ဒီေန႔ဟာ world pneumonia day ျဖစ္ပါတယ္။ pneumonia လုိ႔ေခၚတဲ့ အဆုတ္အေအးမိျခင္းကုိ ဘာလုိ႔ ေန႔ေတြ သတ္မွတ္ခဲ့ရတာလဲ ဆုိရင္ အျဖစ္မ်ားျပီး အသက္အႏၱရာယ္ ရွိတဲ့ ေရာဂါတစ္ခုျဖစ္လုိ႔ ၾကဳိတင္ ကာကြယ္ႏုိင္ေအာင္၊ ျဖစ္လာခဲ့ရင္ အခ်ိန္မွီ ကုသႏုိင္ေအာင္ လူတုိင္းသိရွိေစဖုိ႔ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ၁၁ လပုိင္း ၁၂ ရက္ေန႔ကုိ ကမာၻ႔နမုိးနီးယားေန႔ အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ နမုိးနီးယားေရာဂါဟာ ဆုိးဝါးျပင္းထန္တဲ့ ေရာဂါတစ္ခုျဖစ္ျပီး ကမာၻတစ္ဝွမ္းမွာ ဒီေရာဂါေၾကာင့္ စကၠန္႔ ၂၀ တုိင္း ကေလးတစ္ေယာက္ႏႈန္း အသက္ဆုံးရႈံးေနပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း ကေလးေတြကုိ ေသဆုံးေစတဲ့ အျဖစ္အမ်ားဆုံး ေရာဂါစာရင္းထဲမွာ တစ္ခုအပါအဝင္ ျဖစ္လုိ႔ေနပါတယ္။
နမုိးနီးယားေရာဂါဟာ ဘက္တီးရီးယား ၊ ဗုိင္းရပ္စ္ ႏွင့္ မႈိပုိးမ်ား ကူးစက္ခံရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တာပါ။ ကူးစက္ခံရပုံကေတာ့ ေလထဲမွတဆင့္ ေရာဂါပုိးမ်ား ပါဝင္ေသာ အမႈန္မ်ားကုိ ရႈမိျခင္းမွေသာ္လည္းေကာင္း ၊ ေရာဂါပုိး ကပ္ညွိေနေသာ ပစၥည္းမ်ားကုိ ကုိင္တြယ္ထားေသာ လက္မွေသာ္လည္းေကာင္း ကူးစက္ႏုိင္ပါတယ္။
နမုိးနီးယားရဲ႔ ေရာဂါ လကၡဏာေတြကေတာ့
- ေခ်ာင္းဆုိးျခင္း ( ေခ်ာင္းေျခာက္လည္း ျဖစ္ႏုိင္သလုိ ဝါဖန္႔ဖန္႔ေရာင္ သုိ႔မဟုတ္ အစိမ္းေဖ်ာ့ေရာင္ ရွိေသာ သလိပ္ပါတာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ ေသြးစ အနည္းငယ္ပါတာမ်ဳိး ရွိတယ္။)
- ေခ်ာင္းဆုိးတဲ့အခါ ဒါမွမဟုတ္ အသက္ရွဴတဲ့ အခါ ရင္ဘတ္ေအာင့္တာမ်ဳိး ျဖစ္တတ္တယ္။
- ေမာတာ ၊ အသက္ရွဴ ၾကပ္တာမ်ဳိး ခံစားရႏုိင္တယ္။
- ဖ်ားတတ္တယ္
- ခ်မ္းတုန္တတ္တယ္
- တခ်ဳိ႔မွာ ပ်ဳိ႔တာ ၊ အန္တာေတြ ၊ ဝမ္းသြားတာေတြ ရွိတတ္တယ္
- ေနမေကာင္းသလုိ ခံစားရျပီး ႏူန္းခ်ိေနတာမ်ဳိးေတြ ရွိတယ္
- ကေလးငယ္ေတြမွာဆုိ ႏုိ႔ေကာင္းေကာင္း မစုိ႔တာ ၊ ဂ်ီတာ အီတာေတြ ရွိတယ္
- အသက္ရွဴတဲ့အခါ ရင္ဘတ္ၾကြက္သား ခ်ဳိင့္ဝင္ရေလာက္ေအာင္ အားစုိက္ျပီး ရွဴေနရတာမ်ဳိး ၊ အသက္ရွဴ ျမန္တာမ်ဳိးေတြ ရွိတယ္
- ျပင္းထန္တဲ့ အဆင့္မွာဆုိ ကေလးက ဘာမွ မစားမေသာက္ေတာ့ဘဲ မွိန္းေနတာ ၊ တက္တာ ၊ သတိလစ္သြားတာေတြထိ ျဖစ္တတ္တယ္။
- သက္ၾကီးရြယ္အုိေတြမွာ ျဖစ္ရင္ မဖ်ားဘဲ ခႏၶာကုိယ္က ေအးစက္ေနတာမ်ဳိးေတြ ရွိသလုိ
- သတိေကာင္းေကာင္း မရွိေတာ့ဘဲ စကားေတြ ေျပာခ်င္တာ ေလွ်ာက္ေျပာေနတာမ်ဳိးေတြ ရွိတတ္တယ္။
- ၾကြက္သားနာက်င္တာ ၊ ေခါင္းကုိက္တာေတြလည္း ခံစားရႏုိင္တယ္။
