အဆစ္အျမစ္ေတြနာက်င္ကုိက္ခဲတာကုိ လူတိုင္းခံစားဖူးၾကမွာပါ။ အဆစ္အျမစ္နာတုိင္း ေလးဖက္နာလား???
ဘယ္လုိအခါမွာ ေလးဖက္နာလုိ႔ေခၚမလဲ??? ေလးဖက္နာ ေရာဂါဘယ္ႏွမ်ဳိးရွိလဲ ??? ဆုိတဲ့အေတြးမ်ဳိးေတြးဖူးၾကပါသလား
ပထမဆုံးေမးခြန္းကုိ ေျဖရမယ္ဆုိရင္ေတာ့ အဆစ္အျမစ္ေတြနာက်င္တုိင္းေလးဖက္နာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကုိယ္ေနဟန္ထားမွားယြင္းတာ ၊ ခႏၶာကုိယ္အဆစ္ေတြကုိ အသုံးျပဳျပီး အလုပ္လုပ္ရဖန္မ်ားတဲ့အခါ ၊ အေအးမိတုပ္ေကြးစတဲ့ ေရာဂါေတြျဖစ္တဲ့အခါ အဆစ္အျမစ္ေတြနာက်င္ကုိက္ခဲတတ္ပါတယ္။ ခႏၶာကုိယ္ရွိ အဆစ္အျမစ္ေတြ ေလးခုထက္မက နာက်င္ကုိက္ခဲျခင္းမ်ဳိးကုိ ေလးဖက္နာ ေရာဂါလုိ႔ေခၚပါတယ္။ ေလးဖက္နာေရာဂါေပါင္း မ်ားစြာရွိပါတယ္။ လူသိမ်ားတဲ့ ေလးဖက္နာကေတာ့ ပုိးေလးဖက္နာျဖစ္ပါတယ္။ ASO ေတြတက္တယ္။ ပုိးကဘယ္ေလာက္ဆုိတဲ့ အေျပာေတြကုိ မၾကာခဏ ၾကားဖူးၾကမွာပါ။ အဲ့အယူအဆကလည္း မွားယြင္းပါတယ္။ အျခားျခားေသာ ေရာဂါေတြ ၊ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ တစ္ေနရာရာမွာ ပုိးဝင္တာေတြေၾကာင့္လည္း ASO ကတက္ႏုိင္ပါေသးတယ္။ ျပီးေတာ့ ASO ဆုိတာကလည္း ပုိးမဟုတ္ပါဘူး။
ပုိးေလးဖက္နာေတြဟာ ဘယ္သူေတြမွာ ျဖစ္တာလဲ???
အသက္ ၅ ႏွစ္ကေန ၁၅ ႏွစ္ထိေက်ာင္းေနအရြယ္ကေလးေတြမွာ ပုိအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ဖြံျဖဳိးဆဲ ႏုိင္ငံေတြမွာ ပုိအျဖစ္မ်ားတာ ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။
ဘာလုိ႔ျဖစ္ရတာလဲ???
လူေတြကုိ အာသီးေယာင္ လည္ေခ်ာင္းနာျဖစ္ေစတဲ့ Group A streptococcus ပုိးဝင္ရာကတဆင့္ျဖစ္တာပါ။ ပုိးဝင္တဲ့ အခါမွာ ခႏၶာကုိယ္မွာရွိတဲ့ ကုိယ္ခံအားစနစ္က ျပန္တုိက္ရာကေန ပုိးေလးဖက္နာျဖစ္ပြားတတ္ပါတယ္။
ဘယ္အခါမွာ ပုိးေလးဖက္နာျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာႏုိင္ပါသလဲ???
အဆစ္အျမစ္ေတြနာတုိင္း ပုိးေလးဖက္နာလုိ႔ လြယ္လြယ္မေျပာႏုိင္ပါဘူး။ ပုိးေလးဖက္နာလုိ႔ သတ္မွတ္ဖုိ႔ ဒီလကၡဏာေတြရွိရပါတယ္။ အဓိကလကၡဏာ ၅ ခုနဲ႔ အျခားလကၡဏာ ၂ ခုရွိပါတယ္။
အဓိကလကၡဏာ ၅ ခုကေတာ့
၁။ အဆစ္အျမစ္မ်ား နာက်င္ေယာင္ရမ္းျခင္း
အဆစ္အျမစ္မ်ား နာက်င္ေယာင္ရမ္းျခင္းဆုိတာမွာ မ်ားေသာ အားျဖင့္ တံေတာင္ဆစ္၊ ဒူးဆစ္၊ လက္ေကာက္ဝတ္၊ ေျခက်င္းဝတ္ စတဲ့ အဆစ္ၾကီးေတြမွာ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ တစ္ဆစ္တည္းမွာ နာေနတာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ တစ္ဆစ္မွာ နာလုိက္ ေပ်ာက္ျပီး အျခားအဆစ္မွာ နာလုိက္ပုံစံမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ နာတဲ့အျပင္ အဆစ္ေတြဟာ ပူျပီး နီရဲ ေယာင္ရမ္းေနတတ္ပါတယ္။ အေတြ႔အမ်ားဆုံးလကၡဏာတစ္ခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။
၂။ႏွလုံးေယာင္ျခင္း
