၀က္သက္ေရာဂါႏွင္႔ ပတ္သက္ၿပီး အယူအဆမွားတခ်ိဳ႕ကို တင္ျပပါမည္။ ၀က္သက္ေရာဂါမွာ အသက္အရြယ္မ ေရြးျဖစ္ႏုိင္ေသာ္လည္း ကေလးမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားပါသည္။ လူႀကီးမ်ားတြင္ အျဖစ္နည္းျခင္းမွာလည္း ငယ္စဥ္ က၀က္သက္ေရာဂါ ျဖစ္ခဲ႔ဖူးသျဖင္႔ ကိုယ္ခံစြမ္းအားစနစ္၏ ခုခံကာကြယ္ႏုိင္မႈေၾကာင္႔ ျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။
“၀က္သက္ေပါက္လွ်င္ ေဆးမထိုးရ” ဟုလက္ခံထားမႈမ်ားရွိသည္။ ၀က္သက္ေပါက္ေသာ ကေလးငယ္အားေဆး ထိုးမိလွ်င္ ၀က္သက္ငုပ္သြားတတ္သည္။ ကေလးငယ္ပိုၿပီး ခံစားရတတ္သည္။ အႏၱရာယ္ရွိသည္ စသည္ျဖင္႔ယံု ၾကည္မႈမ်ားေၾကာင္႔ ျဖစ္သည္။ ၀က္သက္ေရာဂါမွာ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေၾကာင္႔ျဖစ္ေသာ ေရာဂါျဖစ္သည္။ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး၏ သဘာ၀အရ ပဋိဇီ၀ေဆး၀ါးမ်ားေၾကာင္႔ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ၀က္သက္ေရာဂါတြင္ အနီဖုအစက္အ ေျပာက္မ်ားမွာ ေဆးထိုးသည္ျဖစ္ေစ၊ မထိုးသည္ျဖစ္ေစ သဘာ၀အတိုင္းထြက္လာမည္ျဖစ္၏။
ဗုိင္းရပ္စ္ေရာဂါျဖစ္ေပၚခ်ိန္တြင္ ဒုတိယအဆင္႔ ဗက္တီးရီးယားကူးစက္မႈ Secondary Bacterial Infection ျဖစ္ ႏုိင္သည္။ ဥပမာ – အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါ နမိုးနီးယားျဖစ္တတ္ပါသည္။ ထုိအခါမ်ိဳးတြင္ ပဋိဇီ၀ေဆးကိုထုိးေဆး အျဖစ္ သို႔မဟုတ္ စားေဆးအျဖစ္ေပးရတတ္သည္။ ကိုယ္အပူခ်ိန္အလြန္အကၽြံတက္ေသာေၾကာင္႔ ေဆးထိုးရ ျခင္းမ်ိဳး ေဆးတိုက္ရျခင္းမ်ိဳးရွိႏုိင္ပါသည္။ ေဆးထိုးျခင္းျဖင္႔ အႏၱရာယ္မရွိပါ။ ၀က္သက္ေပါက္ေနေသာကေလး ကို ေဆးထိုးေပးႏုိင္ပါသည္။
တခ်ိဳ႕မိဘမ်ားက “ကန္ေဆးထိုးေပးပါ” ဟုေတာင္းဆိုမႈမ်ားလည္း ရွိသည္။ ၀က္သက္မ်ားက ကန္ထြက္လာေလ ေကာင္းေလဟုယူဆထားတတ္ၾကသည္။ ၀က္သက္ကို မ်ားမ်ားထြက္လာေအာင္ (ကန္ထြက္လာေအာင္) ေဆး ထိုး၍မရပါ။ ကန္ေဆးဟူ၍ မရွိပါ။ အဖုအပိမ္႔အနည္း၊ အမ်ားသည္ ကေလးငယ္တစ္ဦး၏ ခံႏုိင္ရည္စြမ္းအားေပၚ မူတည္ပါသည္။
