အစာအိမ္ဆိုတာ အစာေျခအဖြဲ႕အစည္းမွာအေရးပါတဲ့ အဂၤါတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေန႔စဥ္စားေသာက္ေသာ အစားအစာမ်ားကို ေခ်ဖ်က္ေပးပါတယ္။ အစာအိမ္မွာျဖစ္ႏိုင္တဲ့ ေရာဂါေတြကေတာ့အမ်ားႀကီးပါ။ အစာအိမ္ေရာင္တာ၊ အစာအိမ္အနာျဖစ္တာ၊ အစာအိမ္မွာအလုံးျဖစ္တာ၊ အစာအိမ္ကင္ဆာ စသျဖင့္ အမ်ားႀကီးျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
အဲ့ထဲကမွ အစာအိမ္အနာအေၾကာင္း ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အစာအိမ္အနာမွာ အစာအိမ္မွာ ျဖစ္တဲ့အနာ (Gastric Ulcer) လည္းပါသလို၊ အူသိမ္ပထမပိုင္းမွာျဖစ္တဲ့ (Duodenal Ulcer) လည္း ပါပါတယ္။ ျဖစ္တဲ့ေနရာကြဲေပမယ့္ ဒီေရာဂါႏွစ္ခုကို ဆရာတို႔ အစာအိမ္အနာ အေနနဲ႔ပဲ တစ္တန္းတည္းထားပါတယ္။
အစာအိမ္အနာျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အဲ့အမ်ားႀကီးထဲမွာမွ နံပါတ္တစ္က ေတာ့ H pylori ပိုးေၾကာင့္ပါ။ တျခားပိုးေတြဆိုရင္ အစာအိမ္ကထြက္တဲ့အက္စစ္ဓါတ္ေၾကာင့္ ေသကုန္ပါတယ္။ ဒီပိုးကေတာ့သူ႔မွာ အစာအိမ္ကထြက္တဲ့ အက္စစ္ကို ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့စြမ္းအင္ ရွိပါတယ္။ ဒါအျပင့္ သူကထြက္တဲ့အာနိသင္တစ္မ်ိဴးက အစာအိမ္ နံရံကို ပ်က္စီးေစပါတယ္။ အစာအိမ္နံရံက ခုခံကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းလည္း က်သြားပါတယ္။ ဆိုလိုတာက အစာအိမ္က အက္ဆစ္သာထုတ္ၿပီး အစာေခ်ေပမယ့္ အစာအိမ္နံရံက ေလာင္မသြားပါဘူး။ အစာအိမ္ရဲ႕နံရံ အတြင္းမွာ ဂ်ယ္လီလို အလႊာနဲ႔အုပ္ထားလို႔ပါ။
ဒါေပမယ့္ ဒီပိုးဝင္လာတဲ့အခါမွာ သူကထုတ္တဲ့ ဓါတ္တစ္မ်ိဴးေၾကာင့္ အစာအိမ္နံရံက အစာအိမ္မွထုတ္တဲ့ အက္စစ္ဓါတ္ကိုခုခံအားနည္းလာၿပီး ေနာက္ဆုံးမွာ အဲ့အလႊာေလးပ်က္စီးကာ အစာအိမ္အနာ ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲ့ပိုးကဘယ္လိုဝင္တာလဲဆိုတာေတာ့ အတိအက် မသိေသးပါဘူး။ သို႔ေသာ္သုေတသနေတြအရ မသန႔္ရွင္းတဲ့အစားအစာေတြ၊ ေရေတြ ေသာက္မိစားမိရာကေနတဆင့္ ကူးစက္ႏိုင္သလို လူတစ္ဦးရဲ႕တံေတြးကေန ေနာက္လူတစ္ဦးကိုလည္းကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္တဲ့။
နံပါတ္ႏွစ္အခ်က္ကေတာ့ အခုေခတ္မွာ ေဆးေတြကို ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ေသာက္လာၾကပါတယ္။ ရာသီဥတုမမွန္တဲ့အခါမွာ ေခါင္းကိုက္ ဖ်ားနာ အေအးမိစတာေတြလည္း အျဖစ္မ်ားလာပါတယ္။ အဲ့အခါမွာ ထစ္ခနဲဆိုလြယ္လင့္တကူ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး ေသာက္ၾကပါတယ္။ အဲ့ေဆးေတြကလည္း အစာအိမ္နံရံကို ပ်က္စီးေစတတ္ပါတယ္။
