ဓမၼတာမလာျခင္း၊ ေသြးထိမ္ျခင္း၊ ဓမၼတာအလာေနာက္က်ျခင္း၊ ေစာလြန္းျခင္း၊ ဓမၼတာလာရက္ၾကာ ရွည္၊ ရက္နည္းျခင္း၊ ဓမၼတာလာစဥ္အလြန္နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း စသည္ျဖင့္ဓမၼတာမမွန္ျခင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေလ သည္။
ဓမၼတာမလာျခင္း၊ ရာသီေသြးထိမ္ျခင္းမွာ အပ်ိဳေပါက္အ႐ြယ္ကတည္းကစၿပီး ဓမၼတာလုံးဝမလာျခင္း ႏွင့္ ယခင္လစဥ္မွန္မွန္ဓမၼတာလာခဲ့ေသာ္လည္း၊ ေနာက္မွဓမၼတာမလာျခင္းဟူၿပီး ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စားရွိပါတယ္။ သ ဘာဝအေလ်ာက္အေျခအေနအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ဓမၼတာမလာျခင္းႏွင့္ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ ဓမၼတာမလာျခင္းဟူၿပီး ႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ခႏၶာကိုယ္တြင္းရွိ မ်ိဳးပြားအဖြဲ႕အစည္းအဂၤါရပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ႁပြန္မဲ့ဂလင္းမ်ား၏လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား ခြၽတ္ယြင္းမႈမ်ားေၾကာင့္ဓမၼတာတစ္ႀကိမ္ တစ္ခါမွ်မလာျခင္း ျဖစ္တတ္တယ္။ ဓမၼတာစတင္လာသည့္အ႐ြယ္ ေရာက္လာသည့္တိုင္မလာသည့္ အမ်ိဳးသမီးငယ္မ်ားတြင္ျဖစ္တတ္ေသာ အေၾကာင္းတစ္ခုမွာအမ်ိဳးသမီးအဂၤါ လႈိဏ္ေခါင္းကိုပိတ္အုပ္ထားေသာ ကညႇာအေျမႇးတြင္အေပါက္လုံးဝမရွိလို႔ ေသြးမ်ားအတြင္းတြင္စုေဝးေနတတ္ ျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ေသာအေျခအေနမ်ိဳးတြင္ လစဥ္ရာသီေသြးဆင္းတတ္လာေသာ္လည္း အျပင္သို႔မထြက္ဘဲ စုေပါင္းလာၿပီးလစဥ္လိုလို အခ်ိန္မွန္မွန္ဆီးစပ္၌ နာက်င္ျခင္းျပည့္ေဖာင္းေနျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္၏။ ယင္းတို႔တြင္ ဓမၼတာလာရာလမ္းေၾကာင္း ပြင့္သြားေစရန္ကညႇာေျမႇးကို ေမ့ေဆးထုံေဆးတို႔ျဖင့္ေဖာက္ေပးျခင္းျဖင့္ ဓမၼတာ လာေစႏိုင္သည္။
ဓမၼတာစတင္လာသည့္ကာလတြင္ ပထမလာခါစတစ္ႏွစ္ ႏွစ္ႏွစ္အတြင္းဓမၼတာ မမွန္ေလ့ရွိသည္မွာအ ပ်ိဳေဖာ္ဝင္စကာလျဖစ္သျဖင့္ ဦးေႏွာက္ဂလင္းတြင္မွဓမၼတာလာေစရန္ ကနဦးႏႈိးေဆာ္ေပးတတ္ေသာ ေဟာ္မုန္း ဓာတ္မ်ားကိုစနစ္တက် ထုတ္မေပးႏိုင္ေသးျခင္း၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ိဳးပြားအဂၤါမ်ား ျပည့္စုံစြာမဖြံ႕ၿဖိဳးေသးျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္လို႔အႏၲရာယ္မရွိေပ။ သို႔ေသာ္ ၁၆ ႏွစ္ျပည့္သည့္အ႐ြယ္အထိ ဓမၼတာမေပၚဘဲရွိေသးလွ်င္ နီးစပ္ရာေဆးခန္း၊ မိသားစုဆရာဝန္ႏွင့္ျပသရမည္။
