ဒီေခတ္ႀကီးထဲမွာ အားေဆးေတြဆိုတာ တံဆိပ္မ်ိဳးစုံ အမ်ိဳးစုံ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု အျပင္အဆိုင္ပါ။
ဘယ္အားေဆးကိုေသာက္ၾကမွာလဲ။ အားေဆးက အခ်ိန္တိုင္းေသာက္ဖို႔လိုတတ္လား။
ဆရာေရ ဒီအသက္အ႐ြယ္မွာ ဘယ္လိုအားေဆးေသာက္ရပါမလဲ။
အားေဆးဆိုတာ တံဆိပ္ေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ တစ္မ်ိဳးခ်င္းသီးသန႔္လည္းရွိတယ္။ အမ်ိဳးမ်ိဳးေပါင္းထားတာလည္းရွိပါတယ္။ ကိုယ္က ဘယ္လိုအားေဆးကိုေသာက္ခ်င္တာလဲ၊ ဘာေတြခံစားရလို႔လဲ ေပၚမူတည္ပါတယ္။ မျဖစ္မေနအားေဆးေသာက္ရမယ္ေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ အားေဆးေတာက္ေလွ်ာက္စြဲေသာက္ဖို႔လည္း လိုခ်င္မွလိုပါမယ္။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လည္း တကယ္လိုလို႔ေသာက္ရတာျဖစ္ေတာ့ ေဆးပမာဏျပည့္မွီေအာင္ ေသာက္ရပါတယ္။
အားေဆးေတြ အမ်ားႀကီးေပါင္းထားတာေတြမွာ နာမည္ေတြပဲကြာတာပါ။ ပါဝင္တာေတြ တူတူပါပဲ။ တစ္ခ်ိဳ႕ေဆးေတြမွာ ေတာ့ ဂ်င္ဆင္းပါတာလည္းရွိပါတယ္။ ေဆးေတြအမ်ားႀကီးေပါင္းတာက ပုံမွန္လူေတြေသာက္လို႔ အဆင္ေျပေစမယ့္ ေဆးပမာဏေတြ ထည့္ေပးထားတာပါ။
ဓာတ္တစ္ခုခု ျဖစ္ေစ၊ ဗီတာမင္တစ္ခုခုျဖစ္ေစ ခ်ိဳ႕တဲ့တဲ့သူေတြမွာက်ေတာ့ ခ်ိဳ႕တဲ့တာကို ေဆးပမာဏျပည့္မွီေအာင္ေသာက္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။ အဲလိုအခါမ်ိဳးမွာ အားေဆးအစုံပါတာထက္စာရင္ တစ္မ်ိဳးခ်င္းက ပိုသင့္ေတာ္ပါတယ္။ တစ္မ်ိဳးတည္းအားေဆးေတြပဲ မ်ားေနျပန္ေတာ့လည္း လူနာအတြက္ေဆးမ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္တကယ္လိုတာကိုပဲ လိုအပ္တဲ့ပမာဏထိေသာက္ေပးၿပီး ဆက္ေသာက္ဖို႔လိုမလိုကို လိုအပ္တဲ့စစ္ေဆးမႈေတြ ျပန္လုပ္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။
အားေဆးေသာက္ဖို႔ စဥ္းစားေနတယ္ဆို အရင္ဆုံးကိုယ္ဘာျဖစ္လို႔ေသာက္မွာလဲ။ ဘာေတြခံစားရလို႔လဲ ဆိုတာကို ျပန္စဥ္းစားပါ။ အဆင္ေျပတယ္ဆို နီးစပ္ရာဆရာဝန္ေတြ တိုင္ပင္ပါ။
