘူး။ ပိုးဟာခႏၶာကိုယ္တြင္ စေရာက္ တာကေနပထမဆုံးလကၡဏာျပသမႈ အခ်ိန္ဟာႏွစ္ပတ္ကေန ႏွစ္ေတြအထိၾကာတတ္ပါတယ္။ ပိုးဟာခႏၶာကိုယ္ ထဲအၾကာႀကီးရွိလာမွသာ ဗိုက္နာျခင္း၊ ဝမ္းသည္တစ္ေန႔ကို ႏွစ္ႀကိမ္နဲ႔အထက္သြားပါတယ္။ ဝမ္းဟာလည္းနံၿပီး ေသြးတို႔၊ အခြၽဲတို႔ပါလာတတ္ပါတယ္။ ဝမ္းေလွ်ာလိုက္ ဝမ္းခ်ဳပ္လိုက္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဝမ္းနာျခင္းဟာအထူးသ ျဖင့္ညာဖက္ဝမ္းဗိုက္ေအာင့္နားကပါ။ ထိုအခါ အူအတက္ေရာင္တာနဲ႔မွားတတ္ပါတယ္။
ဝမ္းကိုက္ပိုးဟာအသည္းကို ေရာက္ေလ့ရွိပါတယ္။ အသည္းတြင္ျပည္တည္လွ်င္ အသည္းရဲ႕ညာဘက္ အျခမ္းတြင္ျဖစ္ေလ့ရွိတယ္။ ကိုယ္အပူခ်ိန္ဟာ ပူလိုက္၊ က်လိုက္ျဖစ္မယ္။ ေခြၽးျပန္မယ္၊ ေခ်ာင္းဆိုးမယ္၊ ညာ ဘက္ပခုံးနာမယ္။ တကယ္လို႔ ျပည္ကႀကီးလွ်င္အေပၚသို႔ ေဖာက္ကာအဆုတ္ဆီေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။
ဝမ္းကိုက္ပိုးရွိမရွိသိဖို႔ကေတာ့ စမ္းစစ္ၾကည့္ရပါမယ္။ အသည္းကိုအာထရာေဆာင္း႐ိုက္လို႔ျပည္ေတြ႕ရင္ အရည္ေဖာက္ၿပီးစစ္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ အူမႀကီးမွန္ေျပာင္းၾကည့္လွ်င္ အူမႀကီးတြင္အနာေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ အ သည္းထဲကျပည္ကို ေဖာက္ၾကည့္လွ်င္အညိဳေရာင္ ေခ်ာကလက္ရည္ေတြ႕ရၿပီး ထိုအရည္ထဲပိုးေတြ႕ဖို႔ကရွားပါ တယ္။ အူလမ္းေၾကာင္းတြင္ဝမ္းကိုက္ျခင္းနဲ႔ အသည္းဝမ္းကိုက္ျခင္းကို အေစာပိုင္းတြင္ပိုးသတ္ေဆးျဖင့္ ကုသ လွ်င္ျမန္ျမန္သက္သာပါတယ္။ တကယ္လို႔အသည္းတြင္ ျပည္တည္ေနတာကႀကီးေနမယ္။ ေဖာက္ေတာ့မယ္ဆို ရင္ေတာ့ ေဖာက္ထုတ္ပစ္ဖို႔လိုပါတယ္။ လိုအပ္လွ်င္ ထပ္လုပ္ဖို႔လိုတတ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ အသည္းကျပည္ ေတြကအဆုတ္ကိုအုပ္ထားေသာ အေျမႇးပါး၊ ႏွလုံးကိုအုပ္ထားေသာအေျမႇးပါး၊ ဒါမွမဟုတ္ ဝမ္းဗိုက္ေခါင္းထဲ ေရာက္လွ်င္ေတာ့ ခ်က္ခ်င္းေဖာက္ထုတ္ျခင္း (သို႔) ခြဲစိပ္ၿပီးေဖာက္ထုတ္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ တကယ္လို႔အရည္ ေတြကအရည္ၾကည္နဲနဲပဲဆို ေဖာက္ထုတ္စရာမလိုဘဲ သက္သာသြားတတ္ပါတယ္။
ဝမ္းကိုက္ျခင္းမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ဖို႔ကေတာ့သန႔္ရွင္းေရးက အဓိကပါ။ တစ္ကိုယ္ရည္သန႔္ရွင္းေရးအ ထူးသျဖင့္အိမ္သာမွဆင္းလာလွ်င္၊ အစားအေသာက္မစားခင္ မခ်က္ျပဳတ္ခင္ေသခ်ာလက္ေဆးေၾကာဖို႔လိုအပ္ ပါတယ္။ ထို႔အျပင္ အစားအေသာက္ကိုေသခ်ာျပင္ဆင္ခ်က္ျပဳတ္ျခင္း၊ အသီးအ႐ြက္ေတြကိုေသခ်ာေဆးေၾကာ ျခင္းလုပ္ပါ။ အစိမ္းမစားပါနဲ႔။ ေရကိုေရစစ္နဲ႔ေသခ်ာစြာစစ္ေသာက္ပါ။ ႀကိဳခ်က္ေသာက္လွ်င္ ဝမ္းကိုက္ပိုးမကူး စက္၊ မျဖစ္ပြားႏိုင္ပါ။
Author: ေဒါက္တာဇြဲေကာင္းခ်စ္ (Vol-8 / No-11) Healthcare Journal