ေရဖ်ဥ္းစြဲျခင္းဟာ ၀မ္းဗိုက္တစ္ခုလံုးအတြင္းပိုင္းမွာ သဘာ၀မဟုတ္တဲ႔ အရည္ၾကည္မ်ား အမ်ားအျပားျဖစ္ေပၚစု ၀င္ေနျခင္းျဖစ္တယ္။ ယင္းအရည္ၾကည္မွာ ၾကက္ဥအကာ၊ ပရိုတိန္းဓာတ္တစ္မ်ိဳး (Albumin) နဲ႔ဆဲလ္အခ်ိဳ႕ လင္ဖိုဆိုက္ေသြးျဖဴဥမ်ား (Lymphocytes) ပါ၀င္ေနတယ္။ ေရဖ်ဥ္းစဲြျခင္းဟာ ေရာဂါမဟုတ္ပါ။ အသက္အႏၱရာယ္ေပးတတ္တဲ႔ ေရာဂါမ်ိဳးစံုရဲ႕ လကၡဏာတစ္ရပ္ျဖစ္တယ္။ ၀မ္းဗိုက္အတြင္းမွာ အရည္ၾကည္ဟာ အနည္းဆံုးငွက္ေပ်ာဖူးပုလင္း(၃)ပုလင္း (၁၅၀၀)စီစီရွိမွသာ ၀မ္းဗိုက္ျပင္ ပမွေရဖ်ဥ္းစြဲမစြဲ သိသာႏုိင္တယ္။ ဆရာ၀န္ေတြအေနနဲ႔ လူနာတစ္ေယာက္ရဲ႕၀မ္းဗိုက္မွာ ေရဖ်ဥ္းစြဲမစြဲကို ၀မ္းဗိုက္ေပၚမွာ လက္ခလယ္တစ္ေခ်ာင္းေပၚ အျခားတစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ေနရာေျပာင္းၿပီး တီးေခါက္လို႔ၾကားတဲ႔အသံကို နားေထာင္ၿပီးခြဲျခားႏုိင္တယ္။ ၀မ္းဗိုက္အတြင္းအရည္မ်ားရင္ ၀မ္းဗိုက္တစ္ဖက္တစ္ခ်က္လက္နဲ႔ ပုတ္ၾကည္႔ရင္ ေရဖ်ဥ္းသိႏိုင္တယ္။ ေရဖ်ဥ္းစြဲျခင္းျဖစ္ေပၚေစတဲ႔ အေၾကာင္းရင္းတို႔မွာ မ်ားျပားလွတယ္။ ႏွလံုးအဆို႔ရွင္ခၽြတ္ယြင္းမႈ (နာတာရွည္) အဆုတ္ေရာဂါမ်ားနဲ႔ ႏွလံုးၾကြက္သားခၽြတ္ယြင္းမႈတို႔ေၾကာင္႔ျဖစ္တဲ႔ ညာဘက္ႏွလံုးသားပ်က္စီးျခင္း (Heart Failure) နဲ႔ အဆုတ္တီဘီေၾကာင္႔ ျဖစ္ေလ႔ျဖစ္ထရွိတဲ႔ ႏွလံုးကာအေျမွးေရာင္ျခင္း (Constrictive Perivarditis) စတဲ႔ႏွလံုးေရာဂါမ်ားမွာ […]
အမ်ိဳးသားမ်ားနဲ႕ အမ်ိဳးသမီးတို႕ ဘာေႀကာင့္ လည္ဇလုပ္ကြာတာလဲ
တစ္ေန႕ေသာ ညေနခင္းတြင္ ဇီ၀က ေဆးခန္းသို႕ အလြန္တရာ အေမးအျမန္းထူလွေသာ ၀တ္ဆန္ဆိုသည့္ မိ္န္းမပ်ိဳတစ္ေယာက္ ေရာက္လာ၏။ ေဆးခန္းေရွ႕ရွိ တပည္႕ေက်ာ္ထံမွ သူ၀ယ္လိုေသာ ေဆးတစ္ကတ္ ၀ယ္ျပီး ဇီ၀က ကို ျမင္သည္ႏွင့္ ေလာကြတ္ျပဳျပီး လူနာလည္းပါးခိုက္ စကားလက္ဆုံက်မိႀက၏။ ၀တ္ဆန္။ ။ ဆရာရယ္ ၊ဆရာသိတဲ့အတိုင္း ညီမက က်န္းမာေရး အျမဲလိုက္စား တယ္ဆိုတာ ။အပတ္စဥ္လည္း က်န္းမာေရး စာေစာင္ေတြ ဖတ္ရ တာ အေမာ ။ ဇီ၀က ။ ။ ေအးေလ ၊အဲတာ ဆရာပါမကဘူး တစ္ရပ္ကြက္လုံး အသိဟာ။ ၀တ္ဆန္။ ။ အဲလို သိလို႕ပဲ ၊ညီမ သူငယ္ခ်င္းနဲ႕ ညီမ အျငင္းပြားရေသးတယ္။ ဇီ၀က ။ ။ ေဟ […]
