ဒူးဆစ္ဟာ လူသားေတြအရိုးအဆစ္ထဲမွာ အႀကီးဆံုးျဖစ္သလို အရႈပ္ေထြးဆံုးအရိုးအဆက္ ျဖစ္တယ္။ ဒူးေခါင္းရိုးေနရာဟာ အားကစားသမား၊ ေဘာလံုးသမားမ်ားအပါအ၀င္ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရအမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။ ဒူး ဒုကၡေပးရင္ မ်က္ရည္က်ေလာက္ေအာင္နာက်င္တယ္။ ဒူးနာေနၿပီဆိုရင္ ေျခေထာက္ကေထာက္ႏိုင္စြမ္းနည္း ကာပိုၿပီး နာက်င္စရာေတြ ႀကံဳရႏုိင္ပါတယ္။ သြားလာလႈပ္ရွားမႈ မလုပ္ႏိုင္ေတာ႔တဲ႔အထိ ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။ ဒူး ေခါင္းေတြေကာင္းေစဖို႔ဟာ သဘာ၀အရည္အေသြးျပည္႔၀ ေစဖို႔အတြက္ပါအေရးပါတယ္။ ဒူးေခါင္းကိုေကာင္း ေစဖို႔အဓိက အေရးပါတဲ႔ သံုးခ်က္ရွိပါတယ္။
ေပါင္ၾကြက္သားေတြ အားေကာင္းေစျခင္း – ဒူးေခါင္းေနရာ ေတာင္႔တင္းအားေကာင္းေနဖို႔အတြက္ ေပါင္တ၀က္ကၾကြက္သားေတြ အားေကာင္းဖိ႔ုလိုပါတယ္။ တင္ပါးဆံုတ၀ိုက္က ၾကြက္သားေတြထက္ပိုအား ေကာင္းဖို႔လိုပါတယ္။ ေပါင္ၾကြက္သားေတြဟာ ဒူးေခါင္းကိုသက္ေရာက္လာမယ္႔ ဖိအားမ်ားကိုစုပ္ယူေပးထားတဲ႔ အခံေတြျဖစ္တယ္။ ဒူးေခါင္းေနာက္ဖက္ကၾကြက္သားေတြ၊ ေပါင္အေရွ႕ဖက္ကၾကြက္သားေတြဟာ ဒူးေခါင္း က်န္းမာေရးအတြက္ ေဒါက္တိုင္ေတြျဖစ္ပါတယ္။
တင္ပါးဆံုၾကြက္သား၊ ဒူးေနာက္ဖက္ၾကြက္သား၊ ေပါင္ၾကြက္သားေတြဟာေျခေထာက္ကို လိုသလိုထိန္း ခ်ဳပ္ေရြ႕လ်ားေစႏိုင္တဲ႔ အင္အားစုေတြျဖစ္ေၾကာင္း ၿဗိတိန္ခႏၶာေဗဒ ဆရာ၀န္ႀကီးေဒါက္တာဆမ္မီမာဂိုက ေျပာ တယ္။ ေလွကားအတက္အဆင္းလုပ္ျခငး္က ဒူးၾကြက္သား၊ ေပါင္ၾကြက္သားနဲ႔ တင္ပါးဆံုၾကြက္သားေတြကိုတစ္ ၿပိဳင္နက္ေလ႔က်င္႔ေပးရာ ေရာက္ပါတယ္။
ေလွကားအတက္အဆင္းေလ႔က်င္႔ခန္းဟာ ဒူးေခါင္းကိုဒဏ္ျဖစ္ေစႏိုင္စြမ္း နည္းပါးတဲ႔ေလ႔က်င္႔ခန္း လည္းျဖစ္သလို၊ ေသြးလွည္႔ပတ္မႈကိုလည္းေကာင္းမြန္ေစတဲ႔ ေလ႔က်င္႔ခန္းျဖစ္တယ္။ ေလွကားအတက္အဆင္း လုပ္ျခင္းဟာ မိမိဒူးေခါင္းဘယ္ေလာက္က်န္းမာသန္စြမ္းေၾကာင္း မိမိဖာသာျပန္လည္သံုးသပ္အကဲျဖတ္ႏုိင္တဲ႔ ေလ႔က်င္႔ခန္းပဲျဖစ္တယ္။