ကေလးငယ္ေတြ အစားမစားလို႔ဆိုရင္ အားေဆးလိုတာတစ္ခုတည္းဟုတ္ခ်င္မွဟုတ္မယ္။ ကေလးဆိုတာထမင္းေကြၽးရခက္ပါတယ္။ အရင္ဆုံးစိတ္ရွည္လက္ရွည္နဲ႔ သင့္ေတာ္တဲ့အစားအစာေလးေတြ လုပ္ေကြၽးပါ။ ေကြၽးတဲ့အခါ အာ႐ုံေျပာင္းေကြၽးပါ။ သေရစာေတြ အမ်ားႀကီးမေကြၽးပါနဲ႔။ သူတို႔လည္းႀကိဳက္မယ္၊ အာဟာရလည္းျဖစ္မယ္ ဆိုတာေလးေတြ ေရာေကြၽးပါ။ ေနာက္ဆုံးမွ အားေဆးတိုက္ဖို႔စဥ္းစားပါ။ lysine ပါတာတိုက္ပါ။ အားေဆးတိုက္လည္း ေသခ်ာ ေခ်ာ႔ေကြၽးဖို႔ လိုပါေသးတယ္။
ကေလးငယ္ေတြ ဉာဏ္ေကာင္းဖို႔ကလည္း အားေဆးနဲ႔ပဲမဆိုင္ပါဘူး။ အိပ္ေရးဝဖို႔လည္းလိုတယ္။ စိတ္လည္းေပါ့ေပါ့ပါးပါးျဖစ္ရမယ္။ စာေတြပဲ ဝူးဝူးဝါးဝါးက်က္ေနလို႔ မရပါဘူး။ စာကိုအရင္ဆုံးကိုယ္တိုင္ကိုယ္က်နားလည္မွ မွတ္မိမွာပါ။ ေသခ်ာဖတ္ဖို႔လည္းလိုတယ္။ ခဏခဏျပန္ဖတ္ေပးရပါမယ္။ ကိုယ့္အေတြးနဲ႔စဥ္းစားတတ္ရပါမယ္။ ဒါမွ ဉာဏ္ေကာင္းလာမွာပါ။ လိုအပ္ရင္ေတာ့ ကေလးေတြကို ငယ္ငယ္တည္းက folic acid ေတာက္ေလွ်ာက္တိုက္ပါ။
ကေလးလူႀကီး အားလုံး ခဏခဏမဖ်ားဖို႔ ဘာအားေဆးေသာက္ရမလဲ ဆိုရင္လည္း အတူတူပဲ။ ဘာေၾကာင့္ဖ်ားႏိုင္လဲကိုအရင္စဥ္းစားပါ။ အအိပ္အစားေကာင္းေနမယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီၫႊတ္ေအာင္ေနထိုင္တယ္ဆို ခဏခဏမဖ်ားပါဘူး။ ေနပူထဲ မလိုပဲမထြက္နဲ႔။ ထြက္လည္း ထီးဦးထုပ္ ေဆာင္းပါ။ အဆီအဆိမ့္၊ အငံမ်ားတာေတြ၊ အခ်ိဳမ်ားတာေတြ၊ အေအးစာေတြ၊ အပူအစပ္ေတြ အလြန္အကြၽံမစားပါနဲ႔။ အရည္ မ်ားမ်ားေသာက္ေပးဖို႔လည္းလိုပါတယ္။ မျဖစ္မေနေသာက္မွ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ vitamin c အားေဆးေသာက္ေပးလို႔ရပါတယ္။
အမ်ိဳးသမီးေတြမွာလည္း ဘာအားေဆးေသာက္ရမယ္ဆိုတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္ေတာ့မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ လတိုင္းရာသီေသြးေပၚေနတာရွိေတာ့ သံဓာတ္အားေဆးေတြ၊ folic acid ေတြ အလ်ဥ္းသင့္သလိုေသာက္ေပးလို႔ရပါတယ္။