ေမးခုိင္ေရာဂါ ေၾကာက္စရာ
ေမးခုိင္ေရာဂါ (tetanus) ဆုိတာကို လူတုိင္းၾကားဖူးၾကမယ္ထင္ပါတယ္… ဘာလုိ႔ ေမးခုိင္ေရာဂါလုိ႔ ေခၚတာလဲဆုိရင္ ေမးခုိင္ေရာဂါျဖစ္ရင္ ေမးရုိးေတြကစၿပီး မာေတာင့္လာၿပီး တစ္ကုိယ္လံုးက ၾကြက္သားေတြပါ ေတာင့္တင္းလာတတ္တာမ်ဳိးမို႔ပါ… အခုေခတ္မွာ ေမးခုိင္ကာကြယ္ေဆးေတြ ေပၚလာၿပီဆုိေပမယ့္ ေမးခုိင္ေရာဂါရဲ႕ အႏၲရာယ္ဟာ အခုထိ ရွိေနဆဲ၊ ရွိေနလတၱံ႔၊ ဒုကၡေပးေနဆဲ၊ ဒုကၡေပးလတၱံ႔ပါပဲ… ေမးခုိင္ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံရၿပီး ေမးခုိင္ေရာဂါျဖစ္ပြားတဲ့သူေတြရဲ႕ ၁၀ ရာခုိင္ႏွုန္းဟာ ကုသမွဳခံယူခြင့္ ရရင္ေတာင္မွ အသက္မရွင္ၾကပါဘူး… ဒီေလာက္ဆုိးတဲ့ ေမးခုိင္ေရာဂါကိုျဖစ္ေစတဲ့အေကာင္က ေျမဆီေတြ၊ ေျမေဆြးေတြ၊ ဖုန္မွဳန္႔ေတြ၊ သံေခ်းေတြထဲမွာ ေပါက္ပြားေနထုိင္ၾကတဲ့ ေလမရွိဘဲ အသက္ရွင္ေနထိုင္ႏုိင္ၾကတဲ့ Clostridium tetani လို႔ေခၚတဲ့ ဘက္တီးရီးယားပုိးေတြပါပဲ… အဲ့ဒီပိုးေတြဟာ ကုိယ္ခႏၶာထဲကို ဘယ္လုိဝင္ၾကသလဲဆုိရင္ ေခ်းတက္ေနတဲ့ ေညွာင့္စူး၊ သံစူးမိတာအျပင္ ေၾကာင္ကုတ္၊ ေခြးကိုက္၊ ေမ်ာက္ကုတ္မိတာေတြကေနတဆင့္ ေပါက္ၿပဲေနတဲ့ အေရျပားကိုျဖတ္ၿပီး […]
၀က္ၿခံေတြမ်ားေနတယ္
အခုတစ္ေလာ ခေရ႕မ်က္ႏွာတြင္ ဝက္ၿခံမ်ားထြက္လာ၏။ ပိုလည္းမ်ားလာသည္ဟုထင္သည္။ အရင္က ဝက္ၿခံထြက္တတ္ေပမဲ့ ဒီေလာက္ႀကီးေတာ့ အမ်ားအျပားမထြက္။ အခုေတာ့ မ်က္ႏွာတြင္ ဝက္ၿခံမ်ားက ၾကည့္မေကာင္းေအာင္ မ်ားျပားေနသည္။ သူငယ္ခ်င္းေတြက ေတာ့ စာေမးပြဲနီးလို႔ နင္စိတ္ဖိစီးလို႔ ဝက္ၿခံထြက္တာေနမွာလို႔ ေျပာၾကသည္။ ကိုယ့္အေၾကာင္းကိုယ္သိသည္။ စာေမးပြဲေပၚတြင္ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ားလုံးဝရွိမေနပါ။ ေၾကာ္ျငာသမွ် မ်က္ႏွာသစ္ေဆးမ်ိဳးစုံကိုလည္း သုံးၾကည့္သည္။ ဝက္ၿခံေတြက