လူနာအေနနဲ႔ ေမာတာ ၊ ရင္ဘတ္ေအာင့္တာ၊ ရင္တုန္တာေတြကုိ ခံစားရႏုိင္ပါတယ္။ မကုဘဲထားမယ္ဆုိ ႏွလုံးပ်က္စီးသြားတာမ်ဳိးထိ ဆုိးဝါးႏုိင္ပါတယ္။ အသက္ၾကီးတဲ့သူေတြမွာ ေလးဖက္နာျဖစ္တဲ့ အခါ ႏွလုံးေယာင္ရမ္းတဲ့ ပုံမ်ဳိးနဲ႔ ေရာဂါလကၡဏာ ပုိျပတတ္ပါတယ္။အဲဒီအခ်က္ေတြေၾကာင့္ ႏွလုံးေလးဖက္နာလုိ႕လည္းေခၚပါေသးတယ္။်
၃။အေရျပားတြင္ အနီစက္မ်ားထြက္ျခင္း
အျဖစ္နည္းပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ခႏၶာကုိယ္မွာ ျဖစ္တတ္ျပီး မ်က္ႏွာမွာေတြ႔ခဲပါတယ္။ အနားသားေတြရဲျပီး အလယ္မွာ အေရာင္ေဖ်ာ့ေနတဲ့ အနီအကြက္အေနနဲ႔ ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။
၄။ ရည္ရြယ္ခ်က္မဲ႔ ခႏၶာကုိယ္မွ လႈပ္ရမ္းျခင္း
အမ်ဳိးသမီးေတြမွာ ပုိအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ လက္ေတြေျခေထာက္ေတြဟာ ထိန္းခ်ဳပ္မရဘဲ လႈပ္ေနတာမ်ဳိးပါ။ တစ္ခါတစ္ေလ ကေနတဲ့ ပုံလုိေတာင္ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ သူ႔အလုိလို ျပန္ေပ်ာက္သြားတတ္ပါတယ္။
၅။အနီအဖုမ်ားထြက္ျခင္း
လက္ဖ်ံ ၊ လက္ေမာင္း ၊ ဒူးဆစ္နား ၊ ညွိ႔သက်ည္းနားေတြမွာ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ နာက်င္မႈမရွိပါဘူး။
အျခားလကၡဏာ ၂ ခုကေတာ့ ဖ်ားမယ္။ အဆစ္ေတြနာမယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အဖ်ားဟာ ၁၀၁ ၁၀၂ ထက္မပုိတတ္ပါဘူး။ အဆစ္ေတြနာတာကေတာ့ အဆစ္ေတြေယာင္ရမ္းမႈမရွိဘဲ နာက်င္မႈပဲ ခံစားရတာကုိ ဆုိလုိတာပါ။
ပုိးေလးဖက္နာလုိ႔ ေျပာဖုိ႔အတြက္ အဓိက လကၡဏာ ၅ ခုထဲက ၂ ခု ဒါမွမဟုတ္ အဓိက လကၡဏာ ၁ ခုနဲ႔အျခား လကၡဏာ၂ ခုရွိရမယ့္အျပင္ ေသြးစစ္ေဆးမႈမွာလည္း ပုိးဝင္ထားတဲ့ လကၡဏာျပရပါမယ္။ အဲ့ေတာ့ အဆစ္ေတြနာေနရုံနဲ႔ ငါေတာ့ ပုိးေလးဖက္နာရွိျပီလု႔ိ လြယ္လြယ္ေျပာလုိ႔မရဘူးဆုိတာ သိႏုိင္ျပီေပါ့။တကယ္လု႔ိ ကုိယ့္မွာ ဒီလကၡဏာေတြ ရွိေနျပီဆုိရင္ေတာ့ ကုသသင့္ပါတယ္။ မကုဘဲထားရင္ ႏွလုံးအဆုိ႔ရွင္ေတြကုိ ပ်က္စီးတတ္လုိ႔ ႏွလုံးအဆုိ႔ရွင္က်ဥ္းေရာဂါေတြ ၊ နာတာရွည္ႏွလုံးေရာဂါေတြျဖစ္လာမယ္။ ဒီေတာ့ ဆရာဝန္နဲ႔ ေသခ်ာေဆြးေႏြးကုသဖုိ႔ လုိပါတယ္။
ဘယ္လုိကာကြယ္သင့္လဲ???
လည္ေခ်ာင္းနာတယ္ဆုိ မေပါ့သင့္ပါဘူး။ လုိအပ္ရင္ဆရာဝန္နဲ႔ ျပသျပီး ပုိးသတ္ေဆးေသာက္သင့္ပါတယ္။
လူထူထပ္တဲ့ေနရာေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္သင့္တယ္။ မၾကာခဏ လက္ကုိ ဆပ္ျပာနဲ႔ စင္ၾကယ္ေအာင္ေဆးသင့္တယ္။ အာဟာရ မွ်တေအာင္လည္း စားသုံးသင့္ပါတယ္။ ဒါဆုိလည္ေခ်ာင္းနာျခင္းကုိ ျဖစ္ေစတဲ့ ပုိးလည္းမဝင္ေတာ့ဘူး ။ ေနာက္ဆက္တြဲေတြလည္း ဆက္မျဖစ္ေတာ့ဘူးေပါ့။ တကယ္လုိ႔ လည္ေခ်ာင္းနာပုိးဝင္ခဲ့မယ္ဆုိရင္လည္း ဆရာဝန္နဲ႔ ျပသျပီး ပုိးသတ္ေဆးကုိ ေသခ်ာေသာက္သုံးမယ္ဆုိရင္လည္း ပုိးေလးဖက္နာျဖစ္ပြားတဲ့အထိ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။
ၾကဳိတင္ကာကြယ္ျခင္းဟာ ကုသျခင္းထက္ေကာင္းမြန္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ကုိယ္ေရသန္႔ရွင္းေရးကုိ သတိျပဳျပီး အာဟာရမွ်တေအာင္စားသုံးေနႏုိင္ျခင္းနဲ႔ နာက်င္ျခင္းေဝဒနာအေပါင္းမွ ကင္းေဝးႏုိင္ၾကပါေစ။
Author – Dr. ေမ