ေမြးကင္းစ ကေလးေတြမွာ ခ်က္တိုင္ကတစ္ဆင့္ ေရာဂါပိုးမဝင္ေစဖို႔ ‘ခ်က္’ ကို သန႔္ရွင္းေျခာက္ေသြ႕ေအာင္ ထားရမယ္။ ခ်က္ထဲကို အရက္ပ်ံ အပါအဝင္ ဘာေဆးမွ ပုံမွန္ထည့္ေပးဖို႔မလိုပါဘူး။ ေဘာင္းဘီဝတ္ျခင္း၊ ခါးေတာင္းခ်ိဳင့္ေပးျခင္းျပဳလုပ္ရင္ ခ်က္တိုင္ရဲ႕ ေအာက္မွ စည္းေပး၊ ပတ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ခ်က္တိုင္ကို ေပက်ံသြားျခင္းျဖစ္ရင္၊ ေရနဲ႔ ဆပ္ျပာနဲ႔ သန႔္စင္ေပးၿပီး သန႔္ရွင္းတဲ့ အဝတ္နဲ႔ေျခာက္ေသြ႕ေအာင္ သုတ္ေပးသင့္ပါတယ္။
ကေလးကို ေစာင့္ေရွာက္ရာမွာ ကေလးကို ပတ္လက္(သို႔) ေဘးေစာင္း သိပ္ေပးရမယ္။ ကေလးအိပ္ေနစဥ္ ေန႔-ည ျခင္ေထာင္ေထာင္ၿပီး သိပ္သင့္တယ္။ ကေလးပတ္ဝန္းက်င္မွာ မီးခိုးမ်ား၊ ေဆးလိပ္၊ စီးကရက္မီးခိုးမ်ား ကေလးမရွဴမိေစဖို႔ ဂ႐ုျပဳရမယ္။ ေနမေကာင္းျဖစ္ေနတဲ့သူေတြနဲ႔ မထိေတြ႕ေစသင့္ပါဘူး။
ကေလးရဲ႕မစင္ကို စနစ္တက်စြန႔္ပစ္ဖို႔နဲ႔ အစားအေသာက္မျပင္ဆင္မီ ကေလးအစာမေကြၽးမီ၊ အိမ္သာတက္ၿပီး တိုင္း လက္ကိုဆပ္ျပာ၊ ေရတို႔နဲ႔ စကၠန႔္ (၂ဝ)ေက်ာ္ၾကာ ေဆးေၾကာသင့္ပါတယ္။ ကေလးငယ္ေတြ အသက္အ႐ြယ္အလိုက္ ကေလးကာကြယ္ေဆး အႀကိမ္ျပည့္ေအာင္ ထိုးေပးသင့္ပါတယ္။
အသက္(၂)လ၊ (၄)လႏွင့္ (၆)လအ႐ြယ္မွာ ေရာဂါပိုး ငါးမ်ိဳးကာကြယ္ေဆး ပင္တာဗဲလိတ္ (Penta Valent) ျဖစ္တဲ့ ဆုံဆို႔၊ ၾကက္ညႇာ၊ ေမးခိုင္၊ အသည္းေရာင္ ေရာဂါဘီ၊ ဦးေႏွာက္ ေျမႇးေရာင္ ကာကြယ္ေဆးႏွင့္ ပိုလီယိုကာကြယ္ေဆး အစက္(၂)စက္ခ် ေပးရမယ္။ ကေလးအသက္(၂)လမွာ အဆုတ္တီဘီ ကာကြယ္ေဆး ဘီစီဂ်ီ ထိုးႏွံေပးရမယ္။ ကေလးအသက္(၉)လႏွင့္ တစ္ႏွစ္ခြဲအ႐ြယ္မွာ ဝက္သက္ ကာကြယ္ေဆး ထိုးႏွံေပးရမယ္။ ေဒသအရ လိုအပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ၫႊန္ၾကားတဲ့ ကာကြယ္ေဆး ထိုးႏွံရမယ္။
ဉာဏ္ရည္ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ထူးခြၽန္ထက္ျမက္တဲ့ကေလး ျဖစ္လာေစေရးအတြက္ ခ်စ္ခင္ၾကင္နာစြာ ျပဳစုဆက္ဆံရမယ္။ ကေလးနဲ႔စကားေျပာျခင္း၊ ကေလးအတြက္ ကာယဥာဏ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ႏိုင္ဖို႔ လႈံ႕ေဆာ္ေပးႏိုင္တဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္၊ မူႀကိဳေက်ာင္းပို႔ သင့္ပို႔ေပးရမယ္။ ကေလးေနမေကာင္းစဥ္မွာ ေကြၽးေနက်အစာ၊ ျဖည့္စြက္စာေကြၽးဖို႔၊ မိခင္ႏို႔တိုက္ပါက ဆက္လက္တိုက္ေကြၽးဖို႔ အရည္ပိုတိုက္ေပးဖို႔လိုတယ္။