အရွင္းေပ်ာက္ကင္းသည္မရွိ။ ဆရာဝန္တစ္ေယာက္ေလာက္ႏွင့္ေတာ့ သြားျပၾကည့္မည္။ လမ္းထိပ္က ဆရာဝန္မေလးႏွင့္ မ်က္မွန္းတန္းမိသည္။ ငယ္ငယ္ေခ်ာေခ်ာႏွင့္လွပေၾကာ့ရွင္းသည္။ ေဆးခန္းသြားျပရင္း ဆရာဝန္မေလးေရာ မ်က္ႏွာမွာ ဝက္ၿခံမရွိေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္လဲ။ အသားအရည္လွပေအာင္ ဘယ္လိုထိန္းသိမ္းသလဲေမးရမည္။ ညေနခင္းေစာေစာပိုင္းေလာက္ပဲ ေဆးခန္းကိုသြားျပလိုက္သည္။ ေဆးခန္းတြင္လူရွင္းေနသည္မို႔ေအးေအးေဆးေဆး စကားေျပာလို႔ေကာင္းသည္။ “ဆရာမ သမီးမ်က္ႏွာမွာ ဝက္ၿခံေတြထြက္ေနလို႔ပါ။” ဆရာမမွ မ်က္ႏွာကို ေသခ်ာၾကည့္လိုက္သည္။ “ျဖစ္တာၾကာၿပီလား။” “ျဖစ္တာ ၾကာေတာ့ၾကာၿပီ။ တစ္ႏွစ္ေလာက္ရွိေတာ့မယ္။” ဟိုးအရင္က […]
အတိုက္အခံ
ဦး လွမင္းတစ္ေယာက္ မနက္မိုးလင္းကတည္းက ဗိုက္ေတြ ရစ္ျပီး၀မ္းေတြသြားေနသည္။ အစားမွားလို႔ျဖစ္နိုင္သည္။ တစ္ေန႔ကေတာ့ အလွဴတြင္ ထမင္းသြားစားလိုက္သည္။ သံုးၾကိမ္ေလာက္ သြားျပီးနံုးေနသည္။ “ၾကက္သြန္ျဖဴေလး မီးဖုတ္စားလိုက္ရင္ ၀မ္းသြားတာရပ္သြားလိမ့္မယ္” မိန္းမက ေကၽြးေနက် ဓာတ္စာကို လွမ္းေျပာျပီး မီးဖိုထဲ၀င္သြားသည္။ ၾကက္သြန္ျဖဴ မီးဖုတ္အန႔႔ံေလးက သင္းေနသည္။ “ဒါေလးစားလိုက္။ ခဏေနေပ်ာက္သြားလိမ့္မယ္” ခဏေနေတာ့ မီးဖိုခန္းထဲမွ ျပန္ထြက္လာသည္။ ၾကြက္သြန္ျဖဴ ငါးဥေလာက္ကို မီးရဲရဲနွင့္ ဖုတ္ထားသည္။ ဦးလွမင္း စားလိုက္သည္။ “ညေနက်ရင္ ထပ္လုပ္ေပးမယ္။ ဒီမနက္ေတာ့ ဒါကုန္ေအာင္စားထား” အိမ္တြင္ေတာ့ မိန္းမက ဆရာ၀န္။ သူေျပာသည့္အတိုင္းသာ တေသြမသိန္းလိုက္နာရမည္။ တစ္ေန႔လံုးေနေတာ့ ၀မ္းက ေျခာက္ခါေလာက္ျဖစ္ေနျပီ။ “ငါ ဓာတ္ဆားရည္ ေသာက္လိုက္မယ္။ ၀မ္းသြားတာ မ်ားေနျပီ။” “ရွင့္မွာ ေသြးတိုးရွိတယ္ေလ။ ဓာတ္ဆားရည္ေသာက္ရင္ ေသြးတိုးလိမ့္မယ္။” ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္လို […]
ခရီးထြက္ခ်ိန္ ကေလးက်န္းက်န္းမာမာ ရိွပါေစ