ဓမၼတာမွန္မွန္လာေလ့ရွိသူ အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုအတြင္းမွာပင္ တစ္ဝက္ခန႔္၌တစ္ခါတစ္ရံ ဓမၼတာတစ္လ ႏွစ္လေလာက္မလာဘဲ ငုပ္ေနတတ္၏။ ယင္းေနာက္ျပန္ေပၚလာသည့္အခါ ပုံမွန္အတိုင္းအခ်ိန္မွန္စြာ ျပန္လာ သည္ကိုေတြ႕ရတတ္သည္။ ဓမၼတာလာျခင္း၊ ေစာျခင္း၊ ထိမ္ျခင္း၊ ေနာက္က်ျခင္းတို႔မွ စိတ္လႈပ္ရွားမႈမ်ားႏွင့္ မ်ား စြာဆက္စပ္ေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ စာေမးပြဲေျဖဆိုခါနီးစိတ္ပူေနရျခင္း၊ အလုပ္အတြက္ေၾကာင့္ၾကရျခင္း၊ တစ္ နယ္တစ္ေက်းသို႔ႏိုင္ငံျခားသို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ေနထိုင္ရျခင္း၊ အိမ္ေထာင္က်ခါစတြင္ ေနသားတက်မျဖစ္ျခင္း၊ အဆင္ မေျပမႈမ်ားရွိျခင္းႏွင့္ အျခားေသာဝမ္းနည္းဝမ္းသာ စိတ္လႈပ္ရွားမႈအမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ႀကဳံေတြ႕ရျခင္းစသည္တို႔ေၾကာင့္ ဓမၼတာမမွန္ျခင္းကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါသည္။
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနစဥ္ ဓမၼတာမလာေတာ့သည္မွာ သဘာဝပင္ျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕မိခင္မ်ားသည္ကေလး ေမြးဖြားၿပီးကာစႏွင့္ ႏို႔တိုက္ေနသည့္အခ်ိန္မ်ားတြင္ ဓမၼတာမလာဘဲ တစ္ႏွစ္ခန႔္အထိေနတတ္သည္။ အ ေၾကာင္းမွာကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ကိုးလ ဆယ္လခန႔္ဦးေႏွာက္ေအာက္အက်ိတ္မွ သားဥထုတ္ရန္ႏႈိးေဆာ္သည့္ ေဟာ္မုန္းထုတ္ေပးျခင္းမွာ ေခတၱခဏျဖတ္ထားခံရသျဖင့္ ေနာက္ထပ္ျပန္ထုတ္ေသာအခါ အံဝင္ခြင္က်မျဖစ္ ေသးလို႔ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ႏို႔ျပတ္ၿပီး တစ္လႏွစ္လအတြင္းဓမၼတာ ျပန္လာတတ္သည္။