ေသြးအားနည္းတယ္ဆိုတိုင္းလည္း သံဓာတ္အားေဆးပဲေသာက္ရမယ္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္ေသြးအားနည္းတယ္ဆိုတာေပၚမူတည္ပါတယ္။ သံဓာတ္အားေဆးအျပင္ folic acid နဲ႔ vitamin b12 စတာေတြလည္းလိုတတ္ပါတယ္။ အသား၊ ငါး၊ ပဲ၊ ၾကက္ဥ၊ ႏို႔၊ အသီးအ႐ြက္ အားလုံးကိုမွ်မွ်တတ စားေနမယ္ဆို ထင္သေလာက္ေသြးအားမနည္းတတ္ပါဘူး။
အမ်ိဳးသမီး အသက္ႀကီးပိုင္းေတြမွာေတာ့ ေသြးဆုံးၿပီးတဲ့အခါမွာ အ႐ိုးပြတတ္တာေတြေၾကာင့္ calcium ကို ေန႔တိုင္းေသာက္ေပးဖို႔လိုတတ္ပါတယ္။ ႏို႔၊ ၾကက္ဥ၊ ေပါင္မုန႔္ ေတြလည္းစားေပးရပါတယ္။ ေသြးဆုံးၿပီးခ်ိန္ေတြမွာ အသားအေရေျခာက္တာေတြ၊ အလိုလိုေနရင္း အားနည္းေနတာေတြ လည္းျဖစ္တတ္တယ္။ အအိပ္အစားလည္း ေသခ်ာဂ႐ုစိုက္ဖို႔လိုတယ္။ ေရလည္းမ်ားမ်ားေသာက္ေပးရပါတယ္။ အသားအေရအတြက္လည္း သဘာဝနည္းေတြနဲ႔ အားျဖည့္ေပးပါ။ လိုအပ္လာရင္ေတာ့ vitamin e ေသာက္ေပးလို႔ရပါတယ္။
အမ်ိဳးသားအသက္ႀကီးပိုင္းေတြမွာလည္း ပန္းေသပန္းညွိဳး ျပႆနာေတြ ႀကဳံတတ္ၾကပါတယ္။ အဲလိုအခါမ်ိဳးမွာ ဘာေဆးေသာက္ရင္ ေကာင္းမလဲဆိုတာထက္ ဘာေၾကာင့္ဒီလိုျဖစ္တယ္ဆိုတာကိုသိဖို႔လိုပါတယ္။ ေဆးလိပ္၊ အရက္ေသာက္ေနရင္ျဖတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ စိတ္လည္းမဖိစီးေစပဲ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးေနရပါမယ္။ ဆီးခ်ိဳရွိရင္ေသခ်ာကုရပါမယ္။ ခါးထိထားဖူးေတြ၊ ဆီးက်ိတ္ႀကီးေနတာေတြဆို ေသခ်ာကုေပးရပါမယ္။ ဒါအတြက္ေဆးေသာက္ရမယ္ဆိုလည္း အားေဆးေလာက္ပဲေသာက္ထားပါ။ vitamin အစုံပါတာေတြပါပဲ။ ပန္းေသပန္းညႇိဳးေဆးေတြက တကယ္လိုအပ္မွပဲ သမားေတာ္ေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီးေသာက္တယ္ဆိုပိုေကာင္းပါတယ္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ မ်ားလို႔ပါ။
ေရာဂါတစ္ခုခ်င္းစီနဲ႔ လူေနမႈ႔ပုံစံတစ္ခုခ်င္းစီေပၚမူတည္ၿပီး အားေဆးေသာက္ဖို႔လို ၊မလို ကြာျခားတတ္ပါတယ္။ ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္ အားေဆးေသာက္မယ္ဆိုလည္း သင့္ေတာ္တဲ့ဆရာဝန္နဲ႔ပဲ ေသခ်ာတိုင္ပင္ပါ။ အားေဆးေတြမ်ားတိုင္းလည္း မေကာင္းပါဘူး။ တန္ေဆးလြန္ေဘးျဖစ္တတ္လို႔ပါ။
Author: Dr. CST