တျခားျဖစ္တတ္တဲ့အေၾကာင္းအရာမ်ားကေတာ့ ေဆးလိပ္ေသာက္တာ၊ အရက္ေသာက္တာပါ။ သက္ေသ အတိအက်မရွိေသးေပမယ့္ ေဆးလိပ္ေသာက္၊ အရက္ေသာက္တဲ့အခါမွာ အေစာပိုင္းကေျပာတဲ့ အစာအိမ္နံရံအတြင္းမွာရွိတဲ့ ဂ်ယ္လီလိုအလႊာေလး အားနည္းသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဆးလိပ္ေသာက္ အရက္ေသာက္တဲ့သူေတြမွာ ၾကာလာရင္ အစာအိမ္အနာ ပိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ထပ္ၿပီးျဖစ္ႏိုင္တဲ့အထဲမွာ လက္ဖက္ရည္၊ လက္ဖက္၊ ေကာ္ဖီ၊ ကိုလာ၊ အေအးေတြလည္း ပါပါတယ္။အဲ့ဟာေတြအထဲမွာ ကဖင္းဓါတ္ပါပါတယ္။ ကဖင္းဓါတ္က အစာအိမ္နံရံကို ပါးေစတဲ့အျပင္ အက္စစ္ကိုပိုထြက္ေစပါတယ္။ ေနာက္ဒီဘက္ေခတ္မွာ အစာအိမ္အနာျဖစ္တဲ့ အေရးႀကီးအေၾကာင္းရင္း တစ္ခုကေတာ့ Life Style ပါ။ စိတ္ပူပန္ေသာကမ်ားလာတာ၊ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားလာတာေတြပါ။ အဲ့အခ်ိန္က် အစာအိမ္ထဲမွာ အက္စစ္ဓါတ္ကို ထုတ္တာမ်ားလာပါတယ္။ အက္စစ္ဓါတ္ထုတ္တာမ်ားရင္ ၾကာလာတဲ့အခါ အစာအိမ္နံရံအားနည္းလာၿပီး အစာအိမ္အနာျဖစ္တတ္ပါတယ္။
တျခားအက္စစ္ဓါတ္အထြက္မ်ားတဲ့အေျခအေနေတြကေတာ့ ေခါင္းထဲမွာက်ဴမာျဖစ္တဲ့အေျခအေနမ်ိဳးတို႔ ၊ မီးေလာင္လို႔ ေဆး႐ုံတက္ေဆးကုသခံရတဲ့ အေျခအေနမ်ိဴး၊ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါျဖစ္တာမ်ိဴး စတဲ့အေျခအေနမ်ိဴးေတြပါ။ ဒီလိုမ်ိဴးေတြနဲ႔ႀကဳံရရင္ အက္စစ္ဓါတ္အထြက္မ်ားၿပီး အစာအိမ္အနာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ဒါေတြကေတာ့ အျဖစ္မ်ားတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြပါ။ အစာအိမ္အနာျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာမ်ိဴး႐ိုးလိုက္တာ၊ ေသြးအုပ္စုလိုက္တာစသျဖင့္ အေၾကာင္းေတြလည္း က်န္ႏိုင္ပါေသးတယ္။(ဥပမာ ေအေသြးဆိုရင္ အစာအိမ္ကင္ဆာ ပိုျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားၿပီး အိုေသြးဆိုရင္ အစာအိမ္အနာပိုျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားပါတယ္။)
အစာအိမ္ေရာဂါ အစပ်ိဴးေနၿပီဆိုတာ ဘယ္လိုလကၡဏာေတြကို ၾကည့္ၿပီးသိႏိုင္လဲ။
အဓိကအခ်က္ကေတာ့ အစာအိမ္ေရာဂါျဖစ္ၿပီဆိုရင္ ဗိုက္ထဲမွာေနလို႔ မအီမသာျဖစ္ပါမယ္။ ရင္ၫြန႔္ေအာက္နားက ပူပူႀကီးနဲ႔နာသလို ေအာင့္သလိုျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အစာအိမ္မွာျဖစ္တဲ့အနာ (Gastric Ulcer) ဆိုရင္ အစာစားရင္ပိုေအာင့္တတ္ၿပီး အစာမရွိတာက ပိုေနလို႔ေကာင္းသလိုျဖစ္တတ္တယ္။ အူသိမ္မွာျဖစ္တဲ့အနာ (Duodenal Ulcer) ဆိုရင္ အစာမရွိရင္ပိုေအာင့္တတ္ၿပီး အစာစားမွ သက္သာသလိုရွိတတ္တယ္။ ဒီလကၡဏာေတြက သည္းေျခမွာ ေက်ာက္တည္ရင္လည္း ျဖစ္တတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္အတိအက်သိဖို႔ကေတာ့ ဆရာဝန္နဲ႔ျပသၿပီး လိုအပ္တဲ့စစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္သင့္တယ္။
