ခႏၶာကိုယ္အတြက္လိုအပ္တဲ႔ စြမ္းအင္ပမာဏကို ရရွိမွသာ က်န္းမာသန္စြမ္းေသာ က်န္းမာေရးႏွင္႔ညီညႊတ္သူလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ လိုအပ္တဲ႔စြမ္းအင္ပမာဏထက္ ခႏၶာကိုယ္ကသိမ္းဆည္းထားရင္ အ၀လြန္ဆိုတာျဖစ္လာပါ တယ္။ ထို႔အတူ လိုအပ္တဲ႔စြမ္းအင္ပမာဏရေအာင္ ျဖည္႔ဆည္းမေပးႏိုင္ျပန္ရင္လည္း အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ႔ျခင္းလို႔ သတ္မွတ္ရပါတယ္။ ဒီေတာ႔ညီညႊတ္မွ်တတဲ႔ အစားအစာကိုပံုမွန္စားေသာက္ျခင္း၊ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားေလ႔က်င္႔ ခန္းျပဳလုပ္ျခင္း၊ ေပ်ာ္ရႊင္စရာပတ္၀န္းက်င္ေကာင္းမွာ ေနထိုင္ျခင္းျဖင္႔ လူတန္းေစ႔ေနထိုင္ႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။
အ၀လြန္ျခင္း – အဂၤလန္ႏိုင္ငံလူဦးေရ၏ သံုးပံုႏွစ္ပံုအ၀လြန္ေနၾကပါတယ္။ (BMI>25mg /m2) ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ ေနတဲ႔ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ႔ အ၀လြန္တာကေလ်ာ႔နည္းေနၿပီး အေတာ္မ်ားမ်ားကၿမိဳ႕ျပေနလူေတြမွာ ပိုေတြ႔ရပါ တယ္။ အ၀လြန္တဲ႔အတြက္ တခ်ိဳ႕ကအေရးတႀကီးအေနနဲ႔ ျပသၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ကအ၀လြန္ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးေတြျဖစ္မွ ျပသၾကတယ္။ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ႔ က်န္းမာေရးစစ္ေဆးရင္းနဲ႔မွ ေတြ႔ၾကရပါတယ္။
ေမး- အ၀လြန္သူေတြရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးေတြကဘာလဲ။
ေျဖ – ဆီးခ်ိဳေရာဂါ နံပါတ္(၂)နဲ႔ အ၀လြန္ျဖစ္ေနရင္ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းႏိုင္တယ္။ အ၀လြန္မယ္၊ ေသြးတိုးရွိ ေနရင္ ေလျဖတ္ျခင္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အ၀လြန္ၿပီး အသက္ရႈလမး္ေၾကာင္းမွာ ရႈသြင္းရႈထုတ္ရင္ အလုပ္လုပ္ရင္ေမာ မယ္။ အိပ္မေပ်ာ္တာ၊ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းအလုပ္မလုပ္ႏိုင္တာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အ၀လြန္တဲ႔အတြက္ ဆီးမထိန္းႏိုင္တာ၊ အဆစ္အျမစ္ေရာင္တာ၊ ေသြးျပန္ေၾကာေဖာင္းတာျဖစ္တတ္သလို ရင္သား၊ သားအိမ္ကင္ ဆာျဖစ္တာ၊ သားသမီးမရတာ၊ သည္းေျခေက်ာက္တည္တာ၊ အူမႀကီးကင္ဆာ၊ ေပါင္ျခံ၊ ရင္သားေအာက္အေရ ျပားေရာဂါျဖစ္တာ၊ လူမႈေရးစီးပြားေရးက်ဆင္းတာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေမး – ေဆးလိပ္နဲ႔အ၀လြန္ဆက္စပ္မႈကို သိလိုပါတယ္။
ေျဖ – ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ႔သူက ေဆးလိပ္မေသာက္တဲ႔လူထက္စာလွ်င္ အ၀လြန္သိပ္မျဖစ္ၾကပါဘူး။ သို႔ေသာ္ ေဆးလိပ္ေသာက္လို႔ အဆုတ္ကင္ဆာ၊ ပါးေစာင္ကင္ဆာ၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ ပိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေမး – “၀” ပံု “၀”နည္းဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးရွိသလဲ။
