အသက္ ၂၀ မွ ၃၀ ပတ္ဝန္းက်င္ အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ ညအခ်ိန္၌ စအိုတစ္ဝိုက္ယားယံျခင္း ေဝဒနာကို ခံစားရတတ္ပါသည္။ထို႔အတူ အသက္ (၄၀)ေက်ာ္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္လည္း ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ျခင္းႏွင့္ ခြဲစိတ္ကုသမႈ ျပဳလုပ္ၿပီးခ်ိန္တြင္ မိန္းမကိုယ္အဝ ယားယံတတ္ပါသည္။
စအိုတစ္ဝိုက္ႏွင့္ မိန္းမကိုယ္အဝ ယားယံျခင္း ျဖစ္ေစသည့္ အေၾကာင္းအရင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေသာ္လည္း အေၾကာင္းအရာ ရွာမရဘဲ ယားေနတတ္ပါသည္။ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာကိုလည္း အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္တတ္၍ မေပါ့ဆသင့္ပါ။ ဂ႐ုစိုက္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။
(၁) စအိုတစ္ဝိုက္ ယားယံေစေသာ အေၾကာင္းအရင္းစအိုတစ္ဝိုက္ ယားယံျခင္းသည္ စအိုတစ္ဝိုက္ ေခြၽးထြက္လြန္ကဲျခင္း မစင္စြန႔္ၿပီး စအိုကို စင္ၾကယ္ေအာင္ မေဆးျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားေလ့ရွိပါသည္။ စအိုကို အထူးဂ႐ုစိုက္လြန္းကာ တစ္ေန႔လွ်င္ အႀကိမ္ႀကိမ္ေဆးျခင္းႏွင့္ ပိုးသတ္ေဆးမ်ားျဖင့္ ေဆးေၾကာျခင္းတို႔ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တတ္ပါသည္။ ဆရာဝန္၊ သူနာျပဳက ေပးေလ့ရွိေသာ လိမ္းေဆးမ်ားကို အသုံးလြန္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါသည္။ ထို႔အျပင္ အခ်ိဳ႕ေသာပဋိဇီဝေဆးမ်ားေၾကာင့္လည္း စအိုတစ္ဝိုက္ယားယံတတ္ပါသည္။ စအိုတစ္ဝိုက္ယားယံျခင္းကို တတ္ကြၽမ္းနားလည္ေသာ ဆရာဝန္မ်ားႏွင့္ မကုသပဲ ေဆးၿမီးတို၊ စပ္ေဆးမ်ားျဖင့္ ကုသျခင္းေၾကာင့္ ပို၍ဆိုးဝါးေစပါသည္။ အခ်ိဳ႕မွာ စအိုဝ နည္းနည္းကေလးယားလာသည္ႏွင့္ ကုတ္ရမွ ေက်နပ္ၾကပါသည္။ စအိုတစ္ဝိုက္ယားယံျခင္းကို အရသာယူကာကုတ္ျခစ္ေလ့ရွိပါသည္။ ကုတ္ဖဲ့ေနျခင္းေၾကာင့္ ေရာဂါေဝဒနာ လကၡဏာမ်ားသည္ ပို၍ ဆိုးဝါးလာျခင္းျဖစ္ပါသည္။
(၂) မိန္းမကိုယ္အဝ ယားယံျခင္း ျဖစ္ေစေသာ အေၾကာင္းအရင္းအမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္ စြဲေနတတ္ေသာ မႈိစြဲေရာဂါတစ္မ်ိဳး (candida) ေၾကာင့္ မိန္းမကိုယ္အဝတြင္ ယားယံျခင္း ခံစားရတတ္ပါသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ ေခြၽးထြက္လြန္ကဲျခင္းႏွင့္ ေလ့က်င့္ခန္း ျပဳလုပ္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္လည္း ယားယံတတ္ပါသည္။ အလြန္က်ပ္ေသာ အတြင္းခံ ေဘာင္းဘီမ်ားကို ဝတ္ဆင္ရာမွ ျဖစ္သူမ်ားလည္း ရွိတတ္ပါသည္။ မိန္းမကိုယ္အဝ ယားယံျခင္းေၾကာင့္ စိတ္ပူပင္ေသာကမ်ား ရရွိႏိုင္ပါသည္။ ကုတ္ဖဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အနာမ်ားျဖစ္တတ္ပါသည္။
(၃) စအိုတစ္ဝိုက္ယားယံျခင္းကို ကုသျခင္းစအိုတစ္ဝိုက္ ယားယံေနသူမ်ား ေအာက္ပါအတိုင္း လိုက္နာရပါမည္။
- ေနာက္ေဖးသြားၿပီးတိုင္း (မစင္စြန႔္ပစ္ၿပီးတိုင္း) စအိုဝကို ေရျဖင့္ေဆးေၾကာရပါမည္။