ကေလးငယ္ သာမန္ေနမေကာင္းျဖစ္ရင္ အိမ္မွာသင့္ေတာ္တဲ့ ျပဳစုကုသေပးရမယ္။ မိခင္ႏို႔ တိုက္ေကြၽးရမယ္။ ဝမ္းေလွ်ာတဲ့ကေလးကို ဓာတ္ဆားရည္ တိုက္ရမယ္။ ေလေကာင္းေလသန႔္ရတဲ့ေနရာမွာ ထားသင့္တယ္။ အလြန္ထူတဲ့ေစာင္ မဝတ္သင့္ဘူး။ ရာသီဥတုအရ သင့္ေတာ္တဲ့ အဝတ္ကို ဝတ္ရမယ္။ အႏၲရာယ္လကၡဏာ တစ္ခုခုေတြ႕ရွိရင္ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းထံ ကုသမႈ ခံယူသင့္တယ္။ က်န္းမာေရးဌာနကို ျပသင့္တဲ့ လကၡဏာေတြက ႏို႔ေကာင္းစြာ မစို႔ႏိုင္ျခင္း၊ မွိန္းျခင္း၊ ႏႈိးရခက္ ျခင္း၊ တက္ျခင္း၊ အသက္ရွဴျမန္ျခင္း၊ ေႏွးျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္းတစ္စို႔သံၾကားျခင္း၊ ျပင္းထန္တဲ့ရင္ဘတ္ခ်ိဳင့္ဝင္ျခင္း၊ မ်က္စိေရာင္ၿပီး ျပည္ထြက္ျခင္း၊ ဖ်ားျခင္း၊ ေႏြးေအာင္ျပဳေပးေပမယ့္ ျပန္ေႏြးမလာပဲ ဆက္လက္ေအးေနျခင္း၊ ဝမ္းပ်က္၊ ဝမ္းေလွ်ာျဖစ္ျခင္း၊ ျဖဴေဖ်ာ့ျခင္း၊ အန္ျခင္း၊ ဗိုက္ေဖာင္းျခင္း၊ ခ်က္ငုတ္တိုင္(သို႔) ျဖတ္ထားသည့္ေနရာမွ ေသြးယိုစိမ့္ျခင္း၊ ခ်က္မွျပည္ထြက္ျခင္း။ ခ်က္ပတ္လည္ အေရျပားနီရဲျခင္း၊ ေျခလက္ေကာင္းစြာ မလႈပ္ႏိုင္ျခင္း၊ အသားဝါျခင္း၊ ပထမရက္မွ မ်က္ႏွာျမင္ၿပီး (၂၄) နာရီေက်ာ္အတြင္း ေျခဖဝါးလက္ဖဝါး တစ္ကိုယ္လုံးဝါလာျခင္း၊ ႏို႔ေကာင္းစြာမစို႔ႏိုင္ျခင္း၊ မွိန္းျခင္း၊ ႏႈိးရခက္ျခင္း၊ အသက္ႏွစ္ပတ္သားမွာ သိသာစြာ ဝါလာျခင္းတို႔ကို ေဆး႐ုံျပသရမယ္။
‘ခ်က္’ သန႔္ရွင္းေရးအတြက္ခ်က္ေႂကြမွ ေရခ်ိဳးသင့္တယ္။ ေရခ်ိဳးခန္းကေႏြးေနၿပီး ေလေအးမဝင္ေစသင့္ပါ။ ေရေႏြးေႏြးနဲ႔ ေရခ်ိဳးသင့္တယ္။ ေရခ်ိဳးၿပီး ခႏၶာကိုယ္ေသခ်ာစြာသုတ္ၿပီး ေႏြးေႏြးေထြးေထြးထားသင့္တယ္။ ရာသီဥတုေအး လာရင္ ေရမခ်ိဳးေပးသင့္ပါဘူး၊ ေရပတ္သုတ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
Author: ေဒါက္တာလြင္သန႔္, Healthcare Journal, vol 8,no 33 (1.9.17)