ပါးခ်ိတ္ေရာင္နာ (Parotitis) ဆုိတာက က်ေနာ္တုိ႔လူေတြရဲ႕ ပါးခ်ိတ္ႏွစ္ဘက္အတြင္းမွာရွိတဲ့ တံေတြးထုတ္ေပးတဲ့အက်ိတ္ဂလင္း (Parotid Salivary Glands) ေတြ တစ္ဘက္ ဒါမွမဟုတ္ ႏွစ္ဘက္စလံုးေရာင္တာကိုေခၚၾကတာပါ… ဒီ ပါးခ်ိတ္တံေတြးက်ိတ္ေတြက အမ်ားဆံုးေရာင္ၾကတဲ့ အက်ိတ္ဂလင္းေတြျဖစ္ၿပီး ေရာင္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိႏုိင္ပါတယ္… စတက္ဖိုင္လုိေကာ့ကပ္ေအာရီးယပ္စ္ (Staphylococcus aureus) လုိ႔ေခၚတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပုိးအပါအဝင္ အက်ဳိးျပဳဘက္တီးရီးယားအခ်ဳိ႕ေၾကာင့္လည္းေရာင္တတ္သလုိ၊ အဆုတ္ျပင္ပတီဘီ (Extrapulmonary Tuberculosis) နဲ႔ တီဘီေရာဂါကိုျဖစ္ေစတဲ့ Mycobacterium Tuberculosis ဘက္တီးရီးယားပုိးေၾကာင့္လည္း ေရာင္တတ္ပါတယ္… အဲ့ဒါအျပင္ ကုိယ့္ရဲ႕ ကုိယ္ခံအားေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ Sjogren’s syndrome လုိ၊ Mikulicz disease လိုေရာဂါမ်ဳိးေၾကာင့္လည္း ပါးခ်ိတ္ေရာင္တတ္သလို တံေတြးက်ိတ္ကေနထြက္တဲ့ျပြန္မွာ တံေတြးကေနျဖစ္တဲ့ေက်ာက္ (salivary stone) ေတြ၊ ခၽြဲေတြဆို႔ေနရင္လည္း ေရာင္တတ္ပါတယ္… ဒါေပမယ့္ အျဖစ္အမ်ားဆံုးက Mumps ဗုိင္းရပ္စ္ပုိးေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ […]
Category: အေထြေထြေရာဂါမ်ား
ေယာကၡမအၾကိဳက္
မိသားစုထဲတြင္ အငယ္ဆံုးသမီးျဖစ္ေသာေဆာင္းကိုအေဖနွင့္ အေမကအလြန္ခ်စ္၏။ အစ္ကိုနွင့္ အစ္မကလည္းအေထြးဆံုးညီမေလးမို႔ အလိုလိုက္ အၾကိဳက္ေဆာင္ၾကသည္။ ေဆာင္းကလည္းအငယ္ဆံုးဆိုေပမဲ့ မိဘစကား၊အကိုအမေတြ၏ စကားကိုဖယ္ရွားတတ္ေသာသူမဟုတ္။ အငယ္ဆံုးဆိုေပမဲ့ အလိမၼာဆံုးလို႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရသည္။ ေဆာင္းတစ္ေယာက္ ကိုကိုလင္းနွင့္ ခ်စ္သူေတြျဖစ္ျပီးေတာ့ ေဆာင္းမိဘမ်ားကကိုကိုလင္းကိုေတြ႔ခ်င္သည္ဆိုလို႔ ကိုကိုလင္းကိုမိဘမ်ားနွင့္ မိတ္ဆက္ေပးဖို႔ အိမ္သို႔ ထမင္းစားဖိတ္လိုက္သည္။ ကိုကိုလင္းတစ္ေယာက္ ေယာကၡမမ်ားနွင့္ ေယာက္ဖကိုေတြ႔ရမည္ျဖစ္၍ ေသေသခ်ာခ်ာ ျပင္ဆင္လာရန္ ေျပာၾကားထားရသည္။ ကိုကိုလင္းကို မိသားစု၀င္မ်ားအားလံုးက ေႏြးေႏြးေထြးေထြးၾကိဳဆိုၾကသည္။ ေဖေဖကေတာ့ ကိုကိုလင္းကိုသိပ္သေဘာမက်သည့္ပံုစံျပေနသည္။ဘာေၾကာင္႔ရယ္မသိ။ကိုကိုလင္းလည္းေဖေဖ႔ကိုရိုရိုက်ိဳးဆက္ဆံပါသည္။ေရာက္ခါစကေတာ့ စကားေတြ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ေျပာဆိုေနျပီးခ်က္ခ်င္းၾကီးဆိုသလိုစိတ္ေျပာင္းသြားေသာေယကၡမၾကီးကိုလည္းအံ့ၾသလို႔မဆံုး။ အိမ္ေရာက္မွပဲေဆာင္းကိုဖုန္းဆက္ေမးလိုက္ဦးမည္ဟုေတးထားလိုက္ျပိး မိသားစု၀င္မ်ားကို နဳတ္ဆက္ျပီးျပန္လာခဲ့သည္။စိတ္ထဲတြင္ ေတာ့ တထင့္ထင့္။ အိမ္သို႔ပင္ မေရာက္ေသးခင္ ေဆာင္းဆီမွ ဖုန္း၀င္လာသည္။ “ကိုကိုလင္းဘယ္လိုလုပ္လိုက္တာလဲ” ေဆာင္းကဘာမွ မေျပာခင္ အျပစ္ အရင္စေျပာလိုက္သည္။ “ကိုကိုလင္းဘာလုပ္မိလို႔လဲ” ကိုယ္ဘာလုပ္မိမွန္းကိုမသိ။ “ဘာလုပ္ရမွာလဲ။ကိုကိုလင္းေခ်ာင္းဆိုးေနတယ္ေလ” “သူ႔ဟာသူ႔ေခ်ာင္းဆိုးတာပဲေလ။ ကိုကိုလင္းတမင္လုပ္တာမွမဟုတ္တာ။ ေခ်ာင္းဆိုးတာဘာျဖစ္လဲ” “ေဖေဖကကိုကိုလင္းေခ်ာင္းဆိုးတာကိုမၾကိဳက္ဘူး” […]
ခါးနာခါးကိုက္ေရာဂါ (Low Back Pain)
လူေတြရဲ႕ခႏၶာကိုယ္မွာ ေက်ာရိုးမ႑ိဳင္အျဖစ္ အရိုးကြင္း (၃၃)ခုကို တစ္ခုနဲ႔တစ္ခုအရိုးဆက္ခ်က္၀ိုင္း (Disc) ေတြနဲ႔ဆက္ထားတယ္။ ယင္းအရိုးအသီးသီးမွာ ေရွ႕ဘက္နဲ႔ေနာက္ဘက္ရွိ ၾကြက္သားမ်ားနဲ႔အရြတ္ေတြ တြယ္ ဆက္ေနတယ္။ ေက်ာရိုးဆစ္၊ အရိုးကြင္းမ်ားရဲ႕ ေအာက္ပိုင္းမွာ လူအမ်ားသိၾကတဲ႔ခါးရိုးကြင္း ငါးခုရွိတယ္။ ယင္းခါးရိုးကြင္းေတြ ဟာ အျခားအရိုးအဆစ္ထက္ႀကီးမားၿပီး ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕အေလးခ်ိန္ကို အဓိကသယ္ေဆာင္ေပးတယ္။ ခါးရိုးနဲ႔ဆက္ ေနတဲ႔ၾကြက္သားနဲ႔ အရြတ္ေတြဟာ အလြန္သန္မာၿပီး ခါးရိုးကိုပံုမွန္အတိုင္းရွိေစဖို႔ ထိန္းထားေပးတယ္။ ခါးရိုး ေတြလိုအပ္သလို လႈပ္ရွားေစဖို႔ကူညီေပးတယ္။ ခါးရိုးကြင္းမ်ားဟာ အလြန္ေတာင္႔တင္းခိုင္မာတယ္ မဆိုသာ ဘူး။ ခါးရိုးတစ္၀ိုက္ရွိ ၾကြက္သားနဲ႔အရြတ္မ်ားရဲ႕ စြမ္းအင္နဲ႔ေတာင္႔တင္းခုိင္မာေနၾကတာပဲ ျဖစ္တယ္။ ခါးနာခါးကိုက္ျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းသီးျခားမေတြ႔ရဘူး။ ခါးရိုးကြင္းေတြနဲ႔ အရိုးဆက္ခ်ပ္၀ိုင္းေတြ ခၽြတ္ယြင္းတာ ေၾကာင္႔မဟုတ္ဘဲ၊ ခါးအရိုးတေလ်ာက္တြယ္ဆက္ေနတဲ႔ ၾကြက္သားမ်ား၊ အရြတ္မ်ားတင္းလြန္းလို႔ ျဖစ္တယ္။ ခါး ကိုကုန္းၿပီး အေလးအပင္တစ္ခုခုမ တင္လိုက္ခ်ိန္မွာ ခါးရိုးၾကြက္သားေတြ အားယူေနတတ္လို႔ […]
ေရဖ်ဥ္းစဲြျခင္း (Asittes)
ေရဖ်ဥ္းစြဲျခင္းဟာ ၀မ္းဗိုက္တစ္ခုလံုးအတြင္းပိုင္းမွာ သဘာ၀မဟုတ္တဲ႔ အရည္ၾကည္မ်ား အမ်ားအျပားျဖစ္ေပၚစု ၀င္ေနျခင္းျဖစ္တယ္။ ယင္းအရည္ၾကည္မွာ ၾကက္ဥအကာ၊ ပရိုတိန္းဓာတ္တစ္မ်ိဳး (Albumin) နဲ႔ဆဲလ္အခ်ိဳ႕ လင္ဖိုဆိုက္ေသြးျဖဴဥမ်ား (Lymphocytes) ပါ၀င္ေနတယ္။ ေရဖ်ဥ္းစဲြျခင္းဟာ ေရာဂါမဟုတ္ပါ။ အသက္အႏၱရာယ္ေပးတတ္တဲ႔ ေရာဂါမ်ိဳးစံုရဲ႕ လကၡဏာတစ္ရပ္ျဖစ္တယ္။ ၀မ္းဗိုက္အတြင္းမွာ အရည္ၾကည္ဟာ အနည္းဆံုးငွက္ေပ်ာဖူးပုလင္း(၃)ပုလင္း (၁၅၀၀)စီစီရွိမွသာ ၀မ္းဗိုက္ျပင္ ပမွေရဖ်ဥ္းစြဲမစြဲ သိသာႏုိင္တယ္။ ဆရာ၀န္ေတြအေနနဲ႔ လူနာတစ္ေယာက္ရဲ႕၀မ္းဗိုက္မွာ ေရဖ်ဥ္းစြဲမစြဲကို ၀မ္းဗိုက္ေပၚမွာ လက္ခလယ္တစ္ေခ်ာင္းေပၚ အျခားတစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ေနရာေျပာင္းၿပီး တီးေခါက္လို႔ၾကားတဲ႔အသံကို နားေထာင္ၿပီးခြဲျခားႏုိင္တယ္။ ၀မ္းဗိုက္အတြင္းအရည္မ်ားရင္ ၀မ္းဗိုက္တစ္ဖက္တစ္ခ်က္လက္နဲ႔ ပုတ္ၾကည္႔ရင္ ေရဖ်ဥ္းသိႏိုင္တယ္။ ေရဖ်ဥ္းစြဲျခင္းျဖစ္ေပၚေစတဲ႔ အေၾကာင္းရင္းတို႔မွာ မ်ားျပားလွတယ္။ ႏွလံုးအဆို႔ရွင္ခၽြတ္ယြင္းမႈ (နာတာရွည္) အဆုတ္ေရာဂါမ်ားနဲ႔ ႏွလံုးၾကြက္သားခၽြတ္ယြင္းမႈတို႔ေၾကာင္႔ျဖစ္တဲ႔ ညာဘက္ႏွလံုးသားပ်က္စီးျခင္း (Heart Failure) နဲ႔ အဆုတ္တီဘီေၾကာင္႔ ျဖစ္ေလ႔ျဖစ္ထရွိတဲ႔ ႏွလံုးကာအေျမွးေရာင္ျခင္း (Constrictive Perivarditis) စတဲ႔ႏွလံုးေရာဂါမ်ားမွာ […]
