လူတစ္ကိုယ္လုံး ဆြဲေဆာင္ညႇိ႔ယူဖမ္းစားႏိုင္ေသာအရာမွာ ၾကည္လင္သန႔္ရွင္း ဝင္းပရယ္႐ႊင္ၿပဳံး အမူအရာ၊ ခ်စ္ခင္ၾကည္ႏူး ႏွစ္သက္လန္းဆန္းေစႏိုင္ေသာ မ်က္ႏွာျပင္သာျဖစ္သည္။ မ်က္ႏွာျပင္အေနအထား အမ်ားအျပားတြင္ ဝိုင္းဝိုင္းစက္စက္၊ ေမးခြၽန္း၊ ပါး႐ိုးကား၊ ပါးေဖာင္း၊ မ်က္လုံးေမွး၊ မ်က္ေပါက္က်ဥ္း၊ ႏွာေခါင္းျပား၊ ႏွာေခါင္းခြၽန္၊ ႏႈတ္ခမ္းေထာ္၊ ႏႈတ္ခမ္းလန္၊ သြားေခါ၊ သြားက်ဲ၊ ပါးစပ္ၿပဲ စသည္ျဖင့္ လူလူခ်င္းေတြ႕လွ်င္ မ်က္ႏွာကိုသာ အေဆာတလ်င္ ၾကည့္ရႈမွတ္တမ္းတင္ၾကသည္။ ခ်စ္ဖြယ္ေကာင္းသည္။ အ႐ုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္သည္။ အသားမည္းသည္။ က်က္သေရရွိသည္။ ၾကည့္မဝရႈမဆုံးဆိုၾကသည္။
အမ်ိဳးသမီးတိုင္းလိုလို မ်က္ႏွာကို အသားေပး အမႊမ္းတင္ျခယ္သမႈအမ်ိဳးမ်ိဳး ျပဳလုပ္လာၾကသည္။ တခ်ိဳ႕က ႐ိုး႐ိုးယဥ္ယဥ္၊ တခ်ိဳ႕က လြန္လြန္ကဲကဲ ျခယ္သၾကသည္။ မည္သို႔ဆိုေစ လူတကာ၏ အျမင္တြင္ မ်က္ႏွာကို လွပစြဲမက္ေစရန္၊ ဆြဲေဆာင္မႈရွိေစရန္၊ ျပင္ဆင္ျခယ္သႏိုင္ရန္ အႀကံျပဳလိုက္ပါသည္။ မ်က္ႏွာျပင္ေပၚရွိ အေရျပားမ်ား ေလ်ာ့တြဲမႈမျဖစ္ေစရန္ မ်က္ႏွာျပင္ရွိႂကြက္သားမ်ား Fical Muscule မ်ားက ထိန္းသိမ္းထားၾကသည္။
ႏူးညံ့ညက္ေညာ အိစက္ရန္ အဆီ Fat Globules မ်ားက ထိန္းသိမ္းထားၾကသည္။ မ်က္ႏွာျပင္ရွိ ေခြၽးေပါက္မ်ား၊ အဆီဥမ်ား၊ ေခြၽးဥမ်ား၊ ေခြၽးျပန္မ်ားက ဝင္းပခန႔္ထည္စိုျပည္မႈရွိေစရန္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ကာကြယ္ေပးထားသည္။သို႔ျဖစ္၍ ႏူးညံ့သိမ့္ေမြ႕ အိစက္ညက္ေညာ စိုျပည္ဝင္းပေသာ မ်က္ႏွာျပင္ကို ပ်က္စီးမႈမွ ကာကြယ္ႏိုင္ရန္နည္းလမ္းအခ်ိဳ႕မွာ –
- မ်က္ႏွာကို တစ္ေန႔ႏွစ္ႀကိမ္ခန႔္ ေရသန႔္သန႔္ႏွင့္ ေဆးပါ။
- ဆပ္ျပာမ်ားသုံးရာတြင္ ႏူးညံ့ေသာဆပ္ျပာသုံးရန္၊ ကုတ္ျခင္း၊ ဖဲ့ျခင္း၊ အားပါးတရပြတ္တိုက္ျခင္း မလုပ္ရပါ။
- ၾကမ္းတမ္းေသာ ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ မပြတ္တိုက္ရပါ။
- ႏူးညံ့ေျခာက္ေသြ႕ သန႔္ရွင္းေသာ မ်က္ႏွာသုတ္ပဝါျဖင့္ ညင္သာစြာ သုတ္ရမည္။
- မိတ္ကပ္ပါးပါးလိမ္းႏိုင္သည္။ မ်က္ႏွာခရင္မ္ လိမ္းႏိုင္သည္။
- သနပ္ခါးပါးပါး(သို႔မဟုတ္) ေနပူထဲထြက္လွ်င္ သနပ္ခါးထူထူလိမ္းေပးရမည္။
- မ်က္ႏွာျပင္ အဆီထြက္ျခင္းသည္ သဘာဝအတားအဆီး အကာအကြယ္ျဖစ္၍ ထိုအဆီေပၚတြင္ ဖုန႔္မႈန႔္မ်ား၊ ဆိုးေဆးမ်ား၊ အရက္ပ်ံပါေသာ လိမ္းေ