၀က္သက္ေပါက္ေသာ ကေလးငယ္အား အိမ္တြင္း၌ပိတ္ေလွာင္ထားျခင္း၊ ျခင္ေထာင္အတြင္း၌ထားျခင္း၊ အ ၀တ္အထူမ်ား၀တ္ဆင္ေပးျခင္းစသည္႔ အျပဳအမူမ်ားမွာလည္း မွားယြင္းေၾကာင္းသိထားသင္႔ပါသည္။ ကေလး ငယ္အားေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းေသာ၊ ေလေကာင္းေလသန္႔ရရွိမည္႔ေနရာတြင္ ထားရန္ျဖစ္ပါသည္။ ပိတ္ ေလွာင္ထား၍မရပါ။ အ၀တ္အစားမ်ား အထပ္ထပ္၀တ္ဆင္ေပးျခင္းျဖင္႔ ခႏၶာကုိယ္အပူခ်ိန္ အလြန္အကၽြံျမင္႔ တက္ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ား (ဥပမာ – ကိုယ္အပူႀကီးၿပီးတက္ျခင္း) ျဖစ္ႏုိင္သည္။
“၀က္သက္ညွိဳးလိုလွ်င္ ေရႏုိင္ႏုိင္ခ်ိဳး” ဟူေသာ အယူအဆတစ္ခုလည္းရွိပါသည္။ ကေလးငယ္အား ေရအၾကာ ႀကီးခ်ိဳးေပးတတ္ၾကသည္။ အပူစင္ေအာင္ဟူ၍ ထိုသို႔အခ်ိန္ၾကာၾကာခ်ိဳးေပးျခင္းျဖစ္သည္။ ၀က္သက္ေပါက္ ေသာကေလးမ်ားတြင္ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးတစ္ခုမွာ အဆုတ္ေရာင္ျခင္း (အဆုတ္အေအးပတ္ျခင္း – နမိုးနီး ယား) ျဖစ္သည္။ နမိုးနီးယား၀င္၍ ခႏၶာကုိယ္အပူခ်ိန္တက္ေနသည္ကို ၀က္သက္အပူမစင္ဟုယူဆကာ ေရကို မနက္ျပန္ညျပန္အခ်ိန္ၾကာၾကာ ခ်ိဳးေပးသည္။ နမိုးနီးယားအဆုတ္ေရာင္ေရာဂါကို ပိုမိုဆိုး၀ါးေစႏိုင္ပါသည္။ နမိုး နီးယားေရာဂါေၾကာင္႔ ကေလးငယ္မ်ားသည္ အသက္အႏၱရာယ္ရွိႏုိင္ေၾကာင္း သိထားသင္႔ပါသည္။
တခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားတြင္ ၀က္သက္ေရာဂါျဖစ္လွ်င္ ၀က္ေခ်းေျခာက္ေရေဖ်ာ္တိုက္သည္႔ အေလ႔အက်င္႔မ်ိဳးရွိသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ကေလးအက်ိဳးတစ္စံုတစ္ရာ မရရွိႏုိင္သည္႔အျပင္ အႏၱရာယ္ပင္ျဖစ္ေစႏုိင္ပါသည္။ ထိုသို႔ေသာအျပဳ အမူမ်ားကိုေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။
၀က္သက္ေရာဂါမ်ား၏ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ားသည္ ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစတတ္ပါသ ျဖင္႔၀က္သက္ေပါက္လွ်င္ ေဆးပညာရွင္ဆရာ၀န္ႏွင္႔ ျပသၿပီးကုသမႈခံယူရပါမည္။ ကေလးငယ္မ်ားအားအသက္ (၉) လအရြယ္တြင္ ၀က္သက္ကာကြယ္ေဆးထိုးျခင္းျဖင္႔ ၀က္သက္ေရာဂါကို ထိေရာက္စြာကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။
၀က္သက္ေရာဂါႏွင္႔ပတ္သက္၍ –
- ၀က္သက္ေပါက္လွ်င္ ေဆးထိုးႏိုင္ပါသည္။
- ေဆးထိုး၍ ငုပ္မသြားပါ။ အႏၱရာယ္လည္းမရွိပါ။
- ၀က္သက္အတြက္ ကန္ေဆးဟူ၍မရွိပါ။
- ၀က္သက္ကေလးငယ္အား ပိတ္ေလွာင္မထားပါနွင္႔။
- ေရကို အခ်ိန္ၾကာျမင္႔စြာ ခ်ိဳးေပးျခင္းမျပဳရပါ။
- ဆရာ၀န္ႏွင္႔ ျပသ၍ကုသမႈခံယူပါ။
- ကေလးငယ္မ်ားအား ကာကြယ္ေဆးထိုးေပးပါ။
Author – ေဒါက္တာေအးေက်ာ္ (ဇီ၀ကမၼေဗဒ)