ဒူးေခါင္းနာေနသူ၊ ဒဏ္ရာရေနသူမ်ားအတြက္ ေလွကားအတက္အဆင္းကုိေရွာင္ရွားရမယ္႔ ေလ႔က်င္႔ ခန္းျဖစ္တယ္။ အထူးသျဖင္႔ ေျခေထာက္မသန္သူ၊ ေျခတုထည္႔ထားအစြပ္ထည္႔ထားသူေတြ ေလွကားအတက္ အဆင္းေရွာင္ဖို႔လိုပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕အေလးခ်ိန္ကို ကမာၻေျမဆြဲအားနဲ႔ဆန္႔က်င္ၿပီး ပိုမိုထမ္းထားရသလိုျဖစ္ ေနလို႔ အရြတ္စုပ္ျပဲျခင္း၊ အရိုးဒဏ္ျဖစ္ျခင္းျဖစ္ႏုိင္တယ္။
ဖိနပ္ေတြက ဒူးအတြက္မိတ္ေဆြလည္းျဖစ္၊ ရန္သူလည္းျဖစ္ျခင္း – ဖိနပ္စီးတတ္ရင္ ဒူးအတြက္အက်ိဳး ရွိတယ္။ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းဟာ ဒူးအေပၚဖိအား ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ပိုမိုသက္ေရာက္ေစကာဒူးကို ပုိၿပီးဒဏ္ ရာျဖစ္ေစတယ္။ ဖိနပ္၀ယ္တဲ႔အခါ ေအာက္ခံေပ်ာ႔ေပ်ာင္းၿပီးေျခနဲ႔ အံ၀င္ခြင္က်ရွိတဲ႔ဖိနပ္မ်ိဳး ေရြးခ်ယ္ရပါမယ္။ ေျခနင္းတဲ႔ ဖိနပ္ခံုေနရာဟာ ခပ္ခံုးခံုးျဖစ္ေနရင္ ပိုမိုအဆင္ေျပတယ္။ ေျခဖ၀ါးအခြက္ေနရာကိုဖိနပ္ခံုးက၀င္ၿပီး ခု ထားေပးလို႔၊ ေျခဖ၀ါးတစ္ခုလံုးကို မနာက်င္ေအာင္ကာကြယ္ေပးသင္႔ပါတယ္။
ဒဏ္မျဖစ္ေစမယ္႔ ေလ႔က်င္႔ခန္းေတြလုပ္ျခင္း – ျပင္းထန္တဲ႔ေလ႔က်င္႔ခန္းမ်ား စနစ္မက်ဘဲလုပ္မိလို႔ ဒူး ေခါင္း ၾကြက္သားေတြပြန္းပဲ႔စုတ္ျပတ္ဖူးသူေတြ ျဖစ္ရင္၊ ေနာင္မွာေလ႔က်င္႔ခန္းေတြေရွာင္ၾကဥ္ဖို႔မလိုပါ။ ဒူးေခါင္း အေပၚသက္ေရာက္မႈနည္းပါးတဲ႔ ေပါ႔ေပါ႔ပါးပါးေလ႔က်င္႔ခန္းေတြ လုပ္ျခင္းဟာ ဒဏ္ရာရဖူးတဲ႔ဒူးေခါင္းကို ျပန္ လည္က်န္းမာလာေအာင္ ကူညီေပးျခင္းျဖစ္တယ္။ ေရကူးျခင္း၊ စက္ဘီးစီးျခငး္တို႔ဟာ ဒူးအေပၚဖိအားသက္ ေရာက္မႈနည္း ပါးသလုိ၊ ထိေရာက္မႈလညး္ရွိတဲ႔ ေလ႔က်င္႔ခန္းပဲျဖစ္တယ္။
ဓာတ္စာ – ဒူးဆစ္ေရာင္ရမ္းျခင္းဟာ အျခားက်န္းမာေရးျပႆနာေတြလိုပဲ အက္ဆစ္ထြက္ဖို႔လႈံ႔ေဆာ္ ေပးတဲ႔အစာေတြကိုစားသံုးမႈမ်ားလို႔ပဲ ျဖစ္တယ္။ ပရိုတိန္းဓာတ္ရရွိေစဖို႔ အသားနဲ႔ႏြားမွရတဲ႔ ႏို႔ထြက္အစားအစာ ေတြစား သံုးျခင္း၊ ျပဳျပင္ထားတဲ႔ ကာဗိုဟိုက္ျဒိတ္မ်ားျဖစ္တဲ႔ ေပါင္မုန္႔ျဖဴနဲ႔အသင္႔အျမန္စားနုိင္တဲ႔ စနပ္ (Snap) မ်ားျဖစ္ တဲ႔ ဟမ္ဘာဂါ၊ ဆင္းဒ၀စ္၊ ပီဇာ၊ ဘာဘီက်ဴနဲ႔ အာလူးေခ်ာင္းေၾကာ္တို႔ဟာ ျပည္႔၀ဆီ (၀က္ဆီ၊ ဆီအုန္း၊ ျပန္ ေၾကာ္ဆီနဲ႔ စီမံထားလို႔ ေသြးအတြင္းကိုလက္စထေရာမ်ားျခင္း၊ အ၀လြန္ျခင္းအျပင္ အက္ဆစ္ဓာတ္ ထြက္ ေစဖို႔ လႈံ႔ေဆာ္တဲ႔အစားအစာေတြျဖစ္ပါတယ္။)