- ဆး အျပင္းစားမ်ားလိမ္းျခင္း၊ သုတ္ျခင္း၊ ပြတ္ျခင္း၊ အရာဝတၳဳႏွင့္ ျခစ္ျခင္းမလုပ္ရ။
- ေခြၽးျပန္၊ အဆီႁပြန္မ်ားပိတ္၍ ေရာဂါပိုးဝင္ၿပီး ေသြးစုမ်ား၊ ဝက္ၿခံမ်ားျဖစ္လာပါက တတ္ေယာင္ကား ရမ္းကုမလုပ္ဘဲ တတ္ကြၽမ္းနားလည္ေသာ ဆရာဝန္ႏွင့္ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးကုသပါ။မ်က္ႏွာျပင္ရွိမွဲ႔မ်ား၊ အမွတ္မ်ား၊ သာမန္မဟုတ္ဘဲ ႀကီးထြားပ်ံ႕ပြားလာပါက အထူးကုဆရာဝန္မ်ားႏွင့္ ျပသေဆြးေႏြးပါ။
အျမင္အာ႐ုံသည္ လူ႔ဘဝအတြက္ အထူးအေရးပါသည္။ အျမင္အာ႐ုံခ်ိဳ႕ယြင္းပါက လူ႔ဘဝတြင္ ႀကီးမားေသာ ဆုံးရႈံးမႈတစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မ်က္စိကို အထူးဂ႐ုစိုက္သင့္သည္။ ၾကည္လဲ့ေတာက္ပေသာ မ်က္ဝန္းတစ္စုံသည္ လူတစ္ေယာက္အတြက္ အဆြဲေဆာင္ႏိုင္ဆုံး အရာပင္။
- မ်က္စိကို ေရသန႔္သန႔္ျဖင့္ ေဆးေၾကာႏိုင္သည္။
- ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားခ်က္မရဘဲ တျခားမည္သည့္ေဆးရည္မွ မခတ္ရပါ။
- မ်က္စိကို သန႔္ျပန႔္ေသာ မ်က္ႏွာသုတ္ပဝါ၊ တစ္သွ်ဴး၊ လက္ကိုင္ပဝါမ်ားျဖင့္ တို႔ထိရပါမည္။ ပြတ္တိုက္ျခင္းမျပဳရ။
- မ်က္ေတာင္ေကာ့ေဆး၊ မ်က္စဥ္းေဆး၊ မ်က္ေတာင္တု၊ ကာခ်ယ္ စသည္သုံးစြဲလွ်င္ သတိထားရမည္။ Allergic ေခၚ ဓာတ္မတည့္ျဖစ္လွ်င္ ခ်က္ခ်င္းျဖဳ
- တ္၍ ေရသန႔္ျဖင့္ေဆးကာ ဆရာဝန္ႏွင့္ျပသရမည္။
- မ်က္စိစြန္ျခင္း၊ မ်က္ေတာင္ေမႊးစိုက္ျခင္းကိုလည္း ဆရာဝန္ႏွင့္ ျပသကုပါ။
- မ်က္ခုံးေမႊး၊ မ်က္ေတာင္ စသည္တို႔ကို ေဆးမ်ားျဖင့္ သုံးစြဲရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ရိတ္ရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ႏႈတ္ရာတြင္လည္းေကာင္း သတိထားရမည္။
မ်က္ရည္ယိုျခင္း၊ စပ္ျခင္း၊ ယားျခင္း၊ နီရဲေနျခင္း၊ မ်က္ရည္ထြက္ျခင္း၊ ေအာင့္ျခင္း၊ နာျခင္း၊ တိုက္မိခိုက္မိျခင္းတို႔ကို မ်က္စိအထူးကုႏွင့္ျပသပါ။သြားသည္ ငယ္သြားအျဖစ္ အသက္ ၆ လမွ စတင္ေပၚေပါက္ၿပီး အသက္ ၁၆ ႏွစ္ေက်ာ္မွ သြားစုံတတ္သည္။
သြားတြင္ အလႊာသုံးထပ္ရွိၿပီး အျပင္လႊာ Enamel ၊ အလယ္အသားလႊာ Pulp၊ အတြင္းလႊာ Dentine တို႔ျဖစ္သည္။ အျပင္ေႂကြလႊာသည္ တစ္စုံတစ္ခုေၾကာင့္ ပြန္းပဲ့ေႂကြပါးသြားပါက အလယ္လႊာႏွင့္ အတြင္းလႊာတို႔ကို ထိခိုက္မိၿပီး အစားမစားႏိုင္ေအာင္ က်ိန္းစပ္နာက်င္မႈကို ျဖစ္ေစသျဖင့္ အလြန္အေနရခက္ေပသည္။