အစာအိမ္နာရဲ႕ေနာက္ဆက္တြဲလကၡဏာေတြကေတာ့ ေသြးဝမ္းသြားတာ နဲ႔ေသြးအန္တာပါ။ အစာအိမ္အနာျဖစ္ျဖစ္၊ အူသိမ္အနာျဖစ္ျဖစ္၊ အနာကတအားႀကီးလာၿပီဆိုရင္ နံရံမွာရွိတဲ့ ေသြးေၾကာေတြကေပါက္ၿပီး ေသြးထြက္တဲ့အတြက္ အဲ့ထြက္တဲ့ေသြးနဲ႔ အစာအိမ္ကထြက္တဲ့ အက္စစ္နဲ႔ဓါတ္ျပဳၿပီး ဝမ္းမည္းေတြ သြားတာျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အနံကလည္း ဘာအနံနဲ႔မွႏႈိင္းလို႔မရေအာင္ ေတာ္ေတာ္ကိုဆိုး႐ြားပါတယ္။ ေသြးထြက္တအားမ်ားလာမယ္ဆိုရင္ ဝမ္းမည္းမည္းေတြသြား႐ုံမက၊ စအိုထဲကေန ေသြးအနီေတြပါ ထြက္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ပါးစပ္ကေနလည္း ေသြးအန္တတ္ပါတယ္။
ဘယ္လိုစမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈေတြလုပ္ရမလဲဆိုေတာ့
- အစာအိမ္မွန္ေျပာင္းၾကည့္တာ
- ေဆးဓါတ္မွန္႐ိုက္တာ
- Helicobacter pylori Tests
- ေသြးစစ္တာ
- အာထရာေဆာင္း႐ိုက္တာ(USG Abdomen) စသျဖင့္ လုပ္ရပါတယ္။
အစာအိမ္အနာ ကုသတာကေတာ့ ေရာဂါအေျခအေနနဲ႔ ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းေပၚ မူတည္ၿပီးကုသမႈေတြ အမ်ိဴးမ်ိဴးရွိပါတယ္။
နိဂုံးခ်ဴပ္အေနနဲ႔ အႀကံေပးလိုတာကေတာ့ ေရာဂါေပ်ာက္ဖို႔ရာ ေဆးခ်ည္းပဲ အားကိုးလို႔မရပါဘူး။ မိမိကိုယ္တိုင္လည္း ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ အရက္ေသာက္ျခင္း၊ အပူအစပ္စားျခင္း၊ လက္သုပ္ခ်ဥ္ ႏွင့္အသုပ္မ်ားစားျခင္း၊ မာေသာအရာမ်ား (ေကာက္ညင္း)၊ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ ေဆးမ်ား၊ ေကာ္ဖီ၊ လက္ဖက္ရည္ ျပင္းျပင္းေသာက္ျခင္းတို႔ကို ေရွာင္ၾကည္ရမည္။
အစာကို အခ်ိန္မွန္မွန္စားျခင္း၊ အစာကိုေၾကညက္စြာဝါးစားျခင္းတို႔သည္ သင္၏ အစာအိမ္က်န္းမာေရး ကို မ်ားစြာအေထာက္အကူျဖစ္သည္။ အနာျဖစ္ခ်ိန္တြင္ အစာေပ်ာ့ေပ်ာ့ အျဖဴထည္စားျခင္းႏွင့္ ႏြားႏို႔ေသာက္ ျခင္းတို႔သည္ အနာက်က္ျမန္ေစႏိုင္သည္။ အစာအိမ္နာရွိပါက အစာစားတဲ့အခါ အဆီနည္းပါေစ၊ အဝႀကီးတစ္ခါတည္းမစားပါနဲ႔။
နည္းနည္းခ်င္းခြဲစားပါ။ ေထာပတ္၊ ေၾကာ္ထားတာကို ေလ်ာ့စားပါ။ လတ္ဆတ္တဲ့အသီးေတြ၊ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ေတြကို ပိုစားပါ။ အစာကိုအခ်ိန္မွန္စားပါ။ အမ်ိဳးအစား မွန္စားပါ။ တစ္ခါစား မမ်ားေစရပါ။ အရက္ မေသာက္သင့္ပါ။ ေဆးလိပ္ျဖတ္ပါ။ စိတ္ဖိအား ေလွ်ာ့ဖို႔လိုသူက ေလွ်ာ့ခ်ပါ။ အစာေပ်ာ့ေပ်ာ့စားပါ။ စားၿပီးလမ္းေလွ်ာက္ေပးပါ။ အပူအစပ္မ်ားမစားပါနဲ႔။ ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ပါ။
Author : Dr. 528