International men day ျဖစ္တဲ့ ဒီေန႔မွာ တစ္ကမာၻလုံးမွာ ရွိတဲ့ အမ်ိဳးသားမ်ားအတြက္ မဟုတ္ေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ အမ်ိဳးသားေတြရဲ႕ အသက္ကို အမ်ားဆုံး ႏႈတ္ယူေနတဲ့ အျဖစ္အမ်ားဆုံး ကင္ဆာေရာဂါေတြကို ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။
ပထမ အျဖစ္အမ်ားဆုံး ကင္ဆာေရာဂါကေတာ့ အဆုတ္ကင္ဆာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ International Agency for Research on Cancer (IARC) ရဲ႕ စစ္တမ္းတစ္ခုအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၁၂ ေလာက္ကတည္းက ႏွစ္စဥ္ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားသူ ၆ ေသာင္း ၄ ေထာင္ ခန႔္ တိုးပြားလွ်က္ ရွိပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ထက္ တစ္ႏွစ္လည္း ပိုမိုတိုးပြားလွ်က္ ရွိပါတယ္။ ဒီႏႈန္းအတိုင္းဆို ၂၀၃၀ မွာ ကင္ဆာေၾကာင့္ ေသဆုံးသူဦးေရဟာ အခုထက္ ၃ ပုံ ၂ ပုံေလာက္ထိကို ျမႇင့္တက္ႏိုင္တယ္။
ကင္ဆာေရာဂါေတြထဲမွာ အမ်ိဳးသားေတြမွာ အျဖစ္အမ်ားဆုံး ကင္ဆာေရာဂါက အဆုတ္ကင္ဆာ သို႔မဟုတ္ ခံတြင္း ကင္ဆာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း ၊ ကြမ္းစားျခင္းေတြနဲ႔လည္း မ်ားစြာ ပတ္သက္လွ်က္ ရွိပါတယ္။ ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ရဲ႕ ၂၀၁၄ စစ္တမ္းအရ အမ်ိဳးသားမ်ားမွာ အဆုတ္နဲ႔ ေလႁပြန္ဆိုင္ရာ ကင္ဆာေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ ေသဆုံးမႈႏႈန္းမွာ ၁၆.၆% ခန႔္ ရွိၿပီး ခံတြင္းကင္ဆာေၾကာင့္ ေသဆုံးမႈႏႈန္းမွာ ၁၂.၉% ခန႔္ရွိသည္။ တတိယအျဖစ္အမ်ားဆုံး ကင္ဆာေရာဂါမွာ အသည္းကင္ဆာျဖစ္ၿပီး ေသဆုံးမႈႏႈန္းထားမွာ ၁၂.၅% ခန႔္ရွိသည္။
ေသဆုံးမႈ အမ်ားဆုံး ျဖစ္ေစေသာ အဆုတ္ႏွင့္ ေလႁပြန္ဆိုင္ရာ ကင္ဆာေရာဂါမ်ားအေၾကာင္းကို အနည္းငယ္ ေျပာလိုပါသည္။ အဆုတ္ကင္ဆာကို အဓိက ျဖစ္ပြားေစေသာ တရားခံမွာ ေဆးလိပ္ျဖစ္သည္။ မိမိကိုယ္တိုင္ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းေသာ္လည္းေကာင္း တဆင့္ခံ ေဆးလိပ္ေငြ႕ေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းကို ျမႇင့္မားေစသည္။ ထို႔အျပင္ မိသားစုအတြင္း အဆုတ္ကင္ဆာျဖစ္ပြားဖူးသူရွိျခင္း ၊ ေလထုညစ္ညမ္းျခင္း ေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ေက်ာက္မီးေသြး ၊ စိန္စသည့္ သတၱဳေငြ႕မ်ားကို ကာလရွည္စြာ ရွဴသြင္းေနရသူမ်ားအတြက္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ပိုမ်ားသည္။