ေျဖ – ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ ၀မ္းဗိုက္ကလဲဆူထြက္ေနတဲ႔ “၀”ျခင္း (ပန္းသီးပံု “၀”ျခင္း) ႏွင္႔ တစ္ကိုယ္လံုး “၀”ျခင္း (သစ္ေတာ္သီးပံု) ဆိုၿပီးရွိပါတယ္။ ၀မ္းဗိုက္ပဲဆူထြက္တာဟာ အမ်ိဳးသားေတြမွာပိုျဖစ္တတ္ၿပီး နံပါတ္နွစ္ဆီးခ်ိဳ အမ်ိဳးအစား၊ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းႏွင္႔ ဇီ၀ကမၼေရာဂါေတြ ပိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေမး – ဘာေၾကာင္႔ “၀” တာလဲ။
ေျဖ – သံုးစြဲတဲ႔စြမ္းအင္နဲ႔ စုေဆာင္းတဲ႔စြမ္းအင္ မမွ်တဘဲတစ္ေန႔ကို စြမ္းအင္ ၅၀-၂၀၀ Kcal (သို႔) စားေသာက္ တဲ႔ပမာဏရဲ႕ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္းကိုစုေဆာင္းတာ ၄-၁၀ ႏွစ္အထိဆက္တိုက္ျဖစ္ေနရင္ ၂-၂၀ ကီလိုဂရမ္အေလးခ်ိန္ တက္ပါလိမ္႔မည္။
ေမး – ငယ္ငယ္ကတည္းက “၀”ေနတဲ႔ကေလးက ႀကီးလာရင္ ”၀” တတ္ပါသလား။
ေျဖ – “၀” တတ္ပါတယ္။ BMR နဲ႔လႈပ္ရွားမႈက်ဆင္းရင္ ပိုၿပီးေတာ႔ေတာင္ “၀” တတ္ပါတယ္။
ေမး – “၀” တာနဲ႔လူေနမႈပံုစံဘယ္လို ပတ္သက္သလဲ။
ေျဖ – ပံုမွန္ပဲ သြားရည္စာေတြစားၿပီး ပံုမွန္အစားအေသာက္မစားတာ၊ အဆီပါတဲ႔ အစားအစာေတြစားတာ၊ ခ်မ္း သာၾကြယ္၀ေလေလ အလုပ္၊ ေက်ာင္းလမ္းေလွ်ာက္သြားတာ နည္းၿပီးကားနဲ႔သြားတာ၊ လႈပ္ရွားမႈလုပ္အားစိုက္မႈ မရွိတာ၊ ကြန္ျပဴတာနဲ႔ တီဗြီၾကည္႔ခ်ိန္မ်ားေနတာေတြက အ၀လြန္တတ္ပါတယ္။ အေသးအမႊားကိစၥျဖစ္တဲ႔ ဟိုစပ္ စပ္ဒီစပ္စပ္၊ ဟိုလုပ္လုပ္ဒီလုပ္လုပ္တာ၊ ပီေက၀ါးတာေတြက အ၀မလြန္ေအာင္အနည္းငယ္ေတာ႔ ကာကြယ္ေပး ပါတယ္။
ေမး -“၀”ႏိုင္ေသာ၊ “၀”ဖို႔အလားအလာရွိတဲ႔ အရာေလးေတြရွိပါသလား။
ေျဖ – မ်ိဳးရိုးဗီဇကလည္း “၀”တာကိုလႊမ္းမိုးပါတယ္။ မ်ိဳးရိုးဗီဇက စားခ်င္စိတ္ကိုထိန္းတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ဇီ၀ျဖစ္ ပ်က္ကိုလည္း ထိန္းပါတယ္။ အဲဒီမ်ိဳးရိုးဗီဇက ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ရဲ႕ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္မွာ အက်ိဳးသက္ ေရာက္ပါတယ္။
ေမး – ရုတ္တရက္ “၀” တာေတြရွိပါသလား။
ေျဖ – သိြဳင္းရိုက္ဂလင္း အလုပ္မလုပ္တဲ႔ေရာဂါ၊ ကူးရွင္းေရာဂါ၊ ပန္ကရိယအႀကိတ္ ဦးေခါင္းထဲရွိအက်ိတ္၊ စိတ္ ျငိမ္ေဆး၊ အီစတိုဂ်င္ပါတဲ႔ေဆး၀ါး၊ စတီးရိြဳက္၊ ဘီတာတားေဆး၊ ဆီးခ်ိဳေဆးတခ်ိဳ႕က ခဏ“၀”ေစတတ္ၿပီး အဲဒီ အေၾကာင္းေတြေကာင္းသြားရင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်တတ္ပါတယ္။
ေမး – “၀” မ “၀” ဘာနဲ႔တိုင္းတာသလဲ။
