ဗီတာမင္ဘီ
ဗီတာမင္ဘီတြင္ သိုင္ရာမင္း၊ ႐ိုင္ဘိုဖလာဗင္၊ ႏိုင္ရာစင္၊ ေဖာ့လိတ္၊ ပင္တိုသီနစ္အက္ဆစ္၊ ဘီစစ္၊ ဘီ တြဲႏွင့္ဘိုင္အိုတင္အစရွိသည္တို႔ပါဝင္သည္။ ၎သည္ခႏၶာကိုယ္ခြန္အားအသုံးခ်ျခင္းႏွင့္ ရရွိေစျခင္းကိုျပဳလုပ္ ေပးသည္။ ကေလးငယ္မ်ား၌ဗီတာမင္ဘီမရရွိပါက ေသြးအားနည္းေရာဂါရရွိေစႏိုင္သည္။ ဗီတာမင္ဘီကိုအစား အစာအမ်ားစုတြင္ရရွိႏိုင္ၿပီး အထူးသျဖင့္ၾကက္သားႏွင့္အသားအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ငါး၊ အစိမ္းေရာင္ရွိေသာဟင္းသီးဟင္း ႐ြက္မ်ား၊ အေစ့အဆန္မ်ားႏွင့္ႏို႔ထြက္ပစၥည္းမ်ားမွ ရရွိႏိုင္သည္။
ဗီတာမင္ဒီ
ဗီတာမင္ဒီသည္ ကေလးငယ္မ်ားသြားႏွင့္ အ႐ိုးက်န္းမာသန္စြမ္းေစရန္ ေန႔စဥ္မရွိမျဖစ္လိုအပ္ေသာ အ ရာျဖစ္သည္။ ၎သည္ခႏၶာကိုယ္မွ ကယ္လ္စီယမ္စုပ္ယူႏိုင္ရန္အတြက္ ကူညီေပးသည္။ ခႏၶာကိုယ္မွဗီတာမင္ဒီ ကိုေနေရာင္ျခည္ထိေတြ႕ျခင္းျဖင့္ ရရွိႏိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္ ေနေရာင္ျခည္၌ပါဝင္ေသာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သည္ ကင္ဆာေရာဂါမ်ားကိုျဖစ္ေစႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ကေလးငယ္မ်ားအေနျဖင့္ေနေရာင္ျခည္ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာထိေတြ႕ ျခင္းကိုေရွာင္ၾကဥ္သင့္သည္။ ႏြားႏို႔၊ ဂ်ဳံ၊ အုတ္၊ တူနာငါးႏွင့္ဥအမ်ိဳးမ်ိဳးကို စားသုံးျခင္းျဖင့္ဗီတာမင္ဒီကိုရ ရွိေစႏိုင္သည္။
ဗီတာမင္ေအ
ဗီတာမင္ေအသည္ မ်က္လုံးက်န္းမာေရးအတြက္ေကာင္းမြန္ေစၿပီး အထူးသျဖင့္ အေရာင္ႏွင့္ညဘက္အ ျမင္ကိုပိုမိုေကာင္းမြန္ေစသည္။ ကေလးငယ္မ်ား၏ကိုယ္ခံအားစနစ္ကို ေကာင္းမြန္ေစၿပီးေရာဂါပိုးမႊားမ်ားခႏၶာ ကိုယ္အတြင္းမဝင္ေရာက္ႏိုင္ေစရန္ကူညီေပးသည္။ ကေလးငယ္မ်ား၏ ပန္းကန္ထဲတြင္မုန္လာဥနီ၊ သခြားေမႊး၊ ကန္စြန္းဥႏွင့္အျခားလိေမၼာ္ေရာင္ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္မ်ား၊ အျခားအသီးမ်ားကိုထည့္သြင္းစားသုံးေစသင့္သည္။ ႏြားႏို႔တစ္ဖန္ခြက္ကိုလည္း ေသာက္သုံးေပးသင့္ပါသည္။
ဗီတာမင္စီ
ဗီတာမင္စီသည္ ခႏၶာကိုယ္ေရာဂါပိုးမႊားမ်ားမဝင္ေရာက္ေစႏိုင္ရန္ ကူညီေပးႏိုင္သည္ဟု အခ်ိဳ႕သုေတ သနမ်ားအရသိရသည္။ ကေလးငယ္မ်ားတြင္ႏွာေစး၊ ႏွာမႊန္ျခင္းႏွင့္ ထိခိုက္ရွနာမ်ားကိုအက်က္ျမန္ေစႏိုင္သည္။ ဗီတာမင္စီကို စေတာ္ဘယ္ရီ၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ သခြားေမႊး၊ လိေမၼာ္သီးႏွင့္ေရွာက္သီးစသည္တို႔မွ ေပါႂကြယ္ဝစြာရရွိ ေစႏိုင္သည္။
ကယ္လ္စီယမ္