- နံနက္တစ္ခါ၊ ညေနတစ္ခါ ေရေႏြးျဖင့္ ေရမွန္မွန္ခ်ိဳးေပး ရပါမည္။
- ညအခ်ိန္မေတာ္ စအိုဝယားလာပါက ေရထခ်ိဳးရပါမည္။
- တုပ္ေကာင္ငယ္မ်ားရွိပါက ဆရာဝန္ႏွင့္ တိုင္ပင္ၿပီး သန္ခ်ရပါမည္။
- အိပ္ရာေနရာအား သန႔္သန႔္ရွင္းရွင္း ထားရပါမည္။
- စအိုဝကို စြတ္စိုေနျခင္း မရွိေစရန္ အဝတ္သန႔္ျဖင့္သုတ္ၿပီး ကိုယ္လိမ္းေပါင္ဒါထည့္ေပးႏိုင္ပါသည္။
- စအိုကို ဒက္ေတာ(လ္) (Detol), ေအဆက္ေတာ(လ္) (Ascptol) စသည့္ ပိုးသတ္ေဆးရည္မ်ားျဖင့္ ေဆးေၾကာျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။
- လိုအပ္ပါက စအိုကို သံလြင္ဆီ အနည္းငယ္သုတ္လိမ္းထားေပးႏိုင္ပါသည္။
- စအိုဝကို ကုတ္ဖဲ့ေနျခင္းအား ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။
- စအိုတစ္ဝိုက္ယားယံျခင္းကို ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားထားေသာ ေဆးဝါးမ်ားျဖင့္ လိမ္းရပါမည္။
- မသက္သာပါက ဓာတ္ေရာင္ျခည္ကုသနည္းကို အသုံးျပဳရပါလိမ့္မည္။
- စအိုတစ္ဝိုက္ယားယံျခင္းသည္ စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေနပါက စိတ္ေရာဂါ အထူးကုဆရာဝန္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ကုသရပါမည္။
(၄) မိန္းမကိုယ္အဝ ယားယံျခင္းကို ကုသျခင္းမိန္းမကိုယ္အဝ ယားယံျခင္းကို ေအာက္ပါအတိုင္း ကုသႏိုင္ပါသည္။
တင္းက်ပ္ေသာ အတြင္းခံ၊ အဝတ္အစားမ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။
မိန္းမကိုယ္အား ပိုးသတ္ေဆးမ်ိဳးစုံျဖင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္ေဆးေၾကာျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။
နံနက္တစ္ခါ၊ ညတစ္ခါ ေရေႏြးျဖင့္ ေရမွန္မွန္ခ်ိဳးရပါမည္။
ညအခ်ိန္ ေခြၽးထြက္ပါက ေပါင္ၿခံတစ္ဝိုက္ကို သန႔္ရွင္းေသာ အဝတ္စိုစိုျဖင့္ သုတ္ေပးရပါမည္။
ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း လိမ္းေဆးမ်ားကို လိမ္းေပးရပါမည္။
မသက္သာပါက ဓာတ္ေရာင္ျခည္ျဖင့္ ကုသရန္ လိုအပ္ပါသည္။
အႀကံျပဳခ်က္
ခႏၶာကိုယ္ထဲတြင္ သန္ေကာင္မ်ားရွိပါက ယားယံတတ္၍ ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း (၆)လတစ္ႀကိမ္ သန္ခ်ႏိုင္ပါသည္။ မိမိေသြးႏွင့္ မတည့္ေသာ အစားအစာ (ဥပမာ – ဘဲဥ၊ ၾကက္ဥ၊ ေျမပဲ)မ်ားေၾကာင့္လည္း ယားယံတတ္၍ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။ ပန္းၿခံထဲတြင္ ပန္းမ်ားပြင့္ေနခ်ိန္ ယားယံတတ္ပါက မသြားသင့္ပါ။ အိမ္ေမြးတိရစာၦန္မ်ား (ဥပမာ – ေခြး၊ ေၾကာင္)၏ အေမႊးမ်ားေၾကာင့္ ယားယံတတ္ပါက မေမြးသင့္ပါ။ တစ္ကိုယ္ရည္ သန႔္ရွင္းေရးကို ဂ႐ုစိုက္ျခင္း၊ ေခြၽးထြက္လြန္ကဲမႈမရွိေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း၊ မိမိသေဘာျဖင့္ ေဆးဝါးမ်ား လိမ္းျခင္း၊ ေသာက္သုံးမႈ မျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ ဆရာဝန္ၫႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္း ေဆးကုသမႈခံယူျခင္းမ်ား ေဆာင္႐ြက္သင့္ေၾကာင္း အႀကံျပဳအပ္ပါသည္
Author: ေဒါက္တာျမင့္သန္းထြန္း, Healthcare Journal, ,vol 8,no 40 (20.10.17)