အေမေတြဟာ မိမိကေလးဝေနတယ္လုိ႔ထင္ေနတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခါတစ္ေလမွာ ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းလုိ႔ ေဖာေနတာမ်ဳိးျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ကေလးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါထဲကတစ္ခုကေတာ့ Nephrotic syndrome ပဲျဖစ္ပါတယ္။
Nephrotic syndrome ဆုိတာဘာလဲ
Nephrotic syndrome ဆုိတာကေတာ့ ဆီးထဲမွာ အသားဓာတ္ေတြအမ်ားၾကီးပါေနတဲ့ ေရာဂါတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ေယာက္က်ားေလးေတြမွာ ပုိအျဖစ္မ်ားျပီး မူၾကဳိအရြယ္ကေလးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ Nephrotic syndrome မွာ အသားဓာတ္ေတြဟာဆီးထဲပါသြားတဲ့အတြက္ ေသြးထဲမွာ အသားဓာတ္ နည္းသြားတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာေသြးဟာ က်ဲျပီးအရည္ကုိ ဆြဲႏုိင္တဲ့အားက်သြားတယ္။ ဆြဲအားက်သြားတဲ့အတြက္ အသားစေတြထဲကုိ အရည္ေတြစိမ့္ဝင္သြားျပီး တစ္ကုိယ္လုံးေဖာလာတတ္ပါတယ္။ စစျခင္းမွာ ကေလးဟာ ႏုိးႏုိးခ်င္း မ်က္လုံးအိမ္ေတြ ေဖာင္းေနတတ္တယ္။ မ်က္ႏွာအစ္အစ္ေလးျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ေနာက္တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေျခေထာက္ေတြ လက္ေတြပါ ေဖာျပီး ေယာင္လာတတ္တယ္။ အသားဓာတ္ဟာ ပုံမွန္လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဆီးထဲမွာ မပါရပါဘူး။ ဒီေရာဂါခံစားေနရတဲ့ ကေလးငယ္မွာေတာ့ အသားဓာတ္ေတြ ဆီးထဲမွာ အမ်ားၾကီးပါေနတာကုိ ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။ ဆီးဟာ ပုံမွန္ထက္ အျမွပ္ပုိထေနတတ္ပါတယ္။ ကေလးဟာ ေဖာလာတဲ့အျပင္ ကုိယ္အေလးခ်ိန္လည္း တုိးေနတတ္တယ္။ ေသြးစစ္ၾကည့္ရင္လည္း အသားဓာတ္နည္းတာေတြ ၊ ကိုလက္စေတာဓာတ္အရမ္းမ်ားေနတာေတြ ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီလုိျဖစ္လာရင္ ေဆးကုသမႈခံယူသင့္ပါတယ္။ ေသြးစစ္တာ ၊ ဆီးစစ္တာေတြ လုပ္ရမယ့္အျပင္ လုိအပ္ရင္ ေက်ာက္ကပ္အသားစပါယူျပီးစစ္ေဆးရပါတယ္။ ဒီေရာဂါျဖစ္တဲ့ ကေလးငယ္ကုိ ေရနဲ႔ ဆားကုိ ေလ်ာ့ေကၽြးသင့္ပါတယ္။
ေနာက္ထပ္အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေရာဂါတစ္ခုကေတာ့ Glomerulonephritis (APSGN) ပဲျဖစ္ပါတယ္။
ေက်ာက္ကပ္ေယာင္ရမ္းတဲ့ေရာဂါတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ကေလးေတြနဲ႔ အသက္ ၁၅ႏွစ္ေအာက္ အရြယ္ေတြမွာ ျဖစ္တာမ်ားပါတယ္။ ဒီလုိမျဖစ္ခင္မွာ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆုိး ၊လည္ေခ်ာင္းနာတာ ၊ အေရျပားမွာ အနာျဖစ္တာမ်ဳိးေတြရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီေရာဂါရဲ႕လကၡဏာေတြကေတာ့ မ်က္ႏွာေတြအမ္းလာတာ ၊ ဆီးထဲေသြးပါတာ ( ကုိကာကုိလာအေရာင္လုိ ဆီးေတြသြားတာ) ဆီးထဲအသားဓာတ္ပါတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အရမ္းဆုိးလာရင္ ဆီးနည္းသြားတတ္ပါတယ္။ ကေလးဆုိေပမယ့္ ဒီေရာဂါခံစားေနရရင္ ေသြးလဲတုိးတတ္ပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေရာဂါျဖစ္တဲ့ ကေလးငယ္တစ္ေယာက္ကုိ ေဆးရုံမွာဆုိ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကုိ ဇယားဆြဲျပီး မွတ္သားထားေလ့ရွိပါတယ္။ ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးတာ ၊ ေသြးတုိးေၾကာင့္ ႏွလုံးပ်က္စီးတာေတြ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့အတြက္ ေသခ်ာလုိက္နာ ကုသဖုိ႔လည္း လုိအပ္ပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ေရာဂါတစ္ခုကေတာ့ ရုတ္တရပ္ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။
ရုတ္တရပ္ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျခင္းကုိ ျဖစ္ေစတဲ့ အရာေတြကေတာ့ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ အျဖစ္မ်ားတဲ့အရာထဲက တစ္ခုကေတာ့ ဆီးလမ္းေၾကာင္းပုိးဝင္ျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပုိးဝင္ျခင္းဟာ ႏုိ႔စုိ႔အရြယ္ကေလးငယ္မွာဆုိ ေယာက္က်ားေလးေတြက ပုိအျဖစ္မ်ားျပီးေတာ့ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ကေလး အရြယ္မွာေတာ့ မိန္းကေလးေတြမွာ ပုိအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပုိးဝင္ျခင္းရဲ႕ လကၡဏာေတြကေတာ့ ဖ်ားမယ္ ၊ ဂ်ီက်ေနမယ္ ၊ ဗုိက္နာမယ္ ၊ဆီးမၾကာခဏ သြားမယ္၊ ဆီးသြားခ်င္ရင္ ထိန္းလုိ႔မရတာေတြျဖစ္တတ္တယ္။ ကေလးဟာ ဆီးသြားခါနီးရင္ ငုိတာတုိ႔ ၊ ဂ်ီက်တာတုိ႔လည္း ရွိႏုိင္တယ္။ တစ္ခါတစ္ေလဆုိ ဆီးထဲမွာ ေသြးပါတာေတြေတာင္ ရွိႏုိင္တယ္။ ၃ လေအာက္ကေလးငယ္ေတြမွာ ျဖစ္ရင္ ေရာဂါလကၡဏာ သဲသဲကြဲကြဲ မျပဘဲ ႏုိ႔စုိ႔နည္းသြားတာ ၊ ကုိယ္အေလးခ်ိန္မတက္တာေတြျဖစ္ႏုိင္တယ္။ တကယ္လုိ႔ မိမိ ကေလးငယ္မွာ အေပၚက ေျပာထားတဲ့ လကၡဏာေတြ ေတြ႔ရင္ တတ္ကၽြမ္းနားလည္တဲ့ ဆရာဝန္နဲ႔ ေသခ်ာျပေပးပါ။ ကေလးကုိ ေရမ်ားမ်ားတုိက္ပါ။ ဆီးခဏခဏ တည္ေပးပါ။ အရမ္းၾကပ္တဲ့ ေဘာင္းဘီေတြ ဇစ္ပါတဲ့ ေဘာင္းဘီေတြ ေပးမဝတ္ပါနဲ႔ ။ ဆရာဝန္ညြန္ၾကားတဲ့ ေဆးကုိ ေသခ်ာတုိက္ပါ။ အဲဒါဆုိ ဆီးလမ္းေၾကာင္းပုိးဝင္တာကတဆင့္ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးႏုိင္တဲ့အဆင့္ထိမေရာက္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။
ကေလးကုိ ေဖာေစတဲ့ အခ်က္ေတြထဲမွာ ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းတာအျပင္ ႏွလုံးမေကာင္းတာ ၊ အသည္းမေကာင္းတာ ၊ အာဟာရဓာတ္ခ်ဳိ႔တဲ့တာအျပင္ အျခားေရာဂါအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါေသးတယ္။ ဘာေၾကာင့္ပဲ ေဖာေဖာ ဆရာဝန္နဲ႔ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးကုသဖုိ႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိမိရဲ႔ စိတ္ထဲမွာ ကေလးဝေနတဲ့ပုံစံဟာ ပုံမွန္မဟုတ္ဘူးထင္ရင္ ၊ အိပ္ယာႏုိးႏုိးျခင္း မ်က္လုံးအိမ္ေတြေတြဟာ သိသိသာသာၾကီးကုိ ေဖာင္းေနတယ္ထင္ရင္ ၊ ေျခေထာက္ေလးကုိ ဖိၾကည့္လုိ႔ ခ်ဳိင့္ဝင္သြားရင္ ၊ ကေလးဟာ လန္းဆန္းမႈမရွိဘဲ ႏူန္းေနတယ္ဆုိရင္ နီးစပ္ရာ ေဆးရုံေဆးခန္းမွာ ရွိတဲ့ ဆရာဝန္နဲ႔ ျပသသင့္ပါတယ္။ ကေလးငယ္မ်ားကုိ ျခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ ဒီေရာဂါဆုိးေတြကို မိခင္မ်ားေစာစီးစြာ သတိျပဳမိႏုိင္ပါေစေၾကာင္း ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းရင္း ဤေဆာင္းပါးေလးကုိ နိဂုံးခ်ဳပ္အပ္ပါတယ္။
Author: Dr.ေမ