၂၀၁၅-၁၆ ပညာသင္ႏွစ္ရဲ႕ အတန္းတင္စာေမးပြဲအားလံုး (၁၀ တန္းမွ လြဲ၍) ေဖေဖာ္၀ါရီလကုန္တြင္ ၿပီးစီးေတာ့မွာျဖစ္တယ္။ အဲဒီအခါက်ရင္ မိဘေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ မိမိတို႔ရဲ႔ ကေလးေတြနဲ႔ အေပ်ာ္ခရီး ထြက္ေလ့ရိွပါတယ္။ တတ္ႏုိ္င္တဲ့သူေတြက ျပည္ပခရီးသြားၾကတယ္။ ျပည္တြင္းခရီးေတြမွာ ဘုရားဖူး သြားၾက မလား၊ မေရာက္ဖူးတဲ့ေနရာကို သြားၾကမလား၊ ပင္လယ္ကမ္းေျခ သြားၾကမလား စသည္ျဖင့္ လည္ပတ္စရာ ေတြ အမ်ားႀကီးရိွပါတယ္။ ကေလးေတြကို ေခၚသြားမွာဆုိေတာ့ သူတို႔ေလးေတြ က်န္းက်န္းမာမာရိွဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ကေလးေတြဟာ ေရာဂါကူးစက္လြယ္ၾကလို႔ ႀကိဳတင္ၿပီးကာကြယ္ေဆးေတြ ထိုးထားသင့္တယ္။ ခရီးထြက္မယ္ လို႔ အစီအစဥ္ရိွရင္ ခရီးမထြက္မီ ေျခာက္လထက္မနည္း အလိုမွာ ထိုိးထားသင့္တယ္။ အေရးေပၚကိစၥမ်ား အတြက္ ေဆး၀ါးေတြယူူသြားဖို႔ မေမ့ပါနဲ႔။ ကား၊ မီးရထားစီးရင္ မူးတတ္တဲ့အက်င့္- အဲဒါမျဖစ္ေအာင္ ကြ်န္မကိုယ္ေတြ႔တစ္ခုမွာ ဂ်င္းတက္ကို ပါးပါးလီွးၿပီး […]
ပိ်ဳေမတို႔ရယ္ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္တတ္တယ္
ေခါင္းတစ္ျခမ္း ကိုက္တတ္တယ္ဆုိတာက အသက္ ၂၀ ၊ ၃၀ အရြယ္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္တုိုင္း Migraine လုိ႔ေခၚတဲ့ ေရာဂါအျပင္ တျခားေရာဂါေတြလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီထဲမွာမွ Migraine က ပိုၿပီးအျဖစ္မ်ားပါတယ္။ ေသခ်ာတာတစ္ခုကေတာ့ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္တတ္တဲ့သူေတြက ခဏခဏ ျပန္ျပန္ျဖစ္ေနတတ္ ပါတယ္။ ကိုက္တတ္တဲ့ဘက္ကလည္း တူေနတတ္တာ မ်ားပါတယ္။ ေရာဂါေတြအလိုက္ ကုသပံုေတြ မတူညီ ၾကပါဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ Migraine လား၊ တျခားေၾကာင့္လား ေသခ်ာခြဲျခားဖို႔လုိပါတယ္။ Migraine က အမ်ိဳးသမီး ေတြမွာ ပိုျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ေတာင္ျဖစ္ပံုျခင္း မတူတတ္ၾကပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕က ေခါင္းမကိုက္ခင္ တစ္နာရီေလာက္အတြင္းမွာ တစ္ခုခုကုိ ႀကိဳၿပီး ခံစားရတတ္ၾကပါတယ္။ အျမင္အာရံုျပာလာတာ၊ အမည္းစက္ေတြ၊ လုိင္းေတြေပၚေနတတ္ပါတယ္။ ခႏၶာကုိယ္အစိတ္အပိုင္းေတြ မလႈပ္ႏုိင္တာ၊ ထံုက်င္တာ၊ […]
