ဆီးသြားေနစဥ္ ၊ ဆီးသြားၿပီးခါနီး တို႔မွာ ခႏၶာကိုယ္က တဆတ္ဆတ္တုန္တာ ဇီဝကတို႔တေတြ ျဖစ္ဖူးၾကမွာပါ။ အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသားေတြ ပိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဘာလို႔ တဆတ္ဆတ္တုန္ရတယ္ဆိုတာ အမ်ိဳးသားေတြေရာ ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြပါ နားမလည္ၾကတာမ်ားပါတယ္။
ဆီးသြားရင္ တဆတ္ဆတ္ တုန္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းကို သိပၸံပညာရွင္ေတြက သုေတသနျပဳလုပ္ ရွာေဖြေနဆဲပါ။ ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္း အတိအက်ကို အခုခ်ိန္ထိ မေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြေတာ့ ရွာေဖြႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
(၁) ပတ္ဝန္းက်င္ ေအးတဲ့အခ်ိန္
ပတ္ဝန္းက်င္ေအးတဲ့အခါ ခႏၶာကိုယ္ရွိ အာ႐ုံခံပစၥည္းေလးေတြကဦးေႏွာက္ကို သတင္းပို႔လႊတ္ပါတယ္။ ဆီးသြားၿပီးတဲ့အခါ ဆုံးရႈံးသြားတဲ့ အပူဓာတ္ေတြကို ကာမိေစဖို႔ ဦးေႏွာက္ကေန ခႏၶာကိုယ္ရွိ ႂကြက္သားေတြ အလုပ္လုပ္ေစတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ တဆတ္ဆတ္ တုန္တတ္ပါတယ္။
(၂) အလိုအေလ်ာက္တုန႔္ျပန္တဲ့ အာ႐ုံေၾကာအဖြဲ႕အစည္း Autonomic nervous System
ဆီးသြားရင္ တဆတ္ဆတ္ တုန္ျခင္းမွာ Autnomic nervous system ေၾကာင့္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ Autonomic nervous system မွာ Sympathetic နဲ႔ Parasympathetic ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။ Parasympathetic သည္ နားနားေနေနနဲ႔ အစာေခ်တဲ့လုပ္ငန္း Rest and digest function ကို အဓိက လုပ္ပါတယ္၊ ဒါ့အျပင္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကို က်ဆင္းေစပါတယ္။ ဆီးအိမ္ရွိႂကြက္သားကို ညႇစ္ေပးၿပီး ဆီးလမ္းေၾကာင္းရွိ ႂကြက္သားေတြကို ေျပေလ်ာ့ေစျခင္းျဖင့္ ဆီးသြားေစပါတယ္။
Sympathetic ကေတာ့ ျပန္ခ်ရင္ခ် ၊ ေျပးရင္ေျပးရမယ့္ အေျခအေနမ်ိဳးေတြ Fight or Flight မွာ ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ ဆီးအိမ္ရွိ ႂကြက္သားေတြကို ေျပေလ်ာ့ေစၿပီး ဆီးလမ္းေၾကာင္းရွိ ႂကြက္သားေတြကို ညႇစ္ထားေစျခင္းျဖင့္ အေရးေပၚအေျခအေနေတြမွာ ဆီးထိန္းထားႏိုင္တယ္။ ဆီးသြားေတာ့မယ္ဆိုရင္ ေဘာင္းဘီေလ်ာ့ခ်ိန္ ၊ပုဆိုးေလ်ာ့ခ်ိန္ ၊ဇာစ္ျဖဳတ္ခ်ိန္တို႔ ရပါတယ္။ သို႔မဟုတ္က ဆီးေတြေပက်ံကုန္ႏိုင္ပါတယ္ ။
ခႏၶာကိုယ္မွာ Sympathetic နဲ႔ Parasympathetic က အလွည့္က် တာဝန္ယူၾကပါတယ္။Sympathetic အလွည့္မွာ ေက်ာက္ကပ္ထိပ္ရွိ ဂလင္းကေန Catecholamine ဆိုတဲ့ ဟိုမုန္းလ္မ်ားထုတ္ပါတယ္။ Parasympathetic အလွည့္မွာေတာ့ အဆိုပါ Catecholamine ထုတ္လုပ္မႈမွာ အေျပာင္းအလဲ ရွိလာပါတယ္။ အဆိုပါ Catecholamine အေျပာင္းအလဲ ေၾကာင့္ ဆီးသြားရင္ တဆတ္ဆတ္ တုန္ရတယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္ ။
(၃) အမ်ိဳးသားေတြက အမ်ိဳးသမီးေတြထက္ ဆီးသြားရင္ တဆတ္ဆတ္ တုန္တာပိုျဖစ္ျခင္း
မတ္တပ္ရပ္ၿပီး ဆီးေပါက္ေလ့ရွိတဲ့ အမ်ိဳးသားအမ်ားစုမွာေသြးေပါင္ခ်ိန္ က်ဆင္းသြားၿပီး Sympathetic အလုပ္ ပိုလုပ္ကာ Catecholamineပိုထုတ္လို႔ အမ်ိဳးသမီးေတြထက္ တဆတ္ဆတ္ တုန္တာ ပိုျဖစ္တတ္တာပါ။
Author : ေခတ္သစ္ ဇီဝက