လူး၊ ဆပ္၊ ႏွံစားေျပာင္း၊ လတ္ဆတ္တဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ သစ္သီးမ်ား၊ ေကာက္ႏွံမ်ားဟာ အယ္ကာ လိုင္း (သို႔) အက္ဆစ္ဓာတ္ျပယ္ေစတဲ႔ အစားအစာေတြျဖစ္တယ္။ ဒူးဆစ္နာျခင္း၊ အရိုးအဆစ္နာျခင္းဟာ ထိ ခိုက္ဒဏ္ရာရျခငး္နဲ႔ ၀မ္းႏႈတ္ေဆးအလြန္ကၽြံ သံုးစြဲျခင္းနဲ႔ဆက္စပ္မႈရွိပါတယ္။ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ ခရမ္းသီး၊ အာလူး၊ ငရုတ္ေကာင္းစတဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြစားျခင္း၊ အထူးသျဖင္႔ခရမ္းခ်ဥသီးစားသံုးသူေတြမွာ ပိုမိုျဖစ္ေစပါ တယ္။ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္မ်ားျခင္း၊ အ၀လြန္ျခင္းကလည္း ဒူးနာျခင္း၊ အရိုးအဆစ္ေရာင္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္း ရင္းတစ္ခုလို႔ မွတ္ယူႏိုင္ပါတယ္။
ေရွာင္ၾကဥ္ရမယ္႔အစာမ်ား – (၁) ဆိုဒါ (သို႔) ဂတ္စ္ပါတဲ႔အေအးေတြက ဓာတ္စာစားျခင္းအတြက္ဆိုး က်ိဳးျဖစ္ႏုိင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ယင္းမွာပါ၀င္တဲ႔ေဆးသၾကားက ကိုယ္ခႏၶာထိခိုက္ေစရံုသာမက ဘယ္လိုအာ ဟာရမွမေပးပါဘူး။ ဆိုဒါေသာက္ျခင္းက ကယ္လုိရီျမင္႔တက္ေစၿပီး သြားပ်က္စီးျခင္း၊ ေခါငး္ကိုက္ျခင္း၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ေသြးခ်ိဳနဲ႔အရိုးက်န္းမာေရးကိုပါ ထိခိုက္ေစပါတယ္။ ေရဆာရင္ေရပဲ ေသာက္သင္႔ပါတယ္။
(၂) သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္ေတြဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ေကာင္းႏိုင္တယ္ဆိုၿပီး ဓာတ္စာစားေနစဥ္မ ေသာက္သင္႔ဘူး။ သစ္သီးေတြမွာဖုိင္ဘာ (အမွ်င္) ဓာတ္ပါတာမွန္ေပမယ္႔ယင္းတို႔ကို ေဖ်ာ္ရည္လုပ္ေသာက္တဲ႔ အခါအမွ်င္ဓာတ္ကိုဖယ္လိုက္သလို ျဖစ္သြားတယ္။ ဖိုင္ဘာဓာတ္က သၾကားစုပ္ယူမႈပမာဏကို ထိန္းညွိေပး တယ္။ အမွ်င္ဓာတ္မပါရင္ သၾကားကိုခႏၶာကိုယ္က အထိန္းအကြပ္မရွိစုပ္ယူလုိက္ႏုိင္တာေၾကာင္႔ စားေနတဲ႔ ဓာတ္စာက အခ်ည္းအနွီးျဖစ္သြားပါလိမ္႔မယ္။
