ေကာ္ရွဴျခင္းဟာ Inhalant abuse လို႔ေခၚတဲ့ ေဆးစြဲေစတဲ့ ရွဴစရာေတြထဲက တစ္မ်ိဳးပါ။ တျခား အမ်ိဳးအစား အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ Tobacco (ေဆး) ေဆးလိပ္၊ Marijuana ေဆးေျခာက္ နဲ႔ Cocaine (ကိုကိန္း) ေတြလို မီးရႈိ႕ၿပီးရွဴတာက တစ္မ်ိဳး ၊ ေဆးကုရာမွာသုံးတဲ့ Nitrous oxide ေမ့ေဆးလိုက တစ္မ်ိဳးျဖစ္တယ္။ အၾကမ္းခြဲေျပာရရင္ ေဆးသုံးနဲ႔ ေဆးသုံးမဟုတ္တဲ့ လူသုံးပစၥည္းကို တမင္တကာ ရွဴၾကတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္တယ္။ တလြဲသုံးၿပီး ရွဴတဲ့ လူသုံးပစၥည္းေတြကေတာ့ ၁။ Aliphatic hydrocarbons ဆိုတဲ့ Petroleum products ဓါတ္ဆီ-ေရနံဆီလို ပစၥည္းေတြမွာ Propane, Butane ဓါတ္ေတြပါတယ္။ ၂။ Aromatic hydrocarbons ေတြထဲမွာ Toluene နဲ႔ Xylene […]
Tag: ေခတ္သစ္ ဇီဝက
Hb A1c ေဟမိုဂလိုဘင္ ေအဝမ္းဆီ ဆိုတာ ဘာလဲ
ေသြးခ်ိဳဆီးခ်ိဳသမားေတြ ေသြးစစ္ရင္ ေဟမိုဂလိုဘင္ ေအ၀မ္းဆီဆို တာ အနည္းနဲ႕ အမ်ား ႀကားဖူးႀကမွာပါ ။ ဒါဆိုရင္ Hb A1c ဆိုတာ ဘာလဲ ။ ရုိးရိုး လက္ထိပ္ေဖာက္ျပီး အခ်ိိဳဓာတ္စစ္တာနဲ႕ ဘာကြာလဲ ။Hb A1c ရဲ႕ အေရးပါပုံက ဘာေတြလဲ ဆိုျပီး သိခ်င္ႀကမယ္ ထင္တယ္ ။ Hb A1c ဆုိတာ ဘာလဲ Hb A1c ဆိုတာ မေျပာခင္ ေဟမိုဂလိုဘင္ Hb ဆိုတာ ေသြးထဲမွာ ရွိတဲ့ ေအာက္ဆီဂ်င္ေတြကို သယ္ေပးတဲ့ အနီေရာင္ ျခယ္ဓာတ္ပါတဲ့ ေသြးဆဲလ္ တစ္မ်ိဳးပါ ။ ထို ေဟမိုဂလိုဘင္ေတြ သႀကားဓာတ္ကို သယ္လာတဲ့အခါ Hb A1c […]
သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆးနဲ႔ လုံမတို႔ေမးသမွ်
လုံမတို႔အေမးမ်ားတဲ့ “သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာဆိုတာ ဘာလဲ” “Human Papilloma Virus ဆိုတာဘာလဲ” “သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆးဆိုတာ ဘာလဲ” “သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆးကို ဘယ္အ႐ြယ္ေတြ ထိုးသင့္သလဲ” “သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆးကို ဘယ္ႏွႀကိမ္ ထိုးသင့္သလဲ” “သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆးကို ဘယ္သူေတြ ထိုးသင့္သလဲ” စတဲ့ ထိုထိုေသာ အေမးမ်ားကို ဇီဝကအေနနဲ႔ ဒီေဆာင္းပါးေလးနဲ႔ ေျဖၾကားေပးလိုက္ပါတယ္။ “သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာဆိုတာ ဘာလဲ” သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာဆိုတာ သားအိမ္ေခါင္းမွာ အနာေတြျဖစ္ၿပီး အျဖဴဆင္း ၊ အနီဆင္း ၊ အနံ႔မေကာင္း ၊ အမ်ိဳးသားနဲ႔ အတူေနၿပီးတိုင္း ေသြးဆင္းတတ္တဲ့ ေရာဂါပါ ။ သားအိမ္ေခါင္းမွတဆင့္ ကင္ဆာသည္ နီးစပ္ရာ ဆီးအိမ္ ၊အစာအိမ္ေဟာင္းတို႔ဆီ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားကာ မိန္းမကိုယ္မွတဆင့္ ဆီးထြက္က် ၊မစင္ထြက္က်တဲ့ အထိ ျဖစ္တတ္ပါတယ္ […]
