ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေရျပားေလးဖက္နာဟု ေျပာေျပာေနၾကေသာ ေရာဂါသည္ ေဆးပညာအေခၚ Systemic Lupus Erythematosus (SLE) ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။ အေရျပားေလးဖက္နာ (SLE)သည္ ေသြးေလးဖက္နာကဲ့သို႔ပဲ မိမိရဲ႕ ခုခံအားစနစ္က မိမိခႏၶာကိုယ္အတြင္းရွိ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို တိုက္ခိုက္ရာမွ ျဖစ္ေပၚလာေသာ နာတာရွည္ (Chronic Autoimmune Disease) တစ္ခုျဖစ္သည္။ ကူးစက္ေရာဂါ မဟုတ္ပါဘူး။ အသက္ငယ္ငယ္႐ြယ္႐ြယ္ေတြမွာပို ျဖစ္သည္။ အမ်ိဴးသမီးေတြက အမ်ိဴးသားေတြထက္ ၉ဆပိုၿပီး အေရျပားေလးဖက္နာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ရွိသည္။
SLE (Systemic Lupus Erythematosus) ဘာေၾကာင့္ျဖစ္လဲကေတာ့ ေသခ်ာမေျပာႏိုင္ပါ။ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတာကေတာ့ ေသြးေလးဖက္နာလိုပဲ မ်ိဴး႐ိုးဗီဇရယ္ ျပင္ပ ပတ္ဝန္းက်င္အေၾကာင္းရာေတြရယ္ ေပါင္းဆုံကာျဖစ္တယ္လို႔ပဲ ယူဆၾကပါတယ္။ ျပင္ပပတ္ဝန္းက်င္ အေၾကာင္းရာေတြကေတာ့ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားတာ ၊ စိတ္က်ေရာဂါ၊ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးမႊားဝင္တာ၊ ေဆးဝါးေတြနဲ႔ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ ထိေတြ႕မႈမ်ားတာ၊ ေဟာ္မုန္းတားေဆး သုံးစြဲတာစသျဖင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
အေရျပားေလးဖက္နာက လကၡဏာမ်ိဳးစုံ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခါတရံမွာ ေက်ာက္ကပ္ကို ထိၿပီး
ေဖာလာတာ၊ ဆီးနည္းတာႏွင့္ လာပါတယ္။ အေရျပားေလးဖက္နာရဲ႕ အျဖစ္မ်ားတဲ့ လကၡဏာေတြကေတာ့ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အရင္ဆုံး အဆစ္ႀကီးေတြ နာပါတယ္။ ဒူးနာလိုက္၊ တံေတာင္ဆစ္ ေရာင္လိုက္၊ လက္ေကာက္ဝတ္ေတြ နာလိုက္နဲ႔ တစ္ပတ္၊ ႏွစ္ပတ္ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။
တစ္ခါတေလ အေၾကာင္းရင္းရွာမရဘဲ ဖ်ားဖ်ားေနတတ္တယ္။ ေဆးခန္းျပလိုက္ ေဆးေတြေသာက္လိုက္ထိုးလိုက္ ေပ်ာက္သြားလိုက္၊ ႏွစ္ပတ္ေလာက္ေန ျပန္ဖ်ားလိုက္ႏွင့္ လည္ေနတတ္တယ္။ေနာက္ပိုင္းက်မွ မ်က္ႏွာမွာ လိပ္ျပာပုံ အနီကြက္ႀကီးေတြျဖစ္တာ(Butterfly Rash)၊ ေနေရာင္နဲ႔ထိရင္ပိုဆိုးလာတာ(Photosensitivity)၊ ပါးစပ္ထဲမွာ အနာေတြ ေပါက္တာ၊ ထိပ္ေျပာင္လာတာ စသျဖင့္ ျဖစ္ၿပီး ဆရာဝန္နဲ႔ ျပသစမ္းသပ္ေတာ့မွ အေရျပားေလးဖက္နာ ျဖစ္ေနတာ သိရပါတယ္။
ဒီအခါမွာလည္း မ်က္ႏွာမွာ လိပ္ျပာပုံ အနီကြက္ေပၚတဲ့အတြက္ အေရျပားဆရာဝန္နဲ႔ သြားျပၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။ အမွန္တကယ္က အေထြေထြအထူးကုသမားေတာ္ သို႔မဟုတ္ ျပည္သူ႔ေဆး႐ုံႀကီးျပင္ပလူနာဌာနမွာ ျပသင့္ပါတယ္။