(၃) ဆီေၾကာ္အစားအစာေတြ – အသင္႔အျမန္စား အစာ (snap) ျဖစ္တဲ႔ဟမ္ဘာဂါ၊ ဆင္းဒ၀စ္၊ ပီဇာတို႔ ကက်န္းမာေရးဆိုးေစတဲ႔အျပင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္တိုးျခင္း၊ အ၀လြန္ျခင္းျဖစ္ေစပါတယ္။
(၄) ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလ်ာ႔ခ်ၿပီး ပိုမိုက်န္းမာသန္စြမ္းလုိရင္ တစ္ေန႔ကို၀ိုင္တစ္ခြက္ေသာက္တာ ျပင္ရပါ မယ္။ အရက္၊ ဘီယာေသာက္ျခင္းဟာ ကယ္လိုရီတက္ေစတာေၾကာင္႔ အေလးခ်ိန္ေလ်ာ႔ခ်မယ္႔ရည္မွန္းခ်က္ကို ပ်က္စီးေစတယ္။
(၅) ေထာပတ္က အရိုးသန္မာဖို႔ကယ္စီယမ္ဓာတ္ကို မ်ားမ်ားေထာက္ပံ႔ေပးႏုိင္ေပမယ္႔ ျပည္႔၀ဆီပါ၀င္ တဲ႔ဆိုးက်ိဳးက ခႏၶာကိုယ္အဆီပိုထြက္ေစတယ္။ မလိုင္ဖယ္ထားတဲ႔ေထာပတ္စားသင္႔ပါတယ္။
(၆) ျပဳျပင္ထားတဲ႔အသား (အသားျပား၊ ၾကက္ဥေခ်ာင္း၊ ၀က္အူေခ်ာင္း) တို႔ကအူမႀကီးကင္ဆာျဖစ္ပြား ႏိုင္ပါတယ္။
(၇) ေရခဲမုန္႔မ်ားမွ သၾကားနဲ႔ကယ္လိုရီအျပည္႔ပါလို႔ မစားသင္႔ပါဘူး။ သစ္သီးေျခာက္မ်ားမ်ားစားသင္႔ တယ္။
အသံုးျပဳေဆး၀ါး – (၁) အရိုးအဆစ္ေရာင္ရမ္းျခင္းအတြက္ ျဖည္႔စြက္အာဟာရ ဂလူးကိုစမင္း (Glucosumine) ကိုတြင္တြင္က်ယ္က်ယ္သံုးလာတယ္။ Glucosumine 500 mgl တစ္ေန႔သံုးႀကိမ္၊ သံုးလခန္႔ ေသာက္ေပးသင္႔တယ္။
(၂) MSM ေခၚေအာ္ဂဲနစ္ဆာလ္ဖာကလည္း ခႏၶာကိုယ္နာက်င္မႈကို သက္သာေစႏိုင္ပါတယ္။
(၃) ႏိုင္ယာစင္ (Niacinamide-B3) ဗီတာမင္အုပ္စု၀င္ကို ၅၀၀ မီလီဂရမ္တစ္ေန႔သံုးႀကိမ္မွ ေလးႀကိမ္ တိုက္ေကၽြးေပးရင္နာက်င္မႈ သက္သာေစပါတယ္။
(၄) ငါးႀကီးဆီ၊ အိုမီဂါ(၃) Liveroil ေန႔စဥ္သံုးစြဲျခင္းက အရိုးအဆစ္နာျခင္းသက္သာေစပါတယ္။
(၅) သဘာ၀ဗီတာမင္အီး ၄၀၀ မွ ၅၀၀ အိုင္ယူသံုးစြဲျခင္းက အရိုးအဆစ္နာျခင္းသက္သာေစတယ္။
(၆) ဗီတာမင္စီကိုျဖည္႔စြက္မွီ၀ဲျခင္းက အရိုးအဆစ္အတြင္းရွိေခ်ာဆီဓာတ္ပ်စ္ေစတယ္။
(၇) ခ်င္းမွာ ေရာင္းရမ္းမႈသက္သာေစတယ္။
(၈) ဟိုမီယိုပက္သီနည္းက အရိုးအဆစ္ခိုင္ခံ႔ျခင္းသက္သာေစပါတယ္။
Author: ေဒါက္တာလြင္သန္႔ (Vol-8 / No-11) Healthcare Journal