ေရာဂါ လကၡဏာမ်ားမွာ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း ၊ ေခ်ာင္းဆိုးေသြးပါျခင္း ၊ ေမာျခင္း ၊ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း ၊ အသက္ရွဴၾကပ္ျခင္း ၊ ရင္ၾကပ္ျခင္း ၊ ႐ုတ္တရက္ အသံေျပာင္းလဲျခင္းေတြ ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။ ထို႔အျပင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ သိသိသာသာ က်ဆင္းျခင္း ၊ အဖ်ားၾကာရွည္ျခင္း ၊ အ႐ိုးမ်ား နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း ၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္းေတြလည္း ခံစားရတတ္ပါတယ္။
ဒုတိယ အျဖစ္အမ်ားဆုံးျဖစ္တဲ့ ခံတြင္း ကင္ဆာရဲ႕ လကၡဏာမ်ားမွာ ရက္သတၱပတ္ မ်ားစြာ ၾကာျမႇင့္သည္အထိ ခံတြင္းမွ အနာမက်တ္ျခင္း ၊ ပါးစပ္အတြင္းႏွင့္ လည္ပင္းတစ္ေနရာရာတြင္ အလုံးအက်ိတ္ တစ္ခုခု ရွိေနျခင္း ၊ အေၾကာင္းအရင္း မရွိဘဲ သြားမ်ား ကြၽတ္ထြက္ျခင္း ၊ သြားႏႈတ္ထားသည့္ အနာ မေပ်ာက္ျခင္း ၊ စကားသံေျပာင္းသြားျခင္းေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၊ ပါးစပ္ သို႔မဟုတ္ လွ်ာတြင္ အျဖဴကြက္ သို႔မဟုတ္ အနီကြက္မ်ား ရွိတတ္ၿပီး ႏႈတ္ခမ္း သို႔မဟုတ္ လွ်ာမ်ား ထုံက်ဥ္မႈေတြကိုလည္း ခံစားရတတ္ပါတယ္။
အျဖစ္အမ်ားဆုံး အေၾကာင္းအရာကေတာ့ ေဆးလိပ္ သို႔မဟုတ္ ေဆး႐ြက္ႀကီးကို ပုံစံတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ စားသုံးျခင္း ၊ အရက္ေသာက္ျခင္း ၊ ကင္ထားသည့္ အစားအစာမ်ားကို စားသုံးလြန္းျခင္းႏွင့္ ပါးစပ္တြင္း ႂကြက္ႏို႔ေပါက္သူမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။
အသည္းကင္ဆာကို အဓိက ျဖစ္ေစတဲ့ အရာကေတာ့ အရက္ေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ေသာက္သုံးျခင္းႏွင့္ အလြန္အၾကဴးေသာက္သုံးျခင္းေတြက အသည္းကင္ဆာကို ျဖစ္ပြားေစပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အသည္းေရာင္ အသားဝါ ဘီပိုး ၊ စီပိုး မ်ားကလည္း ႏွစ္ကာလ ၾကာရွည္လွ်င္ အသည္းကင္ဆာကို ေျပာင္းလဲေစႏိုင္စြမ္း ရွိပါတယ္။ အဝလြန္ျခင္း ႏွင့္ က်န္းမာေရးႏွင့္ မညီၫြတ္ေသာ စားေသာက္မႈ ပုံစံေတြကလည္း အသည္းေရာဂါေတြကို ျဖစ္ပြားေစႏိုင္ပါတယ္။
အသည္းကင္ဆာရဲ႕ လကၡဏာေတြကေတာ့ အစာအနည္းငယ္ စား႐ုံႏွင့္ ျပည့္အင့္ျခင္း ၊ ဝမ္းဗိုက္မ်ား ေဖာေရာင္လာျခင္း ၊ အသားဝါျခင္း ၊ ပ်ိဳ႕အန္ျခင္း ၊ အသားယားျခင္း ႏွင့္ အလြန္တရာ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္းေတြကို ခံစားရတတ္ပါတယ္။
အခုဆိုလွ်င္ အမ်ိဳးသားေတြရဲ႕ အသက္ကို အႏၲရာယ္ေပးေနတဲ့ အျဖစ္အမ်ားဆုံး ကင္ဆာေရာဂါမ်ားႏွင့္ ၎ေရာဂါမ်ား၏ ျဖစ္ပြားေစေသာ အေၾကာင္းအရင္း ၊ ေရာဂါ လကၡဏာေတြကို အနည္းအက်ဥ္း ေျပာျပၿပီးၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းထဲမွ ေရွာင္ရွားႏိုင္ေသာ အရာမ်ားကို ေရွာင္ရွားႏိုင္ၿပီး အသက္ရွည္ က်န္းမာပါေစ ဆုေတာင္းရင္း………
Author . Dr. မ်ိဳးဆက္