ျပႆနာေျဖရွင္းနည္း
လူတုိင္း ပူပင္ေသာကႏွင့္ ကင္းႏုိင္မည္ မဟုတ္ေပ။ ကေလး၊ လူငယ္၊ လူလတ္၊ လူႀကီးအားလံုး၌ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ား ရိွေနၾကမည္ျဖစ္၏။ ပူပင္ေသာကသည္ ႀကီးသည္ျဖစ္ေစ၊ ငယ္သည္ျဖစ္ေစ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အခ်က္ေလး သုံးခ်က္ကို လိုက္နာရံုျဖင့္ ေသာကေပ်ာက္၍ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ ေရာက္ေစႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ (က) မည္သည့္အရာကို ေသာကျဖစ္ေနတာပါလဲ။ စုိးရိမ္ပူပန္ေနတာပါလဲ။ ဒါက လြယ္လြယ္ေလးပါဟု ထင္ေကာင္းထင္ပါလိမ့္မည္။ မိမိ မည္သည့္ကိစၥ မည္သည့္အေၾကာင္း၊ မည္သည့္အရာကို စုိးရိမ္ေနရသည္၊ ပူပန္ေသာကေရာက္ေနရသည္ကုိ သိဖို႔ခက္မည္ မဟုတ္ပါ။ သို႔ေသာ္ တစ္ခါတစ္ရံ စမ္းတ၀ါး၀ါး မေသခ်ာ၊ မေရရာဘဲ ရိွေနေတာ့သည္။ ဘာကိုစိုးရိမ္ေနမွန္း၊ ဘာကိုပူပန္ေနမွန္း၊ ဘာအတြက္ ေသာကခံစားေနရမွန္း တိတိက်က် မသိဘဲ ျဖစ္ေနတတ္သည္။ အနာသိမွ ေဆးရိွသည္ဆိုစကား အတုိင္း အနာသိဖို႔ လုိပါသည္။ ဇာစ္ျမစ္ အတိအက်သိဖို႔ […]
ကေလးအသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းေရာဂါ
အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းသည္ နား၊ ႏွာေခါင္း၊ လည္ေခ်ာင္းမွစၿပီး အဆုတ္ထိျဖစ္ပါသည္။ ကေလးအသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းေရာဂါသည္ အသက္ ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားပါသည္။ အသက္ငယ္ေသာ ကေလးမ်ားတြင္ျဖစ္ပါက အသက္အႏၱရာယ္စိုးရိမ္ရပါသည္။ ေရာဂါျဖစ္ေစေသာအေၾကာင္းရင္း ဘက္တီးရီးယားႏွင့္ ဗိုင္းရပ္္စ္ ေရာဂါပိုးမႊားမ်ားေၾကာင့္ ကေလးအသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းေရာဂါျဖစ္ေစပါသည္။ ထိုဘက္တီးရီးယားပိုးမႊားမ်ားသည္ ကေလး၏အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းမွ ခႏဓာကိုယ္ထဲသို႕ ဝင္ေရာက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ေဆးလိပ္ေငြ႕မ်ား၊ ကာဗြန္ပါေသာ အခိုးအေငြ႕မ်ား၊ မီးခိုးမ်ားႏွင့္ ထမင္းဟင္းခ်က္ျပဳတ္ရာ မီးဖိုမွ ထြက္ရွိလာေသာ မီးခိုးေငြ႕မ်ားသည္ ကေလး၏ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းကို ပ်က္စီးေစၿပီး ေရာဂါပိုးမ်ားဝင္လြယ္ေစပါသည္။ ေရာဂါျဖစ္တတ္ေသာကာလ မိုးရာသီဥတုတြင္ အျဖစ္မ်ားေသာ္လည္း ပူျပင္းေသာရာသီတြင္ ပူရာမွ ေအးလာၿပီး ျဖစ္တတ္ပါသည္။ မိုးရာသီတြင္ အကာအကြယ္ ထီး၊ မိုးကာ မပါရွိပဲ အိမ္အျပင္သို႕ ထြက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား ေရာဂါလကၡဏာမ်ားမွာ ႏွာေစးျခင္း၊ ႏွာေခါင္းပိတ္ျခင္း၊ […]
ေသြးက်ေဆးက စြဲေသာက္သင့္သလား
ဆးခန္းသို႔လာေသာ အသက္ႀကီးပိုင္း လူနာအမ်ားစုကို အရင္က ဘာေရာဂါေတြ ျဖစ္ဖူးလဲဟု ေမးတုိင္း ျပန္ၾကားရတတ္တာက အရင္က ေသြးေတာ့တုိးဖူးတယ္ ဆရာ၊ ၾကာပါၿပီ၊ အခုေတာ့ ေကာင္းသြားၿပီ။ တခါတေလမွပဲ တုိးေတာ့တယ္ဟု ေျပာတတ္ၾကသည္။ ေနာက္တစ္ဆင့္တတ္ျပီး ေသြးက်ေဆးကေရာလုိ႔ ထပ္ေမးလိုက္ရင္ ေသြးတက္တုန္းေတာ့ ေသာက္လိုက္တယ္။ နာမည္ေတာ့ မမွတ္မိဘူး၊ စြဲမေသာက္ဘူး၊ ေသြးတုိးရင္ေသာက္လိုက္တယ္၊ ေကာင္းရင္ မေသာက္ေတာ့ဘူး၊ ေသြးေပါင္က်မွာစိုးလို႔စသျဖင့္ ေျပာၾက ျပန္ေရာ။ အဲဒီေတာ့ ေသြးက်ေဆးဆိုတာ ေသြးတုိးတုန္းသာ ေသာက္ရမယ့္ ေဆးလား၊ ေသြးေပါင္ပံုမွန္ ျဖစ္ေနရင္ ေသာက္ဖို႔ မလိုဘူးလားဟု စဥ္းစားစရာေပ။ တကယ္တမ္းေတာ့ ေသြးတိုးေရာဂါဆိုတာ နာတာရွည္ေရာဂါ တစ္မိ်ဳးသာျဖစ္ပါတယ္။ ကုသ၍ အၿပီးေပ်ာက္တတ္ေသာ ေရာဂါထဲတြင္ မပါ၀င္ေပ။ သို႔ေသာ္ အသက္ငယ္ငယ္ ရြယ္ရြယ္ႏွင့္ ေသြးတုိးေရာဂါ ရိွပါက၊ ေသြးတုိးေစတတ္ေသာ […]