ကေလးႏို႔တိုက္ေနစဥ္ဓမၼတာမလာသျဖင့္ ကိုယ္ဝန္ထပ္မရွိႏိုင္ဟူေသာ အယူအဆသည္လည္းမမွန္ေပ။ မမ်ိဳးဥေႂကြျခင္းမွာ ဓမၼတာမေပၚေသာ္လည္း ျဖစ္ေနႏိုင္သျဖင့္အေျခအေနေပးရင္ ေနာက္ထပ္ကိုယ္ဝန္ရႏိုင္ သည္။ ေသြးဆုံးခါနီးအသက္ ၄၀ ႏွင့္ ၅၀ ႏွစ္ၾကားတြင္ ပဋၬိသေႏၶတည္ႏိုင္ရန္ သားအိမ္၏ျပင္ဆင္မႈမွာ သက္ တမ္းကုန္ခါနီးျဖစ္လို႔ ဓမၼတာလလိုက္၊ မလာလိုက္ႏွင့္အမွန္ပဲရွိတတ္သည္။ ဓမၼတာကုန္ဆုံးသည့္အ႐ြယ္သည္ မ်ိဳး႐ိုးအေနအထိုင္ အစားအေသာက္ႏွင့္က်န္းမာေရး အေျခအေနတို႔ကိုလိုက္ၿပီး ကြာျခားေလသည္။ ကေလးေမြး ဖြားသူအမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ကေလးမေမြးခဲ့သူမ်ားထက္ ဓမၼတာကုန္ဆုံးခ်ိန္ေနာက္က်ေလ့ရွိသည္။
အခ်ိဳ႕ကေသြးဆုံးခါနီး၊ ဓမၼတာမ်ားမ်ားလာမွအပုပ္စင္သည္။ ေသြးဆုံးမကိုင္တတ္ဟု အယူအဆလြဲမွား တတ္ၾကသည္။ အမွန္စင္စစ္ဓမၼတာကုန္ဆုံးသည့္ အခ်ိန္တဝိုက္တြင္ေသြးမ်ားမ်ားဆင္းေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား တြင္သားအိမ္ကင္ဆာပိုၿပီး အျဖစ္မ်ားသည္ဟုသုေတသနမွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။ အာဟာရဓာတ္လြန္စြာ ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္း၊ ေသြးအားနည္းျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ေအာက္အက်ိတ္ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳး လည္ပင္းသိုင္း႐ြိဳက္အက်ိတ္ႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္အထက္အက်ိတ္ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ဆီးေရာဂါမမ်ိဳးဥအိမ္ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳး ေမြးရာပါသားေမြးလမ္း ေၾကာင္းခြၽတ္ယြင္းမႈမ်ားႏွင့္ သားေမြးလမ္းေၾကာင္းေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔တြင္ ဓမၼတာမလာျခင္းျဖစ္တတ္သည္။
ဓမၼတာအလာမ်ားျခင္းတို႔ကိုလည္း အမ်ိဳးသမီးအေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ႕ႀကဳံခဲ့ရဖူးသည္။ ထိုသို႔ေသာအခါ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း၊ အားအင္ကုန္ခမ္းျခင္း၊ ေသြးအားနည္းျခင္းတို႔ျဖစ္တတ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ေသြးႏွင့္ပတ္ သက္ေသာေရာဂါမ်ား ေဟာ္မုန္းဓာတ္မ်ားမညီမၫႊတ္ျဖစ္ျခင္း၊ သားအိမ္အတြင္းရွိအသားပို အ႐ြတ္လုံးမ်ား၊ ကင္ ဆာမ်ားအပါအဝင္ ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ျဖစ္လာႏိုင္သည္။