သြားတိုက္ရာတြင္ သြားပြတ္တံကို ညင္သာေပ်ာ့ေပ်ာင္းစြာ အထက္ေအာက္လွိမ့္၍ ရွင္းထုတ္ရပါမည္။ ၾကမ္းတမ္းေသာ သြားပြတ္တံႏွင့္ ျပင္းထန္ေသာ သြားတိုက္ေဆးမ်ား၊ အျခားပစၥည္းမ်ား (ဥပမာ – မီးေသြး၊ ဆပ္ျပာၾကမ္း၊ သဲစသည္) တို႔ကို မသုံးသင့္ပါ။ မာေက်ာစူးရွထက္ျမက္ေသာ သြားၾကားထိုးတံမ်ားလည္း မသုံးသင့္ပါ။
ေနေရာင္ျခည္က ေရာဂါပိုးကို ေသေစပါသည္။ သို႔ေသာ္ ျပင္းထန္ေသာေနေရာင္ျခည္သည္ သင္၏ မ်က္ႏွာအပါအဝင္ ခႏၶာကိုယ္အေရျပားအလႊာကို ဆိုးဝါးစြာထိခိုက္ေစသည္။ အ႐ြယ္မတိုင္ခင္ အိုမင္းရင့္ေရာ္ျခင္း၊ မွဲ႔ေျခာက္၊ တင္းတိပ္ဈ အညိဳေရာင္ေနေလာင္ကြက္မ်ား ျဖစ္ေပၚေစျခင္းႏွင့္ အဆိုးဆုံးျဖစ္ေသာ အေရျပားကင္ဆာမ်ိဳးအထိ ျဖစ္ေစသျဖင့္ နံနက္ ၁၀ နာရီႏွင့္ ညေန ၃ နာရီအတြင္း ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ေပသည္။ ေနေရာင္ျခည္ႏွင့္ ထိေတြ႕မည္ဆိုပါက အဖ်ားအျပားႀကီးေသာ ဦးထုပ္၊ ထီး၊ ေနကာမ်က္မွန္၊ အေရာင္စုံေသာ အဝတ္အစား၊ ခ်ည္သားအဝတ္အစားမ်ားကို ေ႐ြးခ်ယ္ဝတ္ဆင္သင့္သည္ ။ေနေလာင္ျခင္းျဖစ္ခဲ့ပါက ေရေအးဝတ္ကပ္ေပးျခင္း၊ သနပ္ခါးႏွင့္ အသားေအးေစေသာ Lotion မ်ိဳးကိုလိမ္းေပးပါ။ ေရစိမ္ခ်ိဳးျခင္းလည္း လုပ္ေပးႏိုင္သည္။
“အသားအေရကို ထိန္းသိမ္းတဲ့အေနနဲ႔ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ျဖစ္ပါတယ္။ မနက္အိပ္ရာထတာနဲ႔ မ်က္ႏွာမသစ္ခင္ေရကို ဖန္ခြက္ ၂ ခြက္ေသာက္ျဖစ္ပါတယ္။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ေတာ့ အသားအေရ ညိဳသူပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ျဖဴသူပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အသားအေရ စိုစိုျပည္ျပည္၊ လွလွပပေလးျဖစ္ေစပါတယ္။ ေနပူထဲသြားရင္ Lotion ေတြလိမ္းေပးသင့္ပါတယ္။ ပန္းသီး၊ လိေမၼာ္သီးနဲ႔ အသားအေရကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစမယ့္ အသီးအ႐ြက္ေတြကို စားျဖစ္ပါတယ္။ လူတိုင္း အသားအေရကို ဂ႐ုစိုက္၊ ထိန္းသိမ္းသင့္ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ျဖစ္တယ္” ဟု အလွမယ္ ထားထက္ထက္က အသားအေရ ထိန္းသိမ္းျခင္းကို ေျပာျပခဲ့ဖူးသည္။
အသားအေရ ၾကည္လင္ဝင္းပေသာ မ်က္ႏွာအလွပိုင္ရွင္မ်ား ျဖစ္ႏိုင္ၾကပါေစ။
Author: ညီညီေက်ာ္, Healthcare Journal, vol 8, no 44 (17.11.17)