သည္တစ္ပတ္ မဂၤလာေမာင္မယ္ က်န္းမာေရး စကားဝိုင္းမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အသားအေရလွပဖို႔ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးထားပါတယ္။
ေမာင္ – အမ်ိဳးသမီးေတြ အသားအေရလွပစိုေျပ ဝါဝင္းေခ်ာမြတ္ေစဖို႔ ဘယ္လိုအခ်က္ေတြ လိုက္နာသင့္ပါသလဲဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – တစ္ကိုယ္ေရသန႔္ရွင္းစင္ၾကယ္ေရးအတြက္ ကိုယ္လက္သန႔္စင္မႈ ျပဳလုပ္ရမယ္။ မ်က္ႏွာနဲ႔အသားအေရ အပူေငြ႕ေၾကာင့္ ေျခာက္ကပ္ျခင္းမျဖစ္ေစဖို႔ အစိုဓာတ္ျဖည့္တင္းေပးရမယ္။
မယ္ – အစိုဓာတ္ဘယ္လိုျဖည့္ထိန္းေစသလဲဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – မ်က္ႏွာ္သစ္ျခင္း၊ ေရပတ္တိုက္ျခင္း၊ အရည္႐ႊမ္းသစ္သီးစားသုံးျခင္း၊ ေရေအးမၾကာခဏေသာက္ျခင္းနည္းနဲ႔ အစိုဓာတ္ျဖည့္ထိန္းဖို႔လိုပါတယ္။ အသားအေရ ထိခိုက္ေစတဲ့ အႏၲရာယ္က ဥပမာ – ေနေရာင္ျခည္ဒဏ္မွ ကာကြယ္ဖို႔ အက်ီ လၤက္ရွည္ပြပြ၊ ေနေရာင္ခံခရင္မ္(သို႔) သနပ္ခါးလူးေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
ေမာင္ – စားေသာက္မႈကေရာဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – ေန႔စဥ္စားသုံးမႈ (၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္း) လုံေလာက္ဖို႔လိုတယ္။ အသားဓာတ္လိုရင္ ျဖည့္စြက္စာစားျခင္းက ဗီတာမင္ျဖည့္ဆည္းႏိုင္တယ္။ အသားစားသုံးမႈ ေရွာင္ႏိုင္သမွ်ေရွာင္ရင္ အဆီျပန္မႈ၊ အသားၾကမ္းမႈ နည္းေစတယ္။ အသားဓာတ္အတြက္ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳးမွရရွိတဲ့ ဒုတိယတန္းစား ပ႐ိုတိန္း ရရွိယူႏိုင္ရမယ္။
မယ္ – ေခြၽးထြက္မႈကေရာ ဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – ေခြၽးပုံမွန္ထြက္ဖို႔ ေန႔စဥ္နာရီဝက္ အားကစား (အေျပး၊ လမ္းေလွ်ာက္၊ စက္ဘီးစီး၊ ေရကူး) လုပ္သင့္တယ္။ ေခြၽးထြက္ေပါက္ ပိတ္ဆို႔မႈ မျဖစ္ေစဖို႔ ခႏၶာကိုယ္တစ္ေန႔ (၂)ႀကိမ္ ေရခ်ိဳးေပးတာ၊ သန႔္စင္ေပးတာလုပ္ရမယ္။
ေမာင္ – အသားအေရ စိုျပည္လွပေစဖို႔ ဘာေတြလိုအပ္ပါသလဲဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – အသား၏ေကာင္းျခင္း၊ အေရ၏ ေကာင္းျခင္းဆိုတာ “မိန္းကေလးတို႔ ေကာင္းျခင္းငါးျဖာ” မွာ ပါဝင္ပါတယ္။ အေရျပားဆိုင္ရာ လကၡဏာမ်ားကို ေယဘုယ်သိထားဖို႔လိုတယ္။ လူ႔ခႏၶာကိုယ္အုပ္ဖုံးထားတဲ့ အေရျပားမွာ ေမႊးညႇင္းေပါက္ အစီအရီရွိတယ္။ ေမႊးညႇင္းေပါက္က မလိုတဲ့ အဆီကို စြန႔္ထုတ္တယ္။