ထို႔နည္းတူအခ်ိန္မတိုင္မီေစာၿပီး ဓမၼတာလာတတ္ျခင္းသည္လည္း သားအိမ္ေခါင္းႏွင့္အမ်ိဳးသမီး အဂၤါ အတြင္းတြင္အနာျဖစ္ျခင္း၊ ေသးငယ္ေသာအသားပိုမ်ား၊ အ႐ြတ္လုံးမ်ားႏွင့္သားအိမ္ကင္ဆာ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ ေၾကာင့္လည္းျဖစ္တတ္လို႔ အေရးႀကီးေပသည္။
ဓမၼတာမမွန္လွ်င္ – အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေနျဖင့္ ဓမၼတာမမွန္ျခင္းဂ႐ုျပဳတတ္ရမည္။ ဓမၼတာမမွန္ျခင္းအမ်ိဳး မ်ိဳးရွိသည့္အနက္ အျဖစ္မ်ားေသာဓမၼတာမမွန္ျခင္းကို ေဖာျ္ပခဲ့ၿပီးၿပီ။
ဓမၼတာမလာသည့္အခါ ျဖစ္ႏိုင္ေသာအေၾကာင္းအရင္းမ်ားကို ဆင္ျခင္စဥ္းစားၿပီးေရာဂါေၾကာင့္ဟု ယူဆလွ်င္
မၾကာခဏ ဓမၼတာထိမ္ျခင္း၊ ေနာက္က်ျခင္း၊ ေစာျခင္းျဖစ္ေလ့ရွိလွ်င္
ဓမၼတာေသြးဆင္းမႈလြန္ကဲလွ်င္
ဓမၼတာဆင္းရာတြင္ သူတစ္ပါးထက္ပိုမိုၿပီး၎၊ ပုံမွန္အတိုင္းထက္ပိုၿပီး၎၊ နာက်င္ကိုက္ခဲလွ်င္
ေသြးဆုံးခါနီး ဓမၼတာပိုဆင္းေနလွ်င္ ကြၽမ္းက်င္ေသာဆရာဝန္ျဖင့္လွ်င္ျမန္စြာ ျပသစစ္ေဆးၿပီးလိုအပ္ေသာ ကု သမႈကိုတိက်စြာ ခံယူရမည္ျဖစ္ပါသည္။
အမ်ိဳးသမီးတိုင္းအေနျဖင့္ မိမိ၏ဓမၼတာလာျခင္းသည္ ေကာင္းမြန္မွန္ကန္ေသာဓမၼတာ ဟုတ္၊ မဟုတ္ အစဥ္ေလ့လာသတိျပဳၿပီး ဓမၼတာမမွန္သည့္အခါတြင္လည္း အထက္ေဖာ္ျပခဲ့သည့္အတိုင္းေလ့လာဆန္းစစ္ၿပီး လိုအပ္ပါက ထိေရာက္စြာေဆးကုသမႈခံယူျခင္းျဖင့္ ဓမၼတာမမွန္ျခင္း၏ေနာက္ကြယ္မွ ေဘးအႏၲရာယ္ဆိုး ေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကိုႀကိဳတင္ကာကြယ္ ႏိုင္မည္ျဖစ္ေပသည္။
ရာသီေသြးလာျခင္းႏွင့္အတူ အျဖဴဆင္းျခင္းအနည္းအမ်ားလည္း ႀကဳံရတတ္ပါသည္။ သဘာဝအရဆို လွ်င္အျဖဴအနည္းငယ္ဆင္းၿပီးမွ ရာသီလာတတ္ပါသည္။ အျဖဴဆင္းျခင္းမ်ားလွ်င္မူ ဂႏိုဆီးပူေညာင္းက်ေရာဂါ၊ အဆုတ္တီဘီေရာဂါ၊ ကာလသားပိုးေရာဂါတို႔ေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးအဂၤါမ်ားေရာင္ျခင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ နမိုနီးယားေရာဂါ၊ ထ႐ိုင္ကိုမိုးနပ္ေရာဂါမ်ား၊ ဓမၼတာကုန္ဆုံးၿပီး သားေမြးလမ္းေၾကာင္းေရာင္ျခင္း၊ ေအာက္သို႔သားအိမ္ေလွ်ာက် ျခင္း၊ သားအိမ္ႏွင့္သားအိမ္ေခါင္းတြင္ အသားပိုအ႐ြတ္လုံးႏွင့္ အျခားအလုံးအခဲမ်ားေပၚေပါက္ျခင္း၊ မ်ိဳးအဂၤါတ ေလ်ာက္ျဖစ္ေသာကင္ဆာအမ်ိဳးမ်ိဳး စသည္တို႔ေၾကာင့္မီးယပ္လာသလို အျဖဴလြန္ကဲစြာလာတတ္ပါသည္။ ဆရာဝန္ႏွင့္ျပသရမည္။
Author: ေဒါက္တာလြင္သန႔္ (Vol-8 / No-6) Healthcare Journal