ေသးေသးေလးပဲလား ႀကီးႀကီးလား မေသးမႀကီးလား ကိုေ႐ႊဘသား က်ားဆိုမွ က်ား
ကိုေ႐ႊဘသား ေယာက်ာၤးသားတို႔ သိခ်င္ၾကတဲ့ ႀကီးခ်င္ၾကတဲ့ ျပႆနာဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကတည္းက ရွိခဲ့တာပါ။ ဇီဝကတို႔ ခုေခတ္တိုင္ အေျဖရွာဆဲပါ။ေယာက်ာၤးသားႀကီးငယ္မဟူ မိမိတို႔ အဂၤါေသးရင္ ေယာက်ာၤး မပီသဘူး ၊ ေယာက်ာၤးတို႔ စြမ္းေဆာင္ရည္ မျပည့္မီဘူးလို႔ ယူမွတ္မွားေနၾကပါတယ္။ ေယာက်ာၤးစြမ္းေဆာင္ရည္ ျပည့္ ၊ မျပည့္ဆိုတာ အ႐ြယ္အစားနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ အခ်ိဳးမၾကပါဘူး။ ထိုထိုေသာ ကိုေ႐ႊေယာက်ာၤးသားတို႔၏ လိုအင္ကို ျဖည့္ဆည္းဖို႔ နည္းလမ္းေပါင္းစုံေတြ တီထြင္ႀကံဆခဲ့ၾကတာ ႏွစ္ေပါင္းမနည္းပါ။ ခုဆိုရင္ ႀကီးေဆးေသာက္ေဆး ၊ လိမ္းေဆး ၊ ထိုးေဆးမ်ား ၊ ပစၥည္းကိရိယာမ်ား ၊ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ားကို အြန္လိုင္း မီဒီယာမ်ား ၊ ဗီဒီယိုဖိုင္မ်ားမွာ ေၾကာ္ျငာေနတာ ပလူပ်ံေနတာပါပဲ။ ထိုအရာမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း ေအာက္မွာ ဆက္ေဆြးေႏြးပါ့မယ္ ။ […]
အေရးေပၚတားေဆးနဲ႔ ကိုကို မမတို႔ အေမးမ်ား
ေခတ္သစ္ ဇီဝကကို ေမးေလ့ရွိတဲ့ မၾကာခဏ အေရးေပၚတတ္တဲ့ ေယာက်ာၤးပ်ိဳ မိန္းမပ်ိဳတို႔ သိလိုတဲ့ “အေရးေပၚတားေဆးဆိုတာ ဘာလဲ။ ပုံမွန္ေန႔စဥ္ ေသာက္တဲ့ တားေဆးေတြနဲ႔ ဘာကြာပါလဲ။” “အေရးေပၚတားေဆးက ဘယ္လို သေႏၶတားေပးတာလဲ” “အေရးေပၚတားေဆးကို ဘယ္လို ေသာက္ရတာလဲ” “အေရးေပၚတားေဆးကို မၾကာခဏ ေသာက္လို႔ ရပါလား” “အေရးေပၚတားေဆးသည္ ဘယ္ေလာက္ထိ စိတ္ခ်ရပါလဲ” “အေရးေပၚတားေဆးရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြက ဘာပါလဲ” စတဲ့ သိလိုသမွ် အျဖာျဖာကို ဒီေဆာင္းပါးေလးမွာ ေျပာျပပါ့မယ္ ။ အေရးေပၚတားေဆးဆိုတာ ဘာလဲ။ ပုံမွန္ေန႔စဥ္ ေသာက္တဲ့ တားေဆးေတြနဲ႔ ဘာကြာပါလဲ။ -အေရးေပၚတားေဆးကို Emergency Oral Contraceptives ၊ Morning after pill ၊ Plan B One Step […]
အေရးေပၚတားေဆးနဲ႔ ကိုကို မမတို႔ အေမးမ်ား
ေခတ္သစ္ ဇီဝကကို ေမးေလ့ရွိတဲ့ မၾကာခဏ အေရးေပၚတတ္တဲ့ ေယာက်ာၤးပ်ိဳ မိန္းမပ်ိဳတို႔ သိလိုတဲ့ “အေရးေပၚတားေဆးဆိုတာ ဘာလဲ။ ပုံမွန္ေန႔စဥ္ ေသာက္တဲ့ တားေဆးေတြနဲ႔ ဘာကြာပါလဲ။” “အေရးေပၚတားေဆးက ဘယ္လို သေႏၶတားေပးတာလဲ” “အေရးေပၚတားေဆးကို ဘယ္လို ေသာက္ရတာလဲ” “အေရးေပၚတားေဆးကို မၾကာခဏ ေသာက္လို႔ ရပါလား” “အေရးေပၚတားေဆးသည္ ဘယ္ေလာက္ထိ စိတ္ခ်ရပါလဲ” “အေရးေပၚတားေဆးရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြက ဘာပါလဲ” စတဲ့ သိလိုသမွ် အျဖာျဖာကို ဒီေဆာင္းပါးေလးမွာ ေျပာျပပါ့မယ္ ။ အေရးေပၚတားေဆးဆိုတာ ဘာလဲ။ ပုံမွန္ေန႔စဥ္ ေသာက္တဲ့ တားေဆးေတြနဲ႔ ဘာကြာပါလဲ။ -အေရးေပၚတားေဆးကို Emergency Oral Contraceptives ၊ Morning after pill ၊ Plan B One Step […]