ေမးခုိင္ေရာဂါ ေၾကာက္စရာ
ေမးခုိင္ေရာဂါ (tetanus) ဆုိတာကို လူတုိင္းၾကားဖူးၾကမယ္ထင္ပါတယ္… ဘာလုိ႔ ေမးခုိင္ေရာဂါလုိ႔ ေခၚတာလဲဆုိရင္ ေမးခုိင္ေရာဂါျဖစ္ရင္ ေမးရုိးေတြကစၿပီး မာေတာင့္လာၿပီး တစ္ကုိယ္လံုးက ၾကြက္သားေတြပါ ေတာင့္တင္းလာတတ္တာမ်ဳိးမို႔ပါ… အခုေခတ္မွာ ေမးခုိင္ကာကြယ္ေဆးေတြ ေပၚလာၿပီဆုိေပမယ့္ ေမးခုိင္ေရာဂါရဲ႕ အႏၲရာယ္ဟာ အခုထိ ရွိေနဆဲ၊ ရွိေနလတၱံ႔၊ ဒုကၡေပးေနဆဲ၊ ဒုကၡေပးလတၱံ႔ပါပဲ… ေမးခုိင္ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရၿပီး ေမးခုိင္ေရာဂါျဖစ္ပြားတဲ့သူေတြရဲ႕ ၁၀ ရာခုိင္ႏွုန္းဟာ ကုသမွဳခံယူခြင့္ ရရင္ေတာင္မွ အသက္မရွင္ၾကပါဘူး… ဒီေလာက္ဆုိးတဲ့ ေမးခုိင္ေရာဂါကိုျဖစ္ေစတဲ့အေကာင္က ေျမဆီေတြ၊ ေျမေဆြးေတြ၊ ဖုန္မွဳန္႔ေတြ၊ သံေခ်းေတြထဲမွာ ေပါက္ပြားေနထုိင္ၾကတဲ့ ေလမရွိဘဲ အသက္ရွင္ေနထိုင္ႏုိင္ၾကတဲ့ Clostridium tetani လို႔ေခၚတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပုိးေတြပါပဲ… အဲ့ဒီပိုးေတြဟာ ကုိယ္ခႏၶာထဲကို ဘယ္လုိဝင္ၾကသလဲဆုိရင္ ေခ်းတက္ေနတဲ့ ေညွာင့္စူး၊ သံစူးမိတာအျပင္ ေၾကာင္ကုတ္၊ ေခြးကိုက္၊ ေမ်ာက္ကုတ္မိတာေတြကေနတဆင့္ ေပါက္ၿပဲေနတဲ့ အေရျပားကိုျဖတ္ၿပီး […]
အတိုက္အခံ
ဦး လွမင္းတစ္ေယာက္ မနက္မိုးလင္းကတည္းက ဗိုက္ေတြ ရစ္ျပီး၀မ္းေတြသြားေနသည္။ အစားမွားလို႔ျဖစ္နိုင္သည္။ တစ္ေန႔ကေတာ့ အလွဴတြင္ ထမင္းသြားစားလိုက္သည္။ သံုးၾကိမ္ေလာက္ သြားျပီးနံုးေနသည္။ “ၾကက္သြန္ျဖဴေလး မီးဖုတ္စားလိုက္ရင္ ၀မ္းသြားတာရပ္သြားလိမ့္မယ္” မိန္းမက ေကၽြးေနက် ဓာတ္စာကို လွမ္းေျပာျပီး မီးဖိုထဲ၀င္သြားသည္။ ၾကက္သြန္ျဖဴ မီးဖုတ္အန႔႔ံေလးက သင္းေနသည္။ “ဒါေလးစားလိုက္။ ခဏေနေပ်ာက္သြားလိမ့္မယ္” ခဏေနေတာ့ မီးဖိုခန္းထဲမွ ျပန္ထြက္လာသည္။ ၾကြက္သြန္ျဖဴ ငါးဥေလာက္ကို မီးရဲရဲနွင့္ ဖုတ္ထားသည္။ ဦးလွမင္း စားလိုက္သည္။ “ညေနက်ရင္ ထပ္လုပ္ေပးမယ္။ ဒီမနက္ေတာ့ ဒါကုန္ေအာင္စားထား” အိမ္တြင္ေတာ့ မိန္းမက ဆရာ၀န္။ သူေျပာသည့္အတိုင္းသာ တေသြမသိန္းလိုက္နာရမည္။ တစ္ေန႔လံုးေနေတာ့ ၀မ္းက ေျခာက္ခါေလာက္ျဖစ္ေနျပီ။ “ငါ ဓာတ္ဆားရည္ ေသာက္လိုက္မယ္။ ၀မ္းသြားတာ မ်ားေနျပီ။” “ရွင့္မွာ ေသြးတိုးရွိတယ္ေလ။ ဓာတ္ဆားရည္ေသာက္ရင္ ေသြးတိုးလိမ့္မယ္။” ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္လို […]
ပိ်ဳေမတို႔ရယ္ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္တတ္တယ္
ေခါင္းတစ္ျခမ္း ကိုက္တတ္တယ္ဆုိတာက အသက္ ၂၀ ၊ ၃၀ အရြယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္တုိုင္း Migraine လုိ႔ေခၚတဲ့ ေရာဂါအျပင္ တျခားေရာဂါေတြလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီထဲမွာမွ Migraine က ပိုၿပီးအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ေသခ်ာတာတစ္ခုကေတာ့ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္တတ္တဲ့သူေတြက ခဏခဏ ျပန္ျပန္ျဖစ္ေနတတ္ ပါတယ္။ ကိုက္တတ္တဲ့ဘက္ကလည္း တူေနတတ္တာ မ်ားပါတယ္။ ေရာဂါေတြအလိုက္ ကုသပံုေတြ မတူညီ ၾကပါဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ Migraine လား၊ တျခားေၾကာင့္လား ေသခ်ာခြဲျခားဖို႔လုိပါတယ္။ Migraine က အမ်ိဳးသမီး ေတြမွာ ပိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ေတာင္ျဖစ္ပံုျခင္း မတူတတ္ၾကပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕က ေခါင္းမကိုက္ခင္ တစ္နာရီေလာက္အတြင္းမွာ တစ္ခုခုကုိ ႀကိဳၿပီး ခံစားရတတ္ၾကပါတယ္။ အျမင္အာရံုျပာလာတာ၊ အမည္းစက္ေတြ၊ လုိင္းေတြေပၚေနတတ္ပါတယ္။ ခႏၶာကုိယ္အစိတ္အပိုင္းေတြ မလႈပ္ႏုိင္တာ၊ ထံုက်င္တာ၊ […]
ႏွလုံးေသြးေၾကာေရာဂါ – Coronary artery disease