နမုိးနီးယားေရာဂါဟာ လူတုိင္းနီးပါးမွာ ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ဒါေပမယ့္
- ၂ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္ေတြ
- အသက္ ၆၅ ႏွစ္အထက္ သက္ၾကီး ရြယ္အုိေတြ
- ကုိယ္ခံအား မေကာင္းတဲ့သူေတြ
- ပန္းနာရင္ၾကပ္ေရာဂါလုိ အဆုတ္ေရာဂါ တစ္ခုခု ရွိေနသူေတြ
- ႏွလုံး ၊ ေက်ာက္ကပ္ ၊ အသည္းေရာဂါ ရွိသူေတြ
- ေဆးလိပ္ေသာက္တတ္တဲ့သူေတြမွာ ျဖစ္ရင္ အသက္အႏၱရာယ္ ျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အထိ ဆုိးဝါးျပင္းထန္တတ္တယ္။
နမုိးနီးယားေရာဂါဟာ ပုိးသတ္ေဆး ေသာက္ျခင္း ၊ ထုိးျခင္းျဖင့္ ကုသေပ်ာက္ကင္းႏုိင္ပါတယ္။ မိမိမွာ တကယ္လုိ႔ အထက္ပါ ေရာဂါ လကၡဏာထဲက တစ္ခုခုကုိ ခံစားေနရရင္ ဒီေရာဂါမွန္း သိႏုိင္ေအာင္ ေသြးစစ္ၾကည့္တာ ၊ ဓာတ္မွန္ရုိက္တာမ်ဳိးေတြ လုပ္သင့္တယ္။
မကုသဘဲထားရင္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆုိးက်ဳိးေတြ အေနနဲ႔ ေသြးဆိပ္တက္တာ ၊ အဆုတ္ အလုပ္မလုပ္ေတာ့တာေတြ ျဖစ္ျပီး အသက္အႏၱရာယ္ ရွိႏုိင္တယ္။ အဆုတ္ထဲမွာ အနာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေကာင္းေကာင္း မက်က္ရင္ အဆုတ္ျပည္တည္နာေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။ အဆုတ္ထဲမွာ ေရဖုံးတာေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။
နမုိးနီးယား ေရာဂါကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ နည္းလမ္းေတြ ရွိပါတယ္။ အဓိက က ကုိယ္ခံအား ေကာင္းမြန္ဖုိ႔နဲ႔ က်န္းမာစြာ ေနထုိင္တတ္ဖုိ႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ ကုိယ္ခံအား ေကာင္းမြန္ေစဖို႔ ကေလးေတြမွာ အသက္ ၆ လ အထိ မိခင္ႏုိ႔ တစ္မ်ဳိးတည္းကုိ ေကာင္းစြာ တုိက္ေကၽြးသင့္ပါတယ္။ ကုိယ္ခံအားေကာင္းမြန္ေစတဲ့ အစားအစာေတြ လတ္ဆတ္တဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ သစ္ဥသစ္ဖုေတြကုိ စားသုံးသင့္ပါတယ္။ အိပ္ခ်ိန္ျပည့္ေအာင္ အိပ္သင့္တယ္။
ႏွာေစး ေခ်ာင္းဆုိးေနရင္ လက္ကုိင္ပဝါကုိ အသုံးျပဳတာ ၊ လက္ကုိ မၾကာခဏ ေဆးေၾကာသန္႔စင္တာမ်ဳိး လုပ္သင့္တယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္တတ္ရင္ ျဖတ္သင့္တယ္။ အရက္ကုိ ၾကာရွည္စြာ ေသာက္သုံးတာကလည္း ကုိယ္ခံအား နည္းေစလုိ႔ နမုိးနီးယား ျဖစ္လာႏုိင္ေစတယ္။ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ တုပ္ေကြးကာကြယ္ေဆးေတြ တျခား pneumococcal ကာကြယ္ေဆးလုိမ်ဳိးေတြ ထုိးထားႏုိင္ရင္ ပုိေကာင္းတယ္။
အားလုံး က်န္းမာခ်မ္းသာျပီး ေရာဂါ ဘယ ကင္းစင္ပါေစ ဆုေတာင္းရင္း …..
Author : ရြက္သစ္