မယ္ – ဒါဆိုရင္ ေမႊးညႇင္းေပါက္၊ ေခြၽးေပါက္ေတြမပိတ္ဆို႔ဖို႔ လိုတာေပါ့ဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – လိုပါတယ္။ အဆီအညစ္အေၾကး စြန႔္ထုတ္ရာ အေပါက္ငယ္မ်ားမွ ေခ်းေညႇာ္မ်ား ပိတ္ဆို႔ျခင္းအျပင္ မိတ္ကပ္စတဲ့ ေစးထန္းတဲ့ ဓာတုပစၥည္းမ်ား ပါဝင္ပတ္သက္တဲ့ အလွကုန္မ်ား လိမ္းျခယ္ျခင္းက ပိတ္ဆို႔ေစတယ္။
ေမာင္ – စြန႔္ထုတ္အဆီအညစ္တို႔ ျပင္ပမထြက္ရင္ေရာ ဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – စြန႔္ထုတ္အဆီအညစ္တို႔ ျပင္ပမထြက္ရတဲ့အခါ အသားနဲ႔ အေရျပားစပ္ၾကား ျပန္လည္ခိုေအာင္းေနၾကၿပီး ကာလၾကာရင္ ဆဲလ္အညစ္အေၾကးကတစ္ဆင့္ အဖု၊ အႀကိတ္၊ အစက္အေျပာက္အျဖစ္ ေပၚထြက္ေစႏိုင္ပါတယ္။
မယ္ – ေမႊးညႇင္းေပါက္ ပိတ္ဆို႔ျခင္းရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးကေရာ ဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – ေမႊးညႇင္းေပါက္ပိတ္ဆို႔ျခင္းရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးက ဝက္ၿခံေပါက္ျခင္း၊ မွဲ႔ေျခာက္ထြက္ျခင္း၊ တင္းတိပ္ျဖစ္ျခင္းဆိုတဲ့ အေရျပားေရာဂါမ်ားျဖစ္တယ္။
ေမာင္ – အသားအေရ စိုေျပလွပေစဖို႔ ေမႊးညႇင္းေပါက္ မပိတ္ဆို႔ဖို႔လိုတာေပါ့ဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – ဟုတ္ပါတယ္။ ေမႊးညႇင္းေပါက္မပိတ္ဆို႔ဖို႔ လိုအပ္လွပါတယ္။
မယ္ – မိန္းကေလးတစ္ဦးအတြက္ ဘာေတြေရွာင္သင့္သလဲဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – မိန္းကေလးတစ္ဦးအတြက္ အၿမဲတေစမ်က္ႏွာကို မိတ္ကပ္ထူထဲေအာင္ဖို႔ျခင္း၊ ေန႔စဥ္ထူပိန္းတဲ့လိမ္းျခယ္မႈ မလုပ္ၾကဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
ေမာင္ – မ်က္ႏွာအဆီျပန္တာေကာင္းသလားဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – မ်က္ႏွာအဆီျပန္ျခင္းဟာ ေကာင္းတဲ့လကၡဏာျဖစ္ၿပီး၊ အခ်ိန္မီ ဖယ္ရွားသုတ္သင္ပစ္ဖို႔လိုတယ္။ အခ်ိဳ႕က မ်က္ႏွာအဆီျပန္မွာေၾကာက္လို႔ အလွကုန္ပစၥည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးဖို႔ လိမ္းျခယ္သျခင္းက အခ်ိန္ၾကာရင္ အဆီထြက္ေပါက္ေတြ ပိတ္ဆို႔ခံလိုက္ရလို႔ ဝက္ၿခံလို အဖုအပိမ့္ ထြက္လာေစမွာျဖစ္တယ္။
မယ္ – အလွကုန္ပစၥည္းနဲ႔ ဓာတ္မတည့္လို႔မဟုတ္လားဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – အခ်ိဳ႕ မိန္းကေလးတို႔က အဖုအပိမ့္မ်ား ထြက္လာတာက အလွကုန္ပစၥည္းနဲ႔ ဓာတ္မတည့္လို႔ ယူဆၾကတတ္ၾကတယ္။ အမွန္က ေမႊးညႇင္းေပါက္ ပိတ္ဆို႔ထားလို႔ ျဖစ္ေပၚတဲ့ ျပႆနာဆိုးက်ိဳးမ်ားျဖစ္တယ္။
ေမာင္ – ဒါဆိုရင္ အဆီျပန္မႈကို ဘယ္လို ေျပေပ်ာက္ေစႏိုင္သလဲဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – မ်က္ႏွာကို ေရ (သို႔) ေရေႏြးေငြ႕နဲ႔ ညင္သာေအာင္ သုတ္သင္ျခင္းက အဆီျပန္မႈကို ေျပေပ်ာက္ေစတယ္။