ေျဖ – အမ်ိဳးသားေတြမွာ ခါးအတိုင္း ၁၀၂ စင္တီမီတာထက္ပိုမယ္၊ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ၈၈ စင္တီမီတာထက္ပို ရင္ ႏွလံုးေရာဂါဇီ၀ျဖစ္ပ်က္ ေရာဂါျဖစ္ပြားႏႈန္းမ်ားတတ္ပါတယ္။ (BMI 25-30 Kg /m2) ရွိရင္ Over Weight လို႔သတ္မွတ္ပါတယ္။ ၃၀ထက္ေက်ာ္ရင္ေတာ႔ အ“၀”လြန္ဆိုၿပီး သတ္မွတ္ပါတယ္။ ၄၀ အထက္ဆိုရင္အေတာ္ ဆိုး၀ါးတဲ႔အဆင္႔ကို ေရာက္ပါတယ္။
ေနထိုင္စားေသာက္ပံု၊ အရက္မေသာက္၊ တစ္ျခား“၀”ေစႏိုင္တဲ႔ေရာဂါ၊ ေဆး၀ါးသံုးစြဲမႈ၊ ႏွလံုးအေျခအေန၊ ေသြး ေပါင္ခ်ိန္၊ ဆီးခ်ိဳရွိမရွိ၊ ေသြးထဲအဆီဓာတ္ပမာဏတိုင္းတာျခင္း စတာေတြကိုစစ္ေဆးရပါမယ္။
ေမး – အ၀လြန္သူေတြကို ဘယ္လိုကုသမႈ၊ အၾကံေပးမႈလုပ္ရပါသလဲ။
ေျဖ – အေလးခ်ိန္ခ်ႏုိင္ရင္ ႏွလံုးထိခိုက္မႈသက္သာပါတယ္။ ေနထိုင္မႈပံုစံေျပာင္းျခင္း၊ ေလ႔က်င္႔ခန္းလုပ္ျခင္း၊ ေက်ာင္းေနအရြယ္ကေလးေတြရဲ႕ စားေသာက္မႈကိုသင္ေပးျခင္း၊ အစားေသာက္ထုတ္တဲ႔ လုပ္ငန္းခြင္ေတြကိုအ ဆီနဲ႔စြမ္းအင္ပါ၀င္မႈနည္းေအာင္ထုတ္ခိုင္းျခင္း၊ လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ လူအားကိုအသံုးျပဳေစျခင္း၊ စက္အားသံုးတာ ေတြေလွ်ာ႔ခ်ျခင္း၊ ကယ္လိုရီအနည္းဆံုး အစားအစာ စားျခင္းျဖင္႔တစ္ပတ္ကို ၁.၅-၂.၅ ကီလိုဂရမ္ က်ေစျခင္း၊ အမ်ိဳးသားအတြက္တစ္ေန႔ ၅၀ ဂရမ္ ပရိုတင္း၊ အမ်ိဳးသမီးအတြက္ ၄၀ ဂရမ္ ပရိုတင္းစားေစျခင္း လုပ္ရပါမယ္။ အစာငတ္ေအာင္ေတာ႔ မလုပ္ရပါ။ လုပ္ခဲ႔လွ်င္ၾကြက္သားထု ေလ်ာ႔နည္းျခင္း၊ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းမမွန္ျခင္း၊ ကီတုန္းပ မာဏမ်ားျခင္း၊ ဆားဓာတ္မူမမွန္ျခင္း၊ ေသြးေပါင္က်ဆင္းျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္၊ ၀မ္းပ်က္၊ ပ်ိဳ႕အန္ျခင္းျဖစ္တတ္ပါ တယ္။
ေမး – ဘယ္ေဆး၀ါးေတြ သုံးရသလဲ။
ေျဖ – Orlistat ေဆးဟာအစာအိမ္နဲ႔ ပန္ကရိယကထြက္တဲ႔ အဆီေျခဖ်က္အင္ဇိုင္း မထြက္ေအာင္လုပ္တဲ႔အ တြက္ အူကေနအဆီစုပ္ယူမႈ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းက်ဆင္းၿပီး ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးအေနနဲ႔ ၀မ္းေပ်ာ႔ေပ်ာ႔သြားျခင္း၊ ၀မ္း ထဲအဆီဓာတ္ပါျခင္း၊ ေလလည္ျခင္း၊ ေနာက္ေဖးမထိုင္ႏိုင္ျခင္း၊ အဆီမွာေပ်ာ္၀င္ေသာ ဗိုက္တာမင္မ်ားဆံုးရံႈး ျခင္းျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ၆၀-၁၂၀ မီလီဂရမ္အစာစားခ်ိန္မွာ စားရပါမယ္။
Silbutramine အစာမစားခ်င္ေအာင္လုပ္ပါတယ္။ ဆိုးက်ိဳးက အာေခါင္ေျခာက္၊ ၀မ္းခ်ဳပ္၊ အိပ္မေပ်ာ္၊ ႏွလံုးနဲ႔ ေသြးေပါင္တက္ျခင္းျဖစ္ေစပါတယ္။ Rimonabant စားခ်င္စိတ္ကိုဖိႏွိပ္ပါတယ္။ ဆိုးက်ိဳးက စိတ္ဓာတ္က်ဆင္း ေစပါတယ္။
ေမး – ခြဲစိပ္မႈလုပ္လို႔ရပါသလား။
ေျဖ – အစာအိမ္ရဲ႕ အရြယ္အစားကိုေသးသြားေအာင္ ခြဲတာေတြေတာ႔ရွိပါတယ္။
Author – ေအးကမာၻေဒါက္တာခ်စ္ (Vol-7 / No-4) Healthcare Journal