အေရျပားေလးဖက္နာက ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္း အားလုံးနီးပါးကို တိုက္ခိုက္တဲ့အတြက္ ဒီလကၡဏာေတြအျပင္ ခႏၶာကိုယ္တြင္းရွိ ေသြးေၾကာမ်ားကို တိုက္ခိုက္ပါက ေသြးေၾကာငယ္ေလးမ်ား ေရာင္ရမ္းရာမွတဆင့္ ပိတ္သြားကာ လက္ဖ်ားမ်ားသို႔ ေသြးစီးဆင္းမႈမရွိေတာ့ျခင္း (Raynaud’s phenomenon)၊ေလျဖတ္ျခင္း၊ ႏွလုံးကို တိုက္ခိုက္ပါက ႏွလုံးေရာင္ျခင္း၊ အဆုတ္ကို တိုက္ခိုက္ပါက အဆုတ္ေရာင္ျခင္း၊ ေသြးစနစ္ကို တိုက္ခိုက္ပါက ေသြးအားနည္းျခင္း၊ မ်က္လုံးကို တိုက္ခိုက္ပါက မ်က္ၾကည္လႊာေရာင္ျခင္း စသျဖင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးေတြလည္း မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေရျပားေလးဖက္နာဟု သံသယရွိခဲ့ရင္ ဆရာဝန္နဲ႔ျပသၿပီး စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္သင့္ပါတယ္။ ဘယ္လိုစစ္ေဆးမႈေတြလဲဆိုေတာ့ ေသြးစစ္တာ ဆီးစစ္တာ ဓါတ္မွန္႐ိုက္တာ အာထရာေဆာင္း႐ိုက္တာ စသျဖင့္ပါ။
ေသြးစစ္တဲ့အခါမွာ ေသြးထဲတြင္ ေအာ္တိုအန္တီေဘာဒီမ်ားေတြ႕ပါက အေရျပားေလးဖက္နာလို႔ အၾကမ္းဖ်င္း ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အန္တီႏူးကလီးယားအန္တီေဘာ္ဒီ(Anti nuclear antibody) စစ္ေဆးျခင္းနဲ႔ အန္တီ ဒီအက္စ္ဒီအင္ေအ(Anti-ds DNA) စစ္ေဆးျခင္းေတြပါ။ ေရာဂါေသခ်ာဖို႔ စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္တာအျပင္ အမွတ္ေပးစနစ္နဲ႔ ခြဲျခားတဲ့ American Rheumatism Association ကထုတ္တဲ့ criteriaေတြနဲ႔ပါ ေပါင္းၿပီးတြက္ခ်က္ႏိုင္တယ္။
ဒီေရာဂါ ကုလို႔ေပ်ာက္လားဆိုေတာ့ မေပ်ာက္ပါဘူး။ ပိုမဆိုးေအာင္တာ ထိန္းထားႏိုင္တာပါ။ ေဆးဝါးအျပင္ အစားေသာက္ အေနအထိုင္ပါ ဆင္ျခင္ရပါတယ္။ ေနပူထဲကို ျဖစ္ႏိုင္ရင္ မထြက္ပါနဲ႔။ မျဖစ္မေနထြက္ရမယ္ဆိုပါက ထီးေဆာင္းပါ။ လက္ရွည္ဝတ္ပါ။ သနပ္ခါးလိမ္းပါ။
အစားစာအေနနဲ႔ကေတာ့ လူဆန္ပဲပင္(alfalfa) ေရွာင္ပါ။ အဲ့ထဲမွာပါတဲ့ အမိုင္ႏိုအက္ဆစ္ canavanine က ခုခံအားကို ျဖစ္ေစလို႔ လကၡဏာကို ပိုဆိုးေစႏိုင္တယ္။ ပ်ားရည္၊ ပ်ားသလက္ေရွာင္ပါ။ ႏြားႏို႔၊ မလိုင္၊ ေထာပတ္၊ ပ်ားရည္၊ ေရခဲမုန႔္ ေရွာင္ပါ။ အဆီ၊ အဆိမ့္၊ အအီစာ ေလွ်ာ့စားပါ။
ေဆာ္လမြန္၊ တူနာ၊ ဆာဒင္းငါး မ်ားမ်ားစားပါ။ သိပၸံနည္းက် လက္ခံထားတာ မရွိေပမယ့္ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ အာလူး၊ င႐ုတ္ေကာင္း၊ ေျမေအာက္ သစ္သီးဝလံေတြ ေရွာင္ႏိုင္ရင္ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္ပါတယ္။
အဆုံးသတ္အေနနဲ႔ ေျပာခ်င္တာက ဒီအေရျပားေလးဖက္နာဟာ အမ်ိဴးသမီးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့အတြက္ ကိုယ္က ဒီအေရျပားေလးဖက္နာကို ခံစားရၿပီး ေရာဂါကို ေကာင္းေကာင္းမထိန္းႏိုင္ေသးရင္ ကေလးမယူတာ ပိုေကာင္းပါမယ္။ ကိုယ္ဝန္ေၾကာင့္ ေရာဂါပိုဆိုးလာၿပီး ကိုယ္ဝန္လည္း အဖတ္မတင္
ျဖစ္တတ္လို႔ပါ။
Author : Dr. 528