မယ္ – အၿမဲတေစ အဆီမျပန္ဖို႔ ဘာေတြ လိုက္နာသင့္သလဲဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – အၿမဲတေစ အဆီမျပန္ဖို႔ နံနက္တိုင္း ေရေအးေအးတစ္ခြက္ေသာက္ဖို႔၊ ဝမ္းမခ်ဳပ္ေစတဲ့အက်င့္ လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
ေမာင္ – အဆီျပန္ျခင္းနဲ႔ မိတ္ကပ္ဖို႔ျခင္း မတြဲသင့္ဘူးေပါ့ဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – ဟုတ္ပါတယ္။ အဆီျပန္ျခင္းမွာ ေခြၽးေပါက္ကယိုစိမ့္တဲ့အဆီနဲ႔ ျပင္ပက ေခ်းေညႇာ္၊ ဖုန္၊ အလွကုန္လိမ္းက်ံပစၥည္းမ်ား ေရာေထြးေပါင္းစပ္ရင္ ေခြၽးေပါက္ေတြ ထပ္မံပိတ္ဆို႔ကုန္လို႔ မတြဲသင့္ဘူး။
မယ္ – ဝက္ၿခံေပါက္တာ “ေခြၽးေပါက္” နည္းလို႔ေပါ့ဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – ဝက္ၿခံလိုအဖု၊ အက်ိတ္နဲ႔ အစက္အေျပာက္ေတြ႕ရရင္ ေခြၽးေပါက္ပိတ္ေနလို႔ ျဖစ္တယ္။ အစိုဓာတ္ပါတဲ့ သနပ္ခါးက်ဲက်ဲလိမ္းျခင္း၊ သခြားသီးကို အကြင္းလိုက္လွီးျဖတ္ျခင္းမွ ရရွိတဲ့ အေအးဓာတ္နဲ႔ဆီမ်ားဖယ္ရွားျခင္း၊ ရွားေစာင္းလက္ပတ္ ဂ်ယ္ရီႏွစ္နဲ႔ အေအးဓာတ္ရယူၿပီး အဆီဖယ္ရွားျခင္း၊ ၾကက္ဥ၊ ဘဲဥအကာရည္လိမ္းခ်ယ္ေပးျခင္းျဖင့္ အဆီမ်ားဖယ္ရွားျခင္း၊ ေခြၽးေပါက္မ်ား၊ သဘာဝအတိုင္း ရွင္သန္ေစျခင္းတို႔ျဖစ္ေစပါတယ္။
ေမာင္ – အေရျပားဆိုင္ရာ အကူအညီအခ်ိဳ႕ ေဖာ္ျပေပးပါဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – မက္မြန္သီးတစ္လုံး၊ ႏွစ္လုံး၊ ေရေႏြးေဖ်ာၿပီး အေစ့ထုတ္လို႔ႀကိတ္ကာ အရည္ညႇစ္ယူထားလိုက္ရင္ သံပုရာရည္နဲ႔ ခရမ္းခ်ဥ္သီးရည္ လက္ဖက္ရည္ဇြန္းတစ္ဇြန္းစီ ေရာေမႊၿပီး မိမိခႏၶာကိုယ္ သုတ္လိမ္းေပးရင္ အဆီျပန္မႈက ကင္းေဝးၿပီး ေအးျမတဲ့ အသားအရည္ကို ပိုင္ဆိုင္လာလိမ့္မယ္။
မယ္ – သခြားသီး၊ သံပုရာရည္တို႔ေရာ ရႏိုင္သလားဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – သခြားသီးကို အေစ့ထုတ္ၿပီး အရည္ရေအာင္ညႇစ္ယူ သံပုရာရည္ တစ္ဇြန္းနဲ႔ ေရေအးေအးေရာစပ္လို႔ သမေအာင္ေမႊေပးၿပီးရင္ ေျခ၊ လက္၊ ခႏၶာကိုယ္မက်န္လိမ္းက်ံျခင္းက ေတာက္ေျပာင္ေစၿပီး ေအးျမေစတယ္။
ေမာင္ – ပါးေရတြန႔္ျခင္းကေရာဆရာ။
ေဒါက္တာမဂၤလာ – ပါးေရတြန႔္ျခင္းက စိတ္ဖိစီးမႈ၊ အသက္ႀကီးမႈကိုျပတယ္။ ေျပေပ်ာက္ေစတဲ့ နည္းလမ္းမ်ားရွိပါတယ္။ ေဂၚဖီထုပ္ အလယ္႐ြက္ (၃)႐ြက္ကို တေဆးလက္ဖက္ရည္ဇြန္းတစ္ဇြန္း၊ ပ်ားရည္တစ္ဇြန္း ေရာသမေမႊၿပီး အရည္ညႇစ္ယူကာ ရရွိတဲ့အရည္ကို လိမ္းခ်ယ္ေပးရင္ရပါတယ္။
Author: ေဒါက္တာ မဂၤလာ, Healthcare Journal,vol 8, no 37 (29.9.17)