ကယ္လ္စီယမ္သည္ အ႐ိုးႏွင့္သြားက်န္းမာေရးေကာင္းမြန္ေစရန္ လုပ္ေဆာင္ေပးသည္။ ခႏၶာကိုယ္တြင္ ကယ္လ္စီယမ္ဓာတ္အလြန္နည္းပါးပါက ကေလးငယ္မ်ားႀကီးထြားလာသည့္အခ်ိန္တြင္ အ႐ိုးေရာဂါမ်ားျဖစ္လာ ႏိုင္ေျခပိုမ်ားေၾကာင္းသိရသည္။ ကယ္လ္စီယမ္ဓာတ္သည္ ႏို႔ႏွင့္ႏို႔ထြက္ပစၥည္းမ်ားမွ အမ်ားဆုံးရရွိႏိုင္သည္။ က ေလးငယ္မ်ားသည္ အဆီထုတ္ထားသည့္ႏြားႏို႔ႏွင့္ ဒိန္ခ်ဥ္ကိုေန႔စဥ္ေသာက္သုံးေပးပါက အ႐ိုးမ်ားသန္မာလာ ေစႏိုင္ပါသည္။
မဂၢနီစီယမ္
မဂၢနီစီယမ္သည္ ခႏၶာကိုယ္ဆဲလ္မ်ားတည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ ခြန္အားရရွိေစရန္အကူအညီေပးသည္။ က ေလးငယ္မ်ားအစားအစာထဲတြင္မဂၢနီစီယမ္ဓာတ္ ႂကြယ္ဝစြာပါဝင္ပါက ကေလးငယ္မ်ားႏွလုံးက်န္းမာေရး ေကာင္းမြန္ေစႏိုင္သည္။ ေကာက္ပဲသီးႏွံ၊ အုတ္၊ ဂ်ဳံ၊ ဆန္လုံးညိဳ၊ တိုဖူး၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အယ္လ္မြန္ႏွင့္အျခားအခြံမာ သီးမ်ား၌မဂၢနီစီယမ္ဓာတ္ႂကြယ္ဝစြာပါဝင္ပါသည္။
ဇင့္ဓာတ္
ဇင့္ဓာတ္သည္ ကေလးငယ္မ်ား၏ကိုယ္ခံအားစနစ္ကို ကူညီေပးၿပီးေရာဂါပိုးမ်ားမဝင္ေရာက္ေစရန္ လုပ္ ေဆာင္ေပးသည္။ ထို႔အျပင္ခႏၶာကိုယ္ဖြံ႕ၿဖိဳးႀကီးထြားေစရန္အတြက္လည္း အေထာက္အပံ့ေပးသည္။ ဇင့္ဓာတ္ကို ၾကက္သား၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ေကာက္ပဲသီးႏွံအေစ့အဆန္မ်ားမွ ရရွိေစႏိုင္သည္။
သံဓာတ္
သံဓာတ္သည္ ေသြးနီဥမ်ားႏွင့္ ခႏၶာကိုယ္အႏွံ႔အျပားသို႔ ေအာက္စီဂ်င္ရရွိေစရန္ကူညီေပးႏိုင္သည္။ သံ ဓာတ္ကိုအမဲသားႏွင့္အနီေရာင္ရွိေသာ အသားမ်ား၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ေကာက္ပဲသီးႏွံမ်ားမွရရွိႏိုင္သည္။ ကေလးငယ္ မ်ားသံဓာတ္ခ်ိဳ႕တဲ့ေရာဂါမ်ား မျဖစ္ေစရန္သံဓာတ္ပါဝင္ေသာ အစားအစာမ်ားကိုမိဘမ်ားအေနျဖင့္ ေကြၽးေပး သင့္သည္။
ပိုတက္စီယမ္
ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းအဂၤါမ်ားႏွင့္ ဆဲလ္မ်ားပုံမွန္အလုပ္လုပ္ေစရန္ ပိုတက္စီယမ္ဓာတ္သည္အ ေထာက္အပံ့ေပးသည္။ ထို႔အျပင္ ေသြးဖိအားေပၚအက်ိဳးသက္ေရာက္ေစၿပီး ကေလးငယ္မ်ားေဆာ့ကစားရာ တြင္ႏွလုံးညႇစ္အားႏွင့္ႂကြက္သားမ်ား အလုပ္လုပ္ေစရန္ကူညီေပးသည္။ ငွက္ေပ်ာသီးသည္ပိုတက္စီယမ္ႂကြယ္ ဝေသာအစားအစာျဖစ္ၿပီး ကန္စြန္းဥ၊ အျဖဴေရာင္ရွိေသာႏြားႏို႔ႏွင့္ ဒိန္ခ်ဥ္မ်ားမွလည္းရရွိႏိုင္သည္။
ကိုလင္းဓာတ္ (Choline)
ကိုလင္းဓာတ္သည္ ကေလးငယ္မ်ား၌လိုအပ္ေသာအရာျဖစ္ၿပီး ဦးေႏွာက္ႏွင့္အာ႐ုံေၾကစနစ္၊ ဆဲလ္မ်ား တည္ေဆာက္ရာတြင္အထူးအေရးပါသည္။ ခႏၶာကိုယ္မွကိုလင္းဓာတ္ကို မထုတ္လုပ္ႏိုင္ဘဲအစားအစာမ်ားမွ သာရရွိေစႏိုင္သည္။ ကေလးငယ္မ်ားအေနျဖင့္ အမဲသား၊ ၾကက္သား၊ ပန္းမုန္လာစိမ္း၊ ငါးႏွင့္ဥအမ်ိဳးမ်ိဳးစားသုံး ေပးျခင္းျဖင့္ကိုလင္းဓာတ္ကို ရရွိေစႏိုင္သည္။
Author: ဟိန္းဇာနည္(ေဆး-၂) Vol-8 / No-6 Healthcare Journal