ႏွလုံး၏ ဧၾသတေသြးလႊတ္ေၾကာမႀကီး၏ အေျခမွာ ညာႏွင့္ ဘယ္ ႏွလုံးေသြးေၾကာႏွစ္ခုထြက္ရွိကာ ႏွလုံးသုိ႔ အဟာရႏွင့္ ေအာက္ဆီဂ်င္တုိ႔ ေပးပုိ႔ရသည္။ ႏွလုံးသည္ အျခားေသာ အဂၤ ါအစိတ္အပုိင္းမ်ားသုိ႔ ေသြးေပးပုိ႔ရေသာ အဂၤ ါတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ကုိယ္တုိင္လည္း ေသြးရရွိရန္ လုိအပ္ပါသည္။ ႏွလုံးေသြးကုိ ညာႏွင့္ ဘယ္ ႏွလုံးေသြးလႊတ္ေၾကာမ်ား Right and Left Coronary artery မွ ေပးပုိ႔ေပး၏။ ႏွလုံးေသြးလႊတ္ေၾကာက်ဥ္းျခင္း၊ ပိတ္ဆုိ႔ျခင္းေၾကာင့္ ႏွလုံးေသြးလႊတ္ေၾကာေရာဂါ Coronary artery disease ျဖစ္ေပၚလာရျခင္းျဖစ္သည္။ ႏွလုံးေသြးေၾကာေရာဂါေၾကာင့္ (က) ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း၊ နာျခင္း Angina (ခ) ႏွလုံးခုန္မႈ နရီစည္း၀ါးပ်က္ျခင္း Abnormal rhythms (ဂ) ႏွလုံးၾကြက္သားမ်ား ပ်က္ယြင္းေသဆုံးျခင္း Heart Attack (ဃ) ႏွလုံးလုပ္ငန္း […]
သင့္မွာ အႏၱာရာယ္ေတြ ရိွေနၿပိီလား
အရိုးပြျခင္း (အရိုးပါးျခင္း) သည္ ဆိုး၀ါးလွေသာ ယိုယြင္းမႈ ျဖစ္ေစသည့္ ေရာဂါတစ္ခုျဖစ္သည္။ အသက္ ၄၅ ႏွစ္ေက်ာ္အရြယ္ အမိ်ဳးသမီး သံုးဦးအနက္ တစ္ဦးတြင္ အရိုးပြျခင္း ရိွေနတတ္သည္။ အရိုးပြျခင္းမွာ လကၡဏာေ၀ဒနာ ျပသမႈမရိွဘဲ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ငုပ္လ်ွိဳးေနတတ္သည္။ ေရာဂါကို ေနာက္က်မွ ေတြ႔ရတတ္သည္။ အရုိးက်ိဳးမႈၾကံဳေတြ႔ရခ်ိန္၌ ေရာဂါရိွမွန္း သိလာရသည္။ အရိုးပြျခင္း အႏၱာရာယ္မွ ကင္းေ၀းေစရန္အတြက္- ကယ္လ္ဆီယမ္ႏွင့္ ဗီတာမင္ဒီ ၾကြယ္၀ေသာ အစားအစာမ်ား စားသံုးေပးရပါမည္။ ခႏၶာကိုယ္ အေလးခ်ိန္ကုိ မွ်တေအာင္ ထိန္းသိမ္းရန္လုိအပ္သည္။ လမ္းေလ်ွာက္ျခင္း၊ ရြရြေျပးျခင္း၊ ေအးရိုးဘစ္ ေလက်င့္ျခင္းတုိ႔ လုပ္ေဆာင္သင့္သည္။ ဆား၊ ကဖင္းႏွင့္ အရက္တုိ႔ သံုးစြဲမႈ ေလ်ွခ်ရပါမယ္။ ေဆးလိပ္ လံုး၀ မေသာက္သင့္ပါ။ အေရးၾကီးဆံုးမွာ အာဟာရၾကြယ္၀ေသာ အစားအစာစားသံုးရန္ ျဖစ္သည္။ […]