အဲယားကြန္း ေလေအးေပးစက္မ်ားနဲ႔ က်န္းမာေရး ေကာင္းက်ိဳး ဆိုးက်ိဳးမ်ား
ဇီဝကတို႔လို အပူခ်ိန္နည္းနည္းကဲတဲ့ တိုင္းျပည္ေတြမွာ အပူဒဏ္ သက္သာေအာင္ လူေတြသည္ မိမိတို႔ အဆင္ေျပတဲ့နည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ႀကိဳးစားေနထိုင္လ်က္ရွိၾကပါတယ္။ သစ္ရိပ္ ဝါးရိပ္ေအာက္ေနတာေတြ ၊ ယပ္ေတာင္ခပ္ ၊ ပန္ကာခံ ၊ အဲယားကြန္းတပ္စသျဖင့္ေပါ့။ ခုဆို ၿမိဳ႕ေနလူထုေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အဲယားကြန္းကို အသုံးျပဳလာၾကတာ ႏွစ္အတန္ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ဇီဝကတို႔ အသုံးျပဳလ်က္ရွိတဲ့ အဲယားကြန္းနဲ႔ က်န္းမာေရးအေၾကာင္း ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာ ရွိတဲ့ ေရာဂါကာကြယ္ေရးနဲ႔ ႏွိမ္နင္းေရး စင္တာအမ်ားစုက အခုလို ဆိုထားၾကပါတယ္။ အဲယားကြန္းနဲ႔ ေလေအးေပးျခင္းျဖင့္ အပူခ်ိန္ျမင့္မားျခင္းနဲ႔ စပ္ဆိုင္တဲ့ ေရာဂါမ်ားနဲ႔ ေသဆုံးျခင္းမ်ားကို အထိုက္အေလ်ာက္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အပူဒဏ္ကို အသက္ ၄ႏွစ္ေအာက္ ၊ ၆၅ႏွစ္အထက္ နဲ႔ နာတာရွည္ ေရာဂါကို ခံစားေနရသူေတြ ၊ အဝလြန္သူေတြ […]
ျခင္မကိုက္ေအာင္ လိမ္းတဲ့ေဆး စနစ္တက် လိမ္းတတ္ၿပီလား
ျခင္မွတဆင့္ ျဖစ္ပြားတဲ့ ေရာဂါေတြေၾကာင့္ ကမာၻနဲ႔အဝွမ္း တစ္ႏွစ္ရင္ လူေပါင္း ၈ သိန္း နီးပါး အသက္ဆုံးပါးေနပါတယ္။ ကမာၻအႏွံ႔အျပား ျခင္ကို အျမစ္ျပတ္ႏွိမ္နင္းႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားဆဲအဆင့္မို႔ ျခင္မွတဆင့္ ျဖစ္ပြားတဲ့ေရာဂါမ်ားဟာ လူသားေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးကို ၿခိမ္းေျခာက္ဆဲပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျခင္ေတြကို အျမစ္ျပတ္ ႏွိမ္နင္းႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေကာင္းေတြ မေပၚေသးသေ႐ြ႕ ျခင္မကိုက္ေအာင္ ျခင္မေပါက္ပြားေအာင္ သတိျပဳဆင္ျခင္ ရပါ့မယ္ ။ ျခင္မကိုက္ေအာင္ ေနထိုင္နည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးထဲကမွ ခႏၶာကိုယ္ေပၚလိမ္းရတဲ့ mosquito repellent လို႔ေခၚတဲ့ ျခင္မကိုက္ေအာင္ လိမ္းတဲ့ေဆးကို စနစ္တက် လိမ္းတတ္ေအာင္ ေျပာျပပါ့မယ္ ။ Environment Protection Agency သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ေရး ေအဂ်င္စီက အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ လိမ္းေဆး ၄ မ်ိဳးရွိပါတယ္ ။ […]
စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းနဲ႔ အစားအေသာက္
စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းဆိုတာ မိမိတို႔ ဘဝမွာႀကဳံေတြ႕ရတဲ့ အခက္အခဲေတြကို သဘာဝအေလ်ာက္တုန႔္ျပန္ျခင္းတစ္မ်ိဳးပါ။ ဥပမာ-ေဆြမ်ိဳးရင္းခ်ာတစ္ေယာက္ဆုံးလို႔ ပူေဆြးျခင္း ၊ ေငြေရးေၾကးေရး အခက္အခဲေတြေၾကာင့္ ေသာကေရာက္ျခင္း စတာေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနေတြေၾကာင့္ စိတ္ဓာတ္က်တဲ့အခါ တိက်ေျပာပေလာက္တဲ့ အေၾကာင္းအရင္းတစ္ခမဟုတ္ တစ္ခု ရွိတတ္ၿပီး စိတ္ဓာတ္က်တဲ့အခ်ိန္ဟာလည္း အမ်ားအားျဖင့္ တိုေတာင္းတတ္ပါတယ္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းတြင္မူ အေၾကာင္းအရင္းမရွိဘဲ ျဖစ္တတ္ကာ အခ်ိန္လည္း ပိုၾကာႏိုင္ပါတယ္ ။ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် လူမႈပတ္ဝန္းက်င္ထဲမွာ ႐ုန္းကန္ေနရတဲ့ ဇီဝကတို႔ လူသားေတြအဖို႔ တစ္ခ်ိန္မဟုတ္ တစ္ခ်ိန္ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္း ေဝဒနာခံစားဖူးၾကမွာပါ။ အဲ့လို စိတ္ဓာတ္က်လာရင္ အစားအေသာက္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘာေတြေဆာင္သင့္၊ ေရွာင္သင့္တယ္ဆိုတာ ဒီေဆာင္းပါးမွာ ေျပာခ်င္ပါတယ္ ။ စိတ္ဓာတ္က်ေနခ်ိန္မွာ ခံတြင္းမလိုက္ စားခ်င္စိတ္မရွိသလို ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာဟာရျပည့္ဝေစဖို႔ ဂ႐ုစိုက္ၿပီးစားသုံးဖို႔ လိုပါတယ္။ ဗီတာမင္ေအ […]
အိမ္ေထာင္ မျပဳခင္ မေပါ့ေစခ်င္ က်န္းမာေရးသတိရွိေစခ်င္
ဇီဝကတို႔ ျမန္မာေတြ ေျပာေနက် ဆို႐ိုးစကားေလးထဲကလို “အိမ္ေထာင္မႈ ၊ဘုရားတည္ ၊ေဆးမင္ရည္စုတ္ထိုး ဤ၃ ခ်က္မပိုင္ ေနာင္ျပင္ရန္ ခက္သည့္အမ်ိဳး” အိမ္ေထာင္မျပဳခင္ မိမိရဲ႕ လက္တြဲေဖာ္သည္ က်န္းမာေရးအရ က်န္းမာသန္စြမ္းသူျဖစ္မွ မိမိတို႔ ဘဝေရွ႕လမ္းခရီးမွာ ေပ်ာ္႐ႊင္စြာနဲ႔ ကေလးမ်ားနဲ႔ သိုက္သိုက္ဝန္းဝန္း ေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္မွာပါ ။ လူတစ္ေယာက္က်န္းမာသန္စြမ္းတယ္ဆိုတာ အျပင္ပန္းလူလုံး ၾကည့္႐ုံနဲ႔ မလုံေလာက္ေသးပါဘူး ။ ေခတ္မီဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အိမ္ေထာင္မႈမျပဳခင္ စမ္းသပ္စစ္ေဆးတာ ၊ေဆးစစ္တာေတြ လုပ္ေလ့ ရွိပါတယ္ ။ ဘာေတြ ဘယ္လိုစမ္းသပ္စစ္ေဆးၾကမလဲ ။ -လူ႔ခႏၶာကိုယ္ကို အေထြေထြ စမ္းသပ္ စစ္ေဆးျခင္း -ေသြးအုပ္စု အမ်ိဳးအစားမ်ား စစ္ေဆးျခင္း (ABO ၊ Rh grouping) -အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုး ရွိ ၊မရွိ စစ္ေဆးျခင္